Hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Lào phải bằng tư duy đi cùng nhau

Nhận diện tiềm năng, lợi thế và khó khăn, thách thức

Gợi mở nội dung thảo luận tại hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ, không gian thị trường thời đại ngày nay đã không còn biên giới. Lào không chỉ đơn thuần là quốc gia láng giềng có mối quan hệ hữu nghị đặc biệt, hiếm có với Việt Nam mà còn là cửa ngõ đi sang thị trường Thái Lan, Trung Quốc. Chính vì vậy, Bộ NN-PTNT mong mỏi các bộ ngành, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cụ thể tiềm năng, lợi thế cũng như khó khăn, thách thức nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc đầu tư nông nghiệp sang đất nước Lào.

“Hợp tác đầu tư nông nghiệp Việt Nam - Lào không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là truyền thống hữu nghị, trên tinh thần chia sẻ lợi ích, cùng nhau phát triển”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định.

Thông tin từ Cục Quản lý đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch - Đầu tư tại hội nghị cho biết, trong những năm qua Việt Nam là quốc gia đầu tư mạnh mẽ vào đất nước Lào, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp. Trong số gần 240 dự án của Việt Nam đầu tư tại Lào với tổng số vốn gần 5,4 tỷ USD thì lĩnh vực nông nghiệp có 49 dự án. Đánh giá tổng thể, các dự án nông nghiệp do Việt Nam đầu tư có hiệu quả và nhiều thành tựu nổi bật. Điển hình có Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam, Tập đoàn Trường Hải, Tập đoàn Thành Thành Công, Công ty Cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk…

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh đến quan hệ hợp tác hữu nghị đặc biệt, thắm tình đồng chí anh em giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước đã được vun đắp liên tục và lâu dài trong lịch sử xây dựng và bảo vệ đất nước của cả hai nước. "Giá trị hợp tác nông nghiệp sẽ góp phần nhân lên giá trị trị về tình đoàn kết, hữu nghị đặc biệt, hiếm có giữa hai quốc gia", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.

Đa số các đại biểu tham dự hội nghị đều đánh giá, lợi thế để đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của Lào trước hết là đất đai. Với diện tích tự nhiên vào khoảng 230.000km2, dân số khoảng 6,5 triệu người, diện tích đất nông nghiệp khoảng 7 triệu ha, đất đai rộng lớn trong bối cảnh nền nông nghiệp còn chủ yếu canh tác theo lối thủ công truyền thống chính là cơ hội lớn để các doanh nghiệp Việt Nam sang đầu tư phát triển sản xuất.

Lợi thế thứ hai, trong vòng 5 năm trở lại đây đất nước Lào có chiến lược phát triển và đầu tư vượt bậc về hạ tầng giao thông, đặc biệt là tuyến đường sắt cao tốc Viêng Chăn - Côn Minh (Trung Quốc). Cùng với đó là kế hoạch xây dựng đường cao tốc Viêng Chăn - Hà Nội, cao tốc Viêng Chăn - Vũng Áng với khát vọng, mục tiêu trở thành trung tâm logicstic của khu vực Đông Nam Á, kết nối với thị trường Trung Quốc. Phát triển giao thông ở Lào đã mở ra nhiều cơ hội cho nông sản của các quốc gia láng giềng, trong đó có Việt Nam.

Ông Bùi Văn Quỳ, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, người vừa được bầu giữ chức Chủ tịch Hiệp hội Cảng biển Đông Nam Á nhấn mạnh: Nhiều người nói khó khăn của Lào là quốc gia không có biển nên sẽ rất khó khăn trong lĩnh vực logicstic. Tuy nhiên hiện nay đất nước Lào đã có 7 cảng cạn, cùng với sự hỗ trợ từ Việt Nam để khai thác cảng Vũng Áng và đặc biệt là chiến lược đột phá giao thông, tới đây Lào sẽ trở thành trung tâm logicstic của khu vực. Điều đó có nghĩa là cơ hội đầu tư, phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp tại đất nước này còn tiềm năng, lợi thế rất lớn.

Ngoài ra, bằng truyền thống hữu nghị, đặc biệt, hiếm có giữa hai quốc gia, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam và Lào đã có chiến lược hợp tác khá toàn diện, trở thành nền tảng để các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang xứ sở Triệu Voi, nhất là các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp. Quyết định số 482/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển kinh tế đối ngoại vùng biên giới Việt Nam - Lào và Việt Nam - Campuchia cũng đã có nhiều cơ chế đặc biệt hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Lào.

