Sun Yang và Mack Horton trên bục nhận huy chương nội dung 400m tự do
Lịch sử Olympic từng chứng kiến rất nhiều kỷ lục vĩ đại. Chẳng hạn như cách đây 4 năm ở Olympic London 2012, nữ VĐV giành HCV nội dung 400m hỗn hợp Ye Shiwen không chỉ phá sâu kỷ lục thế giới mà còn đạt thành tích đáng kinh ngạc khi bơi nhanh hơn nam đồng nghiệp Ryan Lochte, người giành HCV ở nội dung tương đương, trong 50m cuối cùng. “Cú đấm hạng nặng” này từ nữ VĐV Trