Theo bản tập hợp những ý kiến của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XIV này, nhiều cử tri đã yêu cầu Chính phủ kiểm tra việc Bộ Tài chính tính sai thuế xăng dầu, gây thiệt hại cho người tiêu dùng trên 3.000 tỷ đồng và cách xử lý như thế nào đối với người có trách nhiệm?
Ai cũng biết, khi nhập khẩu xăng dầu, DN phải nộp thuế. Và về nguyên tắc, mức thuế này được tính vào giá bán cho người tiêu dùng. Tuy nhiên từ năm 2015 đến nay, thuế nhập khẩu từ các thị trường khác nhau có sự thay đổi. Như nhập từ ASEAN, năm 2015, thuế đối với diesenl và mazut là 5% và từ 1/1/2016 là 0% (thuế với xăng vẫn là 20%). Từ đầu năm 2016, thuế nhập diesenl từ Hàn Quốc cũng giảm về 5% và thuế xăng về 10% (giảm hơn các thị trường khác 10%).
Tuy nhiên tại thông tư số 78 được Bộ Tài Chính ban hành tháng 5/2015, thì giá cơ sở được dùng làm căn cứ tính giá bán lẻ xăng dầu vẫn được tính dựa trên thuế xuất 20% với xăng và 10% với diesenl và mazut. Việc này đã khiến cho thuế suất của diesenl và mazut tăng từ 5 đến 10% đối với hai mặt hàng này nhập từ ASEAN và thuế xuất của xăng tăng 10% đối với xăng nhập từ Hàn Quốc.
Thế là chỉ bằng một nét bút, Tổng công ty xăng dầu Việt Nam đã móc túi người tiêu dùng hàng ngàn tỷ đồng, con số cụ thể là trên 3.000 tỷ đồng.
Thật là kỳ lạ. Thật là “tài giỏi”. Kinh doanh mà như thế, thì chả cần bất cứ một thứ kiến thức, kinh nghiệm nào, cũng tạo ra lãi ngàn tỷ. Bởi chỉ cần ngồi trong phòng máy lạnh, ung dung đưa một nét bút là xong. Việc nâng mức thuế suất để móc túi người tiêu dùng kiểu này, chính là hệ quả của cơ chế độc quyền. Để cho cạnh tranh lành mạnh, thì không bao giờ có thể làm được như thế.
Xưa nay, để mua mỗi lít xăng, người tiêu dùng đã phải “cõng” đến năm, sáu loại thuế, phí rồi. Nay lại còn bị móc túi thêm bằng một cách tính đó mà chẳng ai hay biết gì. Nhưng không mua thì chẳng còn lựa chọn nào khác, vì chỉ có duy nhất một cơ quan được phép quy định giá bán. Chẳng trách giá cước vận tải của ta cao nhất khu vực.
Theo khảo sát của phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, thì cước phí vận chuyển 1 Container hàng từ Hải Phòng về Hà Nội và ngược lại (khoảng 100 km), đắt gấp 3 lần cước vận tải một lượng hàng tương đương từ Trung Quốc hay Hàn Quốc về.
Trả lời câu hỏi này, Bộ Tài Chính chỉ nói một cách chung chung rằng về lâu dài, Bộ này sẽ cùng các Bộ, Ngành khác, trong đó có Bộ Công thương, nghiên cứu để kiến nghị giải pháp tổng thể xử lý hài hòa việc giảm thuế xăng dầu theo lộ trình của các hiệp định thương mại tự do FTA, trên cơ sở đảm bảo lợi ích của nhà nước, của doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Thật là khôn khéo. Cách trả lời thế, được dư luận gọi là trả lời kiểu con lươn. Còn câu hỏi ai là người chịu trách nhiệm trong việc móc túi dân ngàn tỷ và cách xử lý ra sao, thì cả các cơ quan chức năng đều chưa có cây trả lời thỏa đáng
