Ông nhận định như thế nào về diễn biến thị trường hồ tiêu trong thời gian qua cũng như thời gian sắp tới?
Sau khi thiết lập đỉnh giá năm 2015 là 220.000 đồng/kg, từ 2016 đến năm 2020, mỗi năm giá tiêu xuống vài chục ngàn đồng/kg, cho đến đầu tháng 4 chạm đáy 34.000/kg.
Từ đó, dần dần giá bắt đầu lên cho đến nay đã trên 70.000 đồng/kg. Vì thế có thể xác định rằng năm 2020 - 2021 là năm giá chạm đáy và bắt đầu một chu kỳ lên giá mới.
Qua khảo sát, ước tính năm 2017 cả nước có 153.000ha tiêu, đến năm 2021 diện tích có thu hoạch chỉ còn chưa tới 1/2 so với diện tích năm 2017.
Vì vậy, sản lượng vụ thu hoạch năm 2020 - 2021 sẽ giảm trên 30%. Nếu lấy số liệu sản lượng thu hoạch của năm 2019 - 2020 theo VPA là 240.000 tấn năm nay chỉ còn trên dưới 150.000 tấn. Vì vậy, số lượng xuất khẩu của năm 2020 là 285.000 tấn năm nay khả năng chỉ xuất khẩu được trên dưới 200.000 tấn. Riêng 5 tháng đầu năm năm 2021, Việt Nam xuất khẩu được trên 121.000 tấn hồ tiêu, giảm 17%.
Mặc dù mới đây, giá hồ tiêu đã có tăng, người trồng tiêu đang có thu hoạch không còn bị lỗ và khả năng sẽ có giá tốt hơn trong tương lai nhưng vẫn đang còn gặp một số khó khăn như: Do dịch Covid-19, nền kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn, làm giảm tiêu thụ hồ tiêu, làm đứt gãy lưu thông hàng hoá giữa Việt Nam và các nước, làm cho giá cước tàu vận chuyển đi các nước Trung Đông, Châu u, Mỹ… tăng lên quá cao, gấp 6 - 10 lần so với trước đây.
Chưa hết, do nhiều doanh nghiệp ký bán trước giá thấp từ 40.000 - 55.000 đồng/kg nay phải mua với giá trên 70.000 đồng/kg để giao hàng theo hợp đồng nên bị lỗ nặng. Các doanh nghiệp không bị lỗ đã tranh thủ mua hàng đầy kho khi giá còn thấp, vì vậy hiện nay dòng tiền đang bị ngưng trệ nghiêm trọng dẫn đến giá bị giảm nhiều, kết hợp với một số đại lý chốt lời, vay tiền nóng… nên phải bán gấp.
Hơn nữa, do mấy năm vừa qua, nguồn cung dồi dào, giá thấp nên nhiều doanh nghiệp nước ngoài đã mua trữ và khả năng một thời gian ngắn nữa mới tiêu thụ hết số hàng trữ này. Lúc đấy sẽ lộ rõ việc cần hàng để tiêu thụ, buộc phải mua nguyên liệu hồ tiêu mà chủ yếu là từ Việt Nam với gần 60% lượng hàng nguyên liệu hồ tiêu của thế giới.
Vì thế chúng tôi có thể khẳng định trong vài ba tháng tới cho đến cuối năm nay và các năm tiếp theo, giá cả sẽ tốt dần lên và khả năng đến cuối năm giá sẽ đạt từ 90.000 - 100.000 đồng/kg.
Theo ông, việc phát triển diện tích hồ tiêu trong thời gian tới cần những yếu tố gì?
Để ngành hồ tiêu phát triển bền vững trong thời gian tới trước tiên, Chính phủ, các bộ ngành và các cơ quan liên quan cần có thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời về diện tích sản xuất của Việt Nam và thế giới, về các khâu chế biến, lưu thông, tiêu thụ để từ đó có thông tin chính thống, giúp cho các thành phần trong ngành hàng biết và có chiến lược phát triển phù hợp.
Tiếp theo, Nhà nước cần có các giải pháp đầy đủ và kịp thời để đưa các chính sách hỗ trợ cho việc phát triển các ngành hàng nông sản nói chung, ngành hàng hồ tiêu nói riêng, có thị phần xuất khẩu lớn nhất thế giới như các Nghị định 57/2018/NĐ-CP về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; Nghị định 98/2018/NĐ-CP về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp…, cũng như các văn bản hướng dẫn thi hành.
Đối với nông hộ trồng hồ tiêu cần những khuyến cáo gì thưa ông?
Riêng đối với việc sản xuất hồ tiêu của từng hộ gia đình cần có đủ 2 điều kiện cơ bản là: Kiến thức về trồng hồ tiêu và nắm bắt thị trường kịp thời của ngành hàng hồ tiêu và khả năng đầu tư, chăm sóc hồ tiêu để trồng mới vườn tiêu cũng như tiếp tục chăm sóc vườn tiêu hiện có. Các chủ vườn cần nắm vững các yêu cầu cụ thể như sau:
Một là không tái canh trên vườn tiêu cũ đã chết, hai là chọn đất phù hợp với sự phát triển của cây hồ tiêu, ba là chọn giống tốt, bốn là nên trồng xen canh hơn là trồng thuần, năm là nên trồng tiêu trên cây trụ sống, sáu là nên đắp mô ở gốc không nên tạo bồn, bảy là nên để cỏ trong vườn tiêu, không nên làm sạch cỏ, tám là sử dụng công nghệ tưới phun mưa tại gốc hoặc tưới nhỏ giọt, chín là chăm bón vườn tiêu theo hướng hữu cơ sinh học để vườn tiêu phát triển bền vững và ít bị sâu bệnh hại.
Tuy nhiên, để phục hồi ngành hàng hồ tiêu trong thời gian tới, tính bền vững cần được đặt lên hàng đầu!
Xin cảm ơn ông!