 |
| 12 con thiên nga được thả ở Hồ Gươm |
Có một doanh nghiệp đem tặng cho thành phố Hà Nội 12 con thiên nga, và một đơn vị khác đem thả vào Hồ Gươm. Chuyện này lập tức nảy ra cuộc cãi vã bất tận, không chỉ với cộng đồng dân chúng nói chung, mà cả với những nhà khoa học thuộc các chuyên ngành như sinh học, sử học, “rùa” học… Mỗi người một quan điểm và lý lẽ riêng, nhưng chủ yếu chia làm 2 phe đồng tình và phe phản đối, trong đó phe phản đối dựa trên yếu tố được gọi là tâm linh, rằng Hồ Gươm là gắn liền với rùa, thả thiên nga vào thì sẽ thành hồ thiên nga…
Sự tích và truyền thuyết, về bản chất đều là những câu chuyện hư cấu, tuy rằng có thể dựa trên một chút ít sự thật - đặc biệt là với những sự tích và truyền thuyết lịch sử.
Thời nay, cái cần gìn giữ nhất là những hiện trạng hay hiện vật lịch sử. Hồ Gươm vẫn còn là hồ nhưng rùa thì không còn. Vậy thả thiên nga vào hồ, trong khi thiên nga được nhắc đến nhiều trong văn hóa châu Âu và thiên nga trắng được coi là biểu tượng của tình yêu, lòng chung thủy do tập tính ghép đôi suốt đời, thì việc đàn thiên nga trắng tung tăng bơi lội trên hồ, cũng là hình ảnh đẹp ca ngợi hòa bình và tình yêu, có làm trái ngược với đại ý và chủ đề câu chuyện trong Sự tích hồ Gươm là ca ngợi hòa bình đâu?
Việc bổ sung, thay thế những thứ quen thuộc bao năm ở xung quanh, nếu tích cực hơn cái hiện trạng, là một điều thuận lẽ.
Chẳng han, việc Hà Nội đang trồng hàng trăm cây phong lá đỏ trên tuyến phố Nguyễn Chí Thanh, Láng Hạ, Trần Duy Hưng. Loại cây này cũng là loại cây có nguồn gốc ở xứ lạnh và đang được trồng thử nghiệm trên mấy con phố Hà Nội. Chúng gần như không bị dư luận “xúc xiểm” gì nhiều, khi mà những cây cối của Hà Nội một thời như sấu, hoa sữa… theo thời gian đã bộc lộ nhiều nhược điểm như hay gẫy đổ trong bão mưa hoặc mùi hương quá đậm đặc. Thậm chí, nhiều người dân còn khen ngợi sắc đỏ của cây phong, và tin rằng những hàng cây này đang và sẽ làm đẹp thêm lên cho Hà Nội.
Với Hồ Gươm – đây không chỉ là biểu tượng lịch sử, địa lý, văn hóa của Hà Nội, mà còn thấm đẫm yếu tố tâm linh. Và vì vậy, việc quyết định thả thiên nga hay bất cứ con vật gì vào hồ, đều cần phải dựa trên những căn cứ khoa học, như là có làm phá vỡ hệ sinh thái ở đây không, có để lại hệ lụy xấu gì không? Và cần hỏi ý kiến của cộng đồng chứ? Nếu các phản ứng là thuận lợi, thì thử nghiệm. Đấy là quyền của các cơ quan quản lý nhà nước. Rồi thời gian sẽ cho câu trả lời đúng nhất!
Chứ như việc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội thả “chui”, mà công ty gọi là thả thí điểm thiên nga ở Hồ Gươm, trong khi ông Trương Minh Tiến (Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội) lại nói Sở này không nhận được báo cáo từ các đơn vị liên quan về việc sẽ thả 12 con thiên nga xuống hồ Hoàn Kiếm (!) - thì là sai, tức là Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã “tiền trảm hậu tấu”.