Bà Nguyễn Thị Thành Thực, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Công nghệ phần mềm Auto Agri, doanh nghiệp đang có nhiều hợp tác đầu tư tại Lào cũng chia sẻ: Tiềm năng, lợi thế đầu tư nông nghiệp ở Lào hiện đã rõ, chúng tôi đề nghị sớm xây dựng trung tâm logicstic ở Viêng Chăn. Tập trung nguồn lực hỗ trợ các tỉnh khu vực biên giới kết nghĩa với các tỉnh của Lào, con đường tốt nhất là hỗ trợ nông nghiệp, đầu tư các khu nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái để tận dụng lợi thế nông nghiệp sạch của Lào.

Chung quan điểm, ông Đinh Cao Khuê, Chủ tịch Doveco, doanh nghiệp đang trực tiếp đầu tư phát triển chế biến nông sản tại Lào cũng phân tích: Cách đây 3 tháng Đại sứ Lào đặt vấn đề chúng tôi mở rộng đầu tư trồng dứa, trồng ngô tại Xiêng Khoảng, Hủa Phăn, chúng tôi cũng đã nghiên cứu và khẳng định điều kiện khí hậu, đất đai hoàn toàn phù hợp.

Nhận diện khó khăn, thách thức, từ cơ quan quản lý đến cộng đồng doanh nghiệp đánh giá tập trung vào các lĩnh vực giao thông, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, dịch vụ công và khoa học kỹ thuật… của đất nước Lào còn nhiều hạn chế.

Hợp tác nông nghiệp Việt - Lào phải bằng tư duy đi cùng nhau

Kết luận tại hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định, hợp tác đầu tư phát triển nông nghiệp Việt Nam - Lào phải bắt đầu từ tư duy “thị trường xa là chúng ta đi bán, thị trường gần là tạo ra vùng nguyên liệu, nguồn hàng để cùng nhau đi bán”. Không gian kinh tế hiện nay không biên giới giữa tỉnh này và tỉnh kia, quốc gia này quốc gia kia, dòng chảy thị trường chính là do doanh nghiệp phát hiện lợi thế ở đâu. Từ tư duy đi cùng nhau Bộ NN-PTNT và Bộ Kế hoạch - Đầu tư sẽ phối hợp xúc tiến thành lập Hiệp hội Doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam - Lào.

Việc thành lập hiệp hội sẽ là kênh kết nối, thông tin để việc hợp tác đầu tư, phát triển, tổ chức hoạt động giao lưu, đầu mối quan trọng để gắn các hoạt động hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực nông nghiệp theo nhu cầu của doanh nghiệp, phục vụ lợi ích của doanh nghiệp và người dân 2 nước.

Đây cũng là cam kết với Bộ trưởng Nông lâm nghiệp Lào Phet Phom-Phi-Phăc, dự kiến khoảng tháng 3 hoặc tháng 4 sẽ hoàn thành. Kể câu chuyện một doanh nghiệp Mỹ đi bán giày ở châu Phi và câu chuyện người Trung Quốc mở chợ ở những vùng đất mới, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhắn nhủ đến cộng đồng doanh nghiệp, đầu tư nông nghiệp sang Lào đành rằng còn nhiều khó khăn, thách thức, tuy nhiên sẽ là sự hợp tác đầu tư bền vững, trên tinh thần cùng nhau thay đổi tư duy, cùng nhau sản xuất, mở rộng thị trường, cùng nhau phát triển.

Trước đó, cuối tháng 12/2022, Bộ trưởng Lê Minh Hoan có chuyến thăm và làm việc chính thức tại Lào. Bộ NN-PTNT Việt Nam và Bộ Nông lâm nghiệp Lào đã ký kết 2 văn kiện quan trọng bao gồm Biên bản cuộc họp thường niên 2022 giữa 2 Bộ về Đánh giá tình hình hợp tác giai đoạn 2017 - 2022 và Kế hoạch hợp tác giai đoạn 2023 - 2024 trong lĩnh vực nông lâm nghiệp và phát triển nông thôn; Biên bản bàn giao dự án Phân vùng nông nghiệp tại hai tỉnh Hủa Phăn và Xiêng Khoảng (Lào).

Ông Vũ Văn Chung, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch - Đầu tư phân tích: Đất đai ở Lào tuy còn rộng lớn, tiềm năng phát triển sản xuất kinh doanh còn nhiều nhưng có những vấn đề khó khăn như đa số diện tích đất đều đã có chủ. Chính phủ Lào cũng chưa xây dựng quy hoạch tổng thể đất đai, chưa có các chính sách đặc thù để hỗ trợ, ưu đãi phát triển nông nghiệp quy mô lớn, nông nghiệp công nghệ cao. Hệ thống giao thông, thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp và vận chuyển tiêu thụ nông sản còn rất hạn chế, đầu tư vào khoa học kỹ thuật nông nghiệp còn hạn chế…