Trẻ con trong bản thích thú khi nhận được quà là những quả trứng nhuộm màu. Ảnh: T.L
Mỗi dịp tết Nguyên đán, bà con người Dao ở Sìn Hồ lại chọn những quả trứng đẹp rồi đem nhuộm đỏ để làm quà tặng cho con cháu, người thân và khách đến chúc tết. Đây là phong tục có từ hàng trăm năm nay, không thể thiếu của bà con người Dao ở Sìn Hồ.
Quả trứng nhuộm màu có ý nghĩa chúc phúc, cầu may cho mỗi người trong năm mới.
Theo quan niệm của bà con người Dao, màu đỏ tượng trưng cho hạnh phúc, sung túc còn quả trứng tròn có nghĩa đầy đủ, vẹn toàn, viên mãn, cuộc sống no đủ.
Vì vậy, quả trứng nhuộm màu là một trong những phong tục truyền thống không thể thiếu trong dịp tết Nguyên đán. Mỗi đầu xuân năm mới, bà con người Dao ở Sìn Hồ sẽ tặng quả trứng đã nhuộm màu cho con, cho cháu và những vị khách đến nhà chúc tết.
Quả trứng để mang nhuộm có thể là trứng gà hoặc trứng vịt. Đặc biệt, riêng trẻ nhỏ, thanh thiếu niên hoặc trai chưa lấy vợ, gái chưa lấy chồng sẽ được tặng 2 quả trứng.
Bà con người Dao thường sử dụng loại rễ cây lấy từ rừng về rồi nấu với nước đến khi nước gần cạn sẽ thu được dung dịch màu đỏ sền sệt.
Trứng gà, trứng vịt sau khi chọn được những quả đẹp sẽ được đem nhuộm. Trước đó, trứng được luộc chín rồi để lên mâm rồi nhúng từng quả vào bát màu cho đến khi vỏ trứng chuyển sang màu đỏ tươi thì vớt ra và phơi khô.
Các quả trứng đã nhuộm sẽ có vỏ cứng hơn bình thường nên khó vỡ hơn.
Cùng với tục nhuộm trứng, phụ nữ người Dao còn đan những chiếc giỏ tre hoặc giỏ len nhiều màu để đựng trứng làm quà tặng. Theo quan niệm của bà con người Dao ở Sìn Hồ, treo trứng đỏ trong nhà thì những lời chúc đã nhận được càng linh nghiệm hơn.
Chính vì thế, vào ngày đầu năm, trẻ nhỏ, thanh thiếu niên rủ nhau đi chúc tết tại nhiều nhà trong bản để được người lớn tặng cho nhiều quả trứng đỏ. Càng thêm ý nghĩa với con cháu ở xa về được nhận những quả trứng đỏ với lời chúc bình an, may mắn.
Phong tục nhuộm trứng đỏ được bà con người Dao ở Sìn Hồ gìn giữ từ ngàn xưa cho đến nay. Ảnh: T.L
Ông Tẩn Sếnh Toan ở bản Tầm Chong, xã Tả Phìn (huyện Sìn Hồ, Lai Châu) cho biết, sáng sớm, dù tất bật chuẩn bị các món ăn ngày tết, nhưng gia đình không quên luộc trứng gà, trứng vịt để nhuộm màu.
Bà con người Dao quan niệm quả trứng và màu đỏ tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn, hạnh phúc, sung túc. Do đó, sáng đầu năm gia đình nào cũng sẽ nhuộm trứng để tặng cho con cháu và khách tới chơi nhà...
Ngoài ra, khi khách đến nhà chúc tết, nhất định chủ nhà sẽ mời khách một chén rượu để lấy may mắn.
Cũng theo những người có uy tín ở xã Tả Phìn, tục nhuộm trứng đỏ ở Sìn Hồ được các gia đình đồng bào Dao duy trì từ hàng trăm năm nay.
Khi đó, các ông bà còn nhỏ đã được bố mẹ tặng trứng đỏ vào những ngày đầu năm mới để mong con mình luôn gặp may mắn và có cuộc sống no đủ. Đến khi các ông bà lập gia đình vẫn giữ truyền thống tốt đẹp đó và truyền lại cho con cháu.
Cho đến nay, bà con người Dao rất tự hào vì dù qua nhiều thế hệ nhưng phong tục này vẫn được con cháu gìn giữ nguyên vẹn. Với các con cháu ở xa, mỗi lần trở về vẫn được nhắc nhở giữ gìn phong tục đó, bởi đây là nét văn hóa truyền thống của dân tộc Dao.
