Hàng loạt bị cáo đổ trách nhiệm cho 'anh Thăng', 'anh Thanh'

Hàng loạt thuộc cấp cũ đổ tội cho các bị cáo Đinh La Thăng

22 bị cáo bị xét xử về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” (điều 165 Bộ luật Hình sự 1999) và “Tham ô tài sản” (điều 278 Bộ luật Hình sự 1999).

Sau khi đọc cáo trạng vào buổi sáng, buổi chiều cùng ngày HĐXX đã yêu cầu lực lượng chức năng đưa bị cáo Đinh La Thanh và Trịnh Xuân Thanh vào phòng cách ly để tiến hành xét hỏi các bị cáo còn lại.

Nội dung xét hỏi chủ yếu tập trung quanh vấn đề các sai phạm trong việc đề ra chủ trương và chỉ định PVC thực hiện gói thầu EPC, PV Power ký Hợp đồng EPC số 33 với PVC trái quy định.

Cáo trạng xác định, trong quá trình thực hiện dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) đã chỉ định Tổng công ty cổ phần xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) làm nhà thầu EPC, ký hợp đồng EPC số 33 có nhiều điều khoản không có thật, trái quy định pháp luật. Trên cơ sở này, PVN đã cho PVC tạm ứng hơn 6,6 triệu USD và hơn 1,312 nghìn tỷ đồng. PVC sau đó đã sử dụng trái mục đích gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 119 tỷ đồng.

Mở đầu phần xét hỏi, HĐXX đã yêu cầu bị cáo Vũ Đức Thuận, nguyên Tổng giám đốc PVC, bị cáo bị truy tố cả 2 tội danh cố ý làm trái và tham ô tài sản trả lời về Hợp đồng EPC 33. Nội dung này, bị cáo Thuận khai, đã cùng Trịnh Xuân Thanh, Chủ tịch PVC ký hợp đồng EPC số 33 với PVN để làm tổng thầu dự án Nhiệt điện Thái Bình 2. Bị cáo này thừa nhận việc ký hợp đồng nêu trên khi chưa đủ trình tự, thủ tục dẫn đến việc sử dụng sai mục đích khoảng 200 tỷ đồng. Bị cáo Thuận cho rằng, việc “biết sai nhưng vẫn làm” là do áp lực của PVC cần số tiền lớn để trả nợ đối với các ngân hàng và góp vốn vào các doanh nghiệp bên ngoài.

Hàng loạt thuộc cấp cũ đổ tội cho các bị cáo Trịnh Xuân Thanh

Những việc làm này có nhận được chỉ đạo hay họp HĐQT PVC không? Là chỉ đạo của Trịnh Xuân Thanh, bị cáo Thuận trả lời HĐXX. Bị cáo Vũ Đức Thuận cũng khai rõ, các vấn đề liên quan đến tài chính, tạm ứng đã được đưa ra trong các cuộc họp của HĐQT PVC cũng như PVN.

Tương tự, bị cáo Nguyễn Mạnh Tiến, nguyên Phó Tổng giám đốc PVC, Trương Quốc Dũng, nguyên Phó Tổng giám đốc PVC và bị cáo Nguyễn Tiến Đạt, nguyên Kế toán trưởng PVC cũng khai, thời điểm ký hợp đồng PVC vô cùng khó khăn, tiền nợ ngân hàng đã lên xấp xỉ 700 tỷ. Chính vì vậy, Trịnh Xuân Thanh và lãnh đạo PVC đã chỉ đạo thực hiện việc tạm ứng, sử dụng tiền vào những khoản nào…

“Từ năm 2014, khi bị cáo được bổ nhiệm kế toán trưởng mới rà soát lai công việc, đọc lại hợp đồng mới thấy còn sơ sài. Theo bị cáo này đến thời điểm năm 2011 thì các khoản nợ quá hạn của PVC đã quá lớn, đã có đánh giá về sự tiềm ẩn thua lỗ của PVC. Số tiền tạm ứng của Thái Bình 2, bị cáo ký chi tiền vì tình hình tài chính rất nghiêm trọng, áp lực nợ ngân hàng, ngân hàng siết trên tài khoản, còn một số đầu tư tài chính, theo phương án tăng vốn đã được Hội đồng cổ đông PVC phê duyệt nhưng không có nguồn vốn để góp buộc bị cáo phải thực hiện”, bị cáo Đạt khai.

