Một quân nhân Nga đang canh gác trước Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Enerhodar, hồi tháng 5/2022. Ảnh: EPA.
Vùng Zaporozhye, nơi đặt nhà máy, đã bỏ phiếu sáp nhập vào Nga trong một cuộc trưng cầu dân ý mà Kiev không công nhận. Cả Moscow và Kiev đều cáo buộc nhau tấn công nhà máy này và đe dọa an ninh nhà máy. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã triển khai một sứ mệnh giám sát đến ZNPP vào tháng 9/2022 và có mặt trên thực địa kể từ đó.
Theo ông Zelensky, nhà máy này đặt ra một "vấn đề lớn" đối với cả Nga và Ukraine, nhưng theo quan điểm của ông, chỉ có Kiev mới có thể khôi phục hoạt động của nó. "Nếu không có Ukraine, sự tồn tại của nó là không thể về nguyên tắc", nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố nhưng không giải thích lý do.
Thay vào đó, ông Zelensky lập luận, "tiền bạc và chuyên gia" là cần thiết để khôi phục nhà máy và sẽ mất "một vài năm" trước khi nó có thể hoạt động trở lại. Nhà lãnh đạo Ukraine sau đó tuyên bố, ZNPP thiếu nước làm mát các lò phản ứng do đập Kakhovka trên sông Dnieper bị phá hủy. Ông Zelensky tiếp tục tuyên bố, rằng việc sửa chữa tại nhà máy sẽ cần đến "rất nhiều vốn".
ZNPP đã dừng gần như toàn bộ hoạt động kể từ giữa năm 2023, do lo ngại các cuộc tấn công bằng pháo binh và máy bay không người lái của Ukraine cũng như sự gián đoạn nguồn cung cấp nước. Phát biểu tại phiên họp toàn thể của Diễn đàn Kinh tế Phương Đông vào tháng 9/2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo về "các hành động khủng bố rất nguy hiểm" do Kiev gây ra nhắm vào cơ sở này.
Hồi tháng 1/2025, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố, quân đội Ukraine đã tìm cách tấn công trạm bằng 8 UAV. Tất cả các UAV đều đã bị phòng không Nga bắn hạ vào thời điểm đó.
ZNPP hiện được kiểm soát bởi một công ty con của Tập đoàn Năng lượng hạt nhân Nhà nước Nga Rosatom. Giám đốc điều hành nhà máy, Ramil Galiev, hồi tháng 12/2024 tuyên bố, công ty của ông có kế hoạch khôi phục hoạt động của nhà máy ngay khi an ninh của nó được đảm bảo. Các kế hoạch đưa nhà máy hoạt động trở lại cũng bao gồm việc xây dựng một hệ thống bơm nước mới để lấp đầy các hồ chứa nước gần nhà máy.
"Không có vấn đề nào không thể giải quyết", ông Galiev khi đó cho biết.
