Xã Bằng Cả hiện vẫn lưu giữ, bảo tồn được nhiều nét đẹp văn hóa của người Dao Thanh Y. Ảnh: Thanh Phương.
Trước đây, Bằng Cả vốn được biết đến là một trong những xã dân tộc miền núi còn gặp nhiều khó khăn của thành phố Hạ Long. Chính vì vậy, khi bắt tay vào xây dựng nông thôn mới, Bằng Cả đã xác định rõ ràng tiềm năng, lợi thế để từ đó lựa chọn được hướng đi đúng đắn để từng bước phát triển kinh tế - xã hội, mang lại cuộc sống ấm no, đủ đầy cho nhân dân.
Trong hành trình xây dựng nông thôn mới, xã Bằng Cả luôn tâm niệm bản sắc văn hóa chính là “kim chỉ nam”, là sợi dây kết nối giữa quá khứ, thực tại và tương lai để địa phương từng bước phát triển, gặt hái được nhiều thành tựu. Xuyên suốt bao đời nay, những giá trị văn hóa truyền thống luôn là niềm tự hào, là động lực của mỗi người dân xã Bằng Cả.
Với sự nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, đến năm 2018, xã Bằng Cả đạt chuẩn nông thôn mới và được công nhận xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2023. “Thừa thắng xông lên”, Bằng Cả đặt mục tiêu xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu về văn hóa.
Ông Nguyễn Thanh Dũng, Chủ tịch UBND xã Bằng Cả thông tin: “Việc lựa chọn tiêu chí điển hình về văn hóa là dựa trên nguyện vọng của cộng đồng nhân dân, phù hợp với đặc điểm, điều kiện thực tế từng địa phương, vừa là nền tảng tinh thần, vừa là mục tiêu, là động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Xã quyết tâm cao sẽ xây dựng thành công xã nông thôn mới kiểu mẫu điển hình về văn hóa, gắn với du lịch trong năm 2024 để tạo nên không gian văn hóa đa dạng phục vụ nhu cầu sinh hoạt, hưởng thụ và sáng tạo của người dân; bảo đảm xây dựng và phát triển nông thôn mới bền vững”.
Tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa truyền thống tại Khu bảo tồn văn hóa người Dao Thanh Y. Ảnh: Thanh Phương.
Hiện nay, xã Bằng Cả vẫn giữ được những nét văn hóa đặc sắc riêng có của đồng bào dân tộc Dao Thanh Y như Hội làng truyền thống được tổ chức tại Khu bảo tồn văn hóa người Dao Thanh Y vào ngày 1/2 âm lịch hàng năm; Lễ cấp sắc (vừa được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia); thêu may trang phục dân tộc; vốn y học dân gian; nghệ thuật ẩm thực; dân ca, dân vũ... Đặc biệt, xã có 5 nghệ nhân được phong danh hiệu “Nghệ nhân dân gian Việt Nam”.
Chia sẻ về tầm quan trọng của bản sắc văn hóa trong hành trình xây dựng nông thôn mới, già làng Đặng Văn Thương (khu 2, xã Bằng Cả) bày tỏ: “Chúng tôi luôn gìn giữ, bảo tồn để phát huy truyền thống văn hóa vốn có của dân tộc mình. Trong hành trình xây dựng nông thôn mới, chúng tôi xác định văn hóa là nền tảng để phát triển, từ đó đưa hình ảnh con người, văn hóa dân tộc Dao Thanh Y đến với du khách thập phương”.
Theo lời già làng, với mô hình du lịch cộng đồng gắn với khám phá nét đẹp văn hóa, đã có rất nhiều đoàn khách du lịch, nhất là khách nước ngoài đến tham quan và trải nghiệm. Đặc biệt, mỗi người dân Bằng Cả có vai trò như là một hướng dẫn viên du lịch để giới thiệu, quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc thông qua những lời ca, điệu múa hay từng nét thêu truyền thống…
Đến với Bằng Cả, du khách sẽ được tham quan mô hình trồng chè hoa vàng, mô hình sản xuất rượu bâu truyền thống và tham quan, trải nghiệm văn hóa, trò chơi dân gian, ngâm chân bằng lá thuốc tại Khu bảo tồn Văn hóa người Dao Thanh Y xã Bằng Cả. Năm 2024, xã Bằng Cả đã tổ chức đón trên 8.000 lượt du khách, trong đó có trên 200 khách nước ngoài. Thông qua các hoạt động bước đầu hình thành sản phẩm du lịch cộng động trên địa bàn xã, thu hút du khách đến tham quan trải nghiệm, đồng thời giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, nâng cao ý thức của người dân trong việc tham gia các hoạt động phát triển du lịch trải nghiệm trên địa bàn.
