Lập 3 đoàn kiểm tra điện mặt trời

Chiều 1/4, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên chỉ đạo Cục Điều tiết điện lực, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Vụ pháp chế, Thanh tra Bộ thành lập 3 đoàn kiểm tra để tiếp tục rà soát, giám sát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời mái nhà.

Ngoài các Cục, Vụ của Bộ Công thương, 3 đoàn kiểm tra còn sự tham gia của Sở Công thương và Điện lực địa phương. Thời gian kiểm tra bắt đầu từ ngày 1/4 đến hết ngày 10/4/2022.

Trên cơ sở kết quả của 3 đoàn kiểm tra và báo cáo của địa phương, Bộ Công thương sẽ tổng hợp, đánh giá trách nhiệm của cơ quan, đơn vị liên quan, đề xuất giải pháp và báo cáo Thủ tướng.

“Đây là vấn đề quan trọng cần được tập trung xử lý, không thể chậm trễ, kéo dài”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng tại Văn bản số 185/TTg-CN, Bộ Công thương đã tổ chức 2 đợt kiểm tra điện mặt trời. Đợt một diễn ra vào ngày 5/3/2021, tại 10 tỉnh, thành phố có tổng công suất lắp đặt điện mặt trời mái nhà lớn. Đợt hai dự kiến ngày 5/6/2021, nhưng bị hoãn do dịch Covid-19 bùng phát.

Tại kết luận thanh tra, Bộ Công thương nhận xét, những dự án điện mặt trời mái nhà ở Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Long An, Ninh Thuận, Bình Thuận, Gia Lai, Đắk Nông, Đắk Lắk và TP.HCM chưa được quản lý, theo dõi, kiểm tra kịp thời.

Cụ thể, một số hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái của công trình, dự án trong khu công nghiệp, khu kinh tế, đưa vào vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021, nhưng lúc kiểm tra chưa có giấy phép xây dựng, văn bản nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy.

Nhiều hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái của trang trại nông nghiệp đã vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021, nhưng hồ sơ, thủ tục liên quan đến đất đai của các trang trại nông nghiệp chưa đáp ứng đúng quy định.

Theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời, những dự án có công suất dưới 1 MW và đấu nối vào lưới điện phân phối dưới 35 kV thì việc thỏa thuận, đấu nối do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thỏa thuận, thực hiện. 

Những dự án dưới 1 MW không có thỏa thuận về quy hoạch, cũng như không cần phải cấp giấy phép hoạt động điện lực.

Ông Bùi Quốc Hùng - Phó Cục trưởng Điện lực và năng lượng tái tạo - thông tin thêm, do thời gian thực hiện các dự án điện mặt trời mái nhà ngắn, nên Bộ Công thương trong giai đoạn từ 2018-2020 chưa có điều kiện kiểm tra đồng bộ, chấn chỉnh kịp thời.

Bộ Công thương cũng chưa tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm khi xây dựng chính sách, nhằm đảm bảo đúng quy hoạch trong việc quản lý, kiểm soát các dự án vượt công suất.

Điều này dẫn tới hàng loạt công ty điện lực mắc một số sai phạm về ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá thỏa thuận đấu nối, gây quá tải hệ thống điện.

Ngoài vấn đề điện mặt trời, Bộ Công thương cũng lên phương án giải quyết tình trạng thiếu hụt khoảng 3.000 MW nhiệt điện than trong năm 2022 bằng nguồn năng lượng tái tạo khoảng 1.000 MW, nguồn thủy điện khoảng 300 MW, và nguồn điện khí khoảng 1.200 MW.

Đại diện các tập đoàn điện lực tin tưởng, tổng công suất bổ sung ước đạt 3.700 MW, đủ bù đắp lượng nhiệt điện than thiếu hụt của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng công ty Đông Bắc.