Trao bằng công nhận Di sản tư liệu Châu Á - Thái Bình Dương đối với "Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế" cho đại diện tỉnh Thừa Thiên - Huế. Ảnh: Công Điền.
Tầm vóc, giá trị lịch sử của Cửu đỉnh
Chiều 23/11 tại sân điện Thái Hòa, Đại nội Huế đã diễn ra lễ đón nhận bằng công nhận Di sản tư liệu Châu Á - Thái Bình Dương đối với "Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế". Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long tham dự buổi lễ.
Theo sử liệu, Cửu đỉnh được đúc vào năm 1835, hoàn thành vào năm 1837 dưới triều vua Minh Mạng. Những bức phù điêu trên Cửu đỉnh được xem là bộ bách khoa toàn thư bằng hình ảnh sống động của đất nước Việt Nam vào thời nhà Nguyễn.
Năm 2012 Cửu đỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia.
Tại phiên họp toàn thể lần thứ 10 của Ủy ban Ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (MOWCAP) tại Ulaanbaatar, Mông Cổ vào ngày 8/5/2024, “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế” đã chính thức được ghi danh vào Danh sách Di sản tư liệu Châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO.
Các đại biểu dự buổi lễ. Ảnh: Công Điền.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế cho biết, việc UNESCO công nhận “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” là Di sản tư liệu Châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO một lần nữa khẳng định tầm vóc, giá trị lịch sử của Cửu đỉnh trong kho tàng di sản văn hoá của nhân loại. Đồng thời đem đến cho Thừa Thiên - Huế vị thế là địa phương duy nhất trong cả nước mang trong mình 8 di sản được UNESCO công nhận.
Ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam nhận định, các tác phẩm đúc đồng trên Cửu đỉnh đã lưu giữ các giá trị giao thoa và tương tác giữa các nền văn hóa của xã hội Việt Nam và các nước Đông Á. Ba mươi năm trước, UNESCO và cộng đồng thế giới đã nhận thấy sự cấp thiết trong việc hợp tác với Việt Nam để gìn giữ và bảo vệ các di sản quý giá này.
Những bức phù điêu trên Cửu đỉnh trong Đại nội Huế được công nhận là Di sản tư liệu Châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO. Ảnh: Công Điền.
Bên cạnh đó, ông Jonathan Wallace Baker cũng chỉ ra những thách thức mà UNESCO và Việt Nam, một quốc gia thành viên quan trọng của UNESCO đang phải đối mặt, đó chính là công tác bảo tồn, trùng tu và tôn tạo, bảo vệ nguyên trạng di sản thế giới.
“Một nhiệm vụ cũng không kém phần quan trọng chính là các vấn đề của thế giới hiện đại khiến chúng ta phải tích cực hơn, như tăng cường sự chuẩn bị để ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu, giúp các di sản thế giới của chúng ta có khả năng phục hồi tốt hơn trước các thảm họa do con người gây ra hoặc trước các thiên tai, đồng thời tối ưu hóa phúc lợi cho người dân. Để làm được những điều này, cần có sự tham gia tích cực của cộng đồng, bao gồm cả thanh thiếu niên và phụ nữ sống trong và xung quanh di sản này”.
Hoàn thành dự án trùng tu điện Thái Hòa
Cùng ngày, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã tổ chức lễ công bố hoàn thành Dự án “Bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hoà” và động thổ công trình “Tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích Điện Cần Chánh”.
Đây là 2 công trình quy mô và có vai trò quan trọng bậc nhất trong khu vực Hoàng Thành, Tử Cấm Thành thời nhà Nguyễn.
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cùng các đại biểu tham quan điện Thái Hòa. Ảnh: Công Điền.
Theo ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, để tiến hành các thủ tục triển khai dự án tu bổ, phục hồi điện Thái Hòa và tu bổ, phục hồi điện Cần Chánh, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã có quá trình nghiên cứu chuẩn bị công phu, bài bản.
Địa phương cũng đã nhận được sự giúp đỡ hết sức to lớn của các tổ chức quốc tế, của các ban, bộ, ngành Trung ương và các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học trong quá trình thu thập tư liệu, hình ảnh, căn cứ pháp lý để triển khai.
Ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết, dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hoà đã về đích trước thời hạn 9 tháng. Ảnh: Công Điền.
Dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích Điện Thái Hòa bao gồm nhiều hạng mục như: bảo quản, tu bổ, phục hồi hệ thống kết cấu chịu lực bằng gỗ, hệ mái, tường và nền; bảo quản, tu bổ, phục hồi chi tiết các trang trí ngoại thất và nội thất công trình.
Ngày 23/11/2021, lễ khởi công Dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hoà được thực hiện với tổng vốn đầu tư gần 129 tỷ đồng.
Sau 3 năm thi công, với nỗ lực lớn của tập thể đội ngũ làm công tác bảo tồn di sản, Dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hoà đã về đích trước thời hạn 9 tháng.
Tại buổi lễ, các đại biểu đã cùng thực hiện nghi thức khai trương điện Thái Hòa đưa vào phục vụ tham quan. Tiếp đó, nghi thức động thổ công trình “Tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích Điện Cần Chánh” cũng được thực hiện trọng thể.
Cũng trong khuôn khổ buổi lễ, nghệ nhân Kim Hyun Kon (Hàn Quốc) và nghệ nhân nhân dân Trần Độ đã trao tặng bộ nhạc khí Biên Khánh tác phẩm Long Mã, Áo Nhật Bình của Nam Phương Hoàng hậu cho đại diện Trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế. Đây là những món quà vô giá dành cho văn hóa Huế.
Điện Cần Chánh được xây dựng vào năm 1804, là nơi vua làm việc hàng ngày và là nơi tổ chức Lễ Thiết Thường triều, các lễ Nguyên Đán, Vạn Thọ Đại khánh… Tháng 2/1947, ngôi điện bị phá hủy hoàn toàn chỉ còn lại phần nền móng.
Dự án trùng tu có kinh phí gần 200 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành trong 4 năm với mục tiêu là tu bổ, phục dựng lại tổng thể kiến trúc nội ngoại thất và cảnh quan của điện Cần Chánh với tính chất tiệm cận với nguyên bản.