Ai chỉ đạo? HĐXX hỏi. Thực hiện theo nghị quyết của HĐQT, thời điểm đó thành viên HĐQT là Trịnh Xuân Thanh, Nguyễn Ngọc Quý và Vũ Đức Thuận và ai nữa thì bị cáo không nhớ...

Về trách nhiệm và vai trò của lãnh đạo PVN thời điểm đó, trả lời HĐXX, bị cáo Nguyễn Quốc Khánh, nguyên Phó Tổng giám đốc PVN, người được phân công theo dõi dự án nhìn nhận bản hợp đồng số 33 rất sơ sài bởi chỉ có 8 trang 10 điều, không có điều khoản và phục lục quy định về thanh, thanh toán, tạm ứng: ‘‘Hợp đồng không đủ cơ sở để thực hiện cũng như tạm ứng được’’.

Vậy tại sao bị cáo lại ký kết hợp đồng?, HĐXX hỏi. Ông Khánh cho biết sau khi hợp đồng số 33 được ký, PVN thời điểm đó cũng đã nhìn nhận là thiếu căn cứ pháp lý và đã yêu cầu một số đơn vị nghiên cứu để rà soát. Tuy nhiên sau đó có sự chuyển đổi pháp nhân chủ đầu tư thực hiện dự án nên việc này không thực hiện mà thay bằng bản hợp đồng khác.

Bị cáo Nguyễn Quốc Khánh cũng cho rằng mình là Phó Tổng giám đốc, chỉ là người giúp việc cho Tổng giám đốc và thực hiện theo chỉ đạo của của ông Đinh La Thăng và ông Phùng Đình Thực.

“Ông Đinh La Thăng ký Nghị quyết lựa chọn nhà thầu, bị cáo chỉ đôn đốc tiến độ việc ký kết với nhà thầu. Là người chỉ đạo thành lập ban quản lý dự án và yêu cầu rà soát lại nội dung hợp đồng để ký hợp đồng 4941 điều chỉnh. Sau khi rà soát, vai trò chủ đầu tư dự án này được chuyển giao cho PVN thay vì PV Power như trước đây. Việc điều chuyển này do ông Đinh La Thăng chủ trì. Đến 30/5/2011 khi PV Power ký biên bản bàn giao, đã xác định hợp đồng thiếu những thủ tục pháp lý và nội dung cơ bản, nhưng ngay cả hợp đồng số 4941 cũng không được bổ sung những điều khoản còn thiếu trước đó. Về nguyên tắc hợp đồng không có gì thay đổi ngoại trừ chủ thể chủ đầu tư. Ông Đinh La Thăng và TGĐ Phùng Đình Thực có văn bản ủy quyền cho bị cáo ký hợp đồng 4194”, bị cáo Khánh khai.

Tương tự, theo lời khai của bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, nguyên Phó Tổng Giám đốc PVN, người đã bị tuyên án tử hình trong đại án Hà Văn Thắm khai: Trong cuộc họp giao ban ngày 1/6 ngay tại công trường, ông Đinh La Thăng đề nghị tạm ứng cho nhà thầu 10% giá trị hợp đồng. Sau khi dự án đã chuyển về PVN, ông Thăng yêu cầu dự án này là dự án trọng điểm Quốc gia, được thực hiện cơ chế đặc thù nên cần đẩy nhanh tiến độ dự án, tạm ứng cho nhà thầu đủ số tiền theo hợp đồng đã ký.

‘‘Trong các đơn vị kinh doanh thì người đứng đầu bao giờ cũng có vai trò quyết định. Đã quyết rồi là làm chứ không có chuyện tính đi tính lại’’, bị cáo Sơn nói .

Bị cáo khai đây là mệnh lệnh phải thực hiện, tức bị cáo nhận thức được mệnh lệnh này có vấn đề? HĐXX hỏi. Bị cáo Sơn trả lời: ‘‘Quyết liệt là tính cách của anh Thăng, nếu bị cáo nhận thấy hợp đồng có vấn đề thì chắc chắn không thực hiện’’.

Ngày 9/1 phiên tòa tiếp tục phần xét hỏi.