Song hành với đó, công tác giáo dục, truyền dạy các phong tục tập quán, văn hóa truyền thống tốt đẹp vẫn luôn được xã Bằng Cả đặc biệt chú trọng. Hàng năm, xã Bằng Cả tổ chức các lớp học thêu truyền thống, hướng đến đối tượng chính là các em học sinh để bảo tồn, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
Với gần 40 năm nghiên cứu và truyền dạy nghề thêu truyền thống, bà Trương Thị Đông (thôn 1, xã Bằng Cả) bày tỏ: “Tôi luôn muốn truyền dạy nghề thêu truyền thống đến với thế hệ trẻ để cùng gìn giữ, bảo tồn nét đẹp văn hóa dân tộc. Không chỉ riêng nghề thêu, tôi còn dạy các cháu nhỏ về các làn điệu dân ca truyền thống, cách làm giấy dó, y dược dân tộc…”.
Con đường mới khang trang, sạch đẹp tại xã Bằng Cả. Ảnh: Thanh Phương.
Nhờ hành trình xây dựng nông thôn mới, xã Bằng Cả đang ngày càng “thay da đổi thịt”, đường sá giao thông thuận tiện, sạch sẽ và khang trang. Từ khi có những con đường mới, bà con nhân dân ai nấy đều vô cùng phấn khởi, chung tay giữ gìn, đảm bảo vệ sinh môi trường.
Cùng với đó, xã Bằng Cả đã triển khai đồng bộ các giải pháp và huy động tối đa mọi nguồn lực để phát triển toàn diện trên các lĩnh vực nông, lâm nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ… và có thêm các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề, giới thiệu và tạo việc làm. Với những nỗ lực đó, đến năm 2024, thu nhập của người dân đạt trên 120 triệu đồng/ người/ năm.
Để làm được những điều đó, hệ thống chính trị từ xã đến thôn đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, xác định mục tiêu “làm đến đâu, chắc đến đó, bảo đảm tính bền vững, lâu dài và hiệu quả cao”. Đồng thời tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nhân dân, xác định vai trò, trách nhiệm chủ thể của người dân trong việc xây dựng nông thôn mới.
Đến nay, phong trào xây dựng nông thôn mới đã được các tầng lớp nhân dân đồng tình ủng hộ, chuyển từ “thụ động” sang “chủ động”. Đặc biệt, các thôn đoàn kết, tích cực và chủ động thực hiện các nhiệm vụ như bảo đảm vệ sinh môi trường, an ninh trật tự, xây dựng nếp sống văn minh, môi trường văn hóa tại khu dân cư…
Xác định xây dựng nông thôn mới “chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc”, trong thời gian tới xã Bằng Cả quyết tâm duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí để đảm bảo cuộc sống ấm no, đủ đầy cho nhân dân, đóng góp vào sự phát triển chung của tỉnh nhà.
Bằng Cả là xã miền núi, nằm ở phía Tây thành phố Hạ Long với diện tích tự nhiên là 3.208 ha, trong đó diện tích đất nông nghiệp chiếm 86%, phần lớn là đất rừng. Xã được chia thành 3 thôn, gồm 508 hộ với 1909 nhân khẩu. Hiện nay, xã có 5 dân tộc cùng sinh sống, trong đó người dân tộc thiểu số chiếm trên 97% (Dao Thanh Y chiếm 92%), còn lại là các dân tộc: Kinh, Hoa, Tày, Sán Dìu...
Đến hết năm 2024, xã Bằng Cả đã hoàn thành các tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu về văn hóa và đang được các cấp thẩm tra, đánh giá thực tế để công nhận xã đạt chuẩn.
