Lai Châu là một tỉnh có tiềm năng lớn để phát triển nông nghiệp. Tiêu biểu nhất là quỹ đất. Theo thống kê, diện tích đất nông nghiệp là hơn 526.000 ha, chiếm 58% diện tích tự nhiên của tỉnh.
Diện tích bình quân đất đai đầu người là 2,2 ha - gấp 6 lần bình quân cả nước. Diện tích đất trống chưa sử dụng khoảng 240.000 ha, tổng diện tích đất nông nghiệp có thể chuyển đổi sang cây trồng giá trị cao là hơn 20.000 ha. Tốc độ tăng trưởng nông nghiệp năm 2020 đạt 5,58%, thuộc tốp đầu cả nước.
Làm việc với UBND tỉnh Lai Châu ngày 12/11, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh cho rằng, Lai Châu cần tạo ra "một khí thế mới" để thúc đẩy nền nông nghiệp. Một trong những giải pháp, đó là tìm ra những sản phẩm nông nghiệp đặc hữu, hoặc cho giá trị kinh tế cao.
"Tôi vừa nghe báo cáo, tỉnh đặt mục tiêu trồng mới 50.000 ha cây mắc ca đến năm 2025. Nếu thực hiện được, thì rất tuyệt vời. Dù đây là loài cây mới, Bộ NN-PTNT ủng hộ chủ trương phát triển cây mắc ca của tỉnh. Trước mắt, chúng ta sẽ làm từng bước, cái nào dễ làm trước, vừa làm vừa học hỏi, trao dồi kinh nghiệm", Thứ trưởng nói.
Lai Châu triển khai trồng cây mắc ca từ năm 2011. Tính đến đầu tháng 11/2021, tổng diện tích trồng đạt 5.209 ha, chủ yếu là các dòng như OC, 816, 246, 842, 849.
Qua theo dõi, cây sinh trưởng, phát triển tương đối tốt, ra hoa nhiều và tỷ lệ đậu quả cao, bước đầu cho thấy phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của tỉnh.
Là một trong số các loại cây lâm nghiệp đa mục đích được Lai Châu định hướng tập trung phát triển, tỉnh đặt mục tiêu tham vọng trồng khoảng 100.000 ha vào năm 2030. Ngoài ra, tỉnh trồng quế khoảng 15.000 ha; chè khoảng 10.000 ha theo hướng an toàn, chất lượng.
Ngoài những loài cây lâm nghiệp giá trị cao, Lai Châu vẫn quan tâm đến nhiều cây lương thực, và có nhiều sản phẩm OCOP như gạo tẻ râu Phong Thổ, gạo séng cù Than Uyên... Điều này giúp tỉnh đảm bảo an ninh lương thực, cũng như an sinh xã hội cho bà con trên địa bàn.
Nhằm giúp Lai Châu tăng tốc phát triển nông nghiệp, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh gợi mở một số định hướng như: Tập trung xây dựng bộ quy chuẩn hướng dẫn về cách chọn tạo giống, kỹ thuật chăm sóc. Ngoài ra, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cũng đề nghị tỉnh sớm có những đánh giá về năng suất cho từng tiểu vùng khí hậu riêng biệt trên địa bàn.
"Nhầm giống lúa thì thiệt hại vài ba tháng, nhưng nhầm giống cây ăn quả, cây lâm nghiệp, công nghiệp, sẽ phải trả giá hàng chục năm. Bộ NN-PTNT cam kết hỗ trợ địa phương về các công nghệ lõi, như chuẩn hóa cây đầu dòng, tạo vườn mẫu cho từng loại cây để bà con tham quan, tiếp thu thêm những kinh nghiệm hay", Thứ trưởng Lê Quốc Doanh chia sẻ.
Ngoài quỹ đất, Lai Châu còn dư địa về hệ thống sông, suối, và mặt hồ thủy điện. Tổng diện tích mặt hồ của tỉnh là hơn 16.600 ha, trong đó khoảng 5.000 - 6.000 ha thích hợp nuôi cá lồng với các loại cá nước ngọt.
Lai Châu còn được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu. Tỉnh có 3 đới khí hậu rõ rệt, là đới khí hậu nóng, ẩm dưới 600m - thích hợp cây nhiệt đới; Đới khí hậu mát, ẩm có độ cao từ 600 - 1.000m - thích hợp cây á nhiệt đới; đới khí hậu ôn đới cao trên 1.000m - thích hợp cây ôn đới và nhiều dược liệu quý hiếm như sâm Lai Châu, đỗ trọng, đương quy, tam thất...
Trên cơ sở đó, Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu, ông Trần Tiến Dũng kiến nghị Bộ NN-PTNT hỗ trợ tỉnh xây dựng các nguồn giống và vườn ươm chất lượng cao tại các huyện, để chủ động sản xuất.
Bên cạnh đó, lãnh đạo tỉnh Lai Châu cũng bày tỏ nguyện vọng Bộ NN-PTNT hỗ trợ địa phương trong công tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ bảo quản, sơ chế, chế biến các sản phẩm nông nghiệp như hạt mắc ca, sâm Lai Châu, đồng thời hỗ trợ xây dựng một số cơ sở sơ chế, chế biến tại một vài vùng nguyên liệu trọng điểm.
Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cũng đề nghị Bộ NN-PTNT hỗ trợ vườn giống một cách bài bản để bảo tồn giống sâm Lai Châu; hỗ trợ tỉnh phát triển những loài rau, hoa trái vụ, giúp đem lại lợi ích cao hơn cho người dân.
Thời gian qua, Lai Châu đã ban hành 4 nghị quyết để hỗ trợ, thúc đẩy phát triển nông nghiệp, đó là: Chính sách đặc thù khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp nông thôn; chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; chính sách phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung; phát triển rừng bền vững giai đoạn 2021 - 2025.
Cùng với đó, tỉnh đang tập trung phát triển một số hàng hóa chủ lực như chè (trên 8.500 ha), mắc ca (trên 5.200 ha), cây ăn quả (trên 8.200 ha); cao su (gần 13.000 ha); cây gỗ lớn (trên 17.000 ha); dược liệu (17.700 ha).
Đánh giá cao nỗ lực, quyết tâm phát triển nông nghiệp của Lai Châu, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cam kết sự đồng hành của Bộ NN-PTNT với tỉnh.
Ông đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị của Bộ như Tổng cục Lâm nghiệp, Cục Trồng trọt, Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Miền núi phía Bắc hỗ trợ về các công nghệ lõi, xây dựng mô hình vườn mẫu, giúp địa phương phát triển đa dạng các lĩnh vực nông nghiệp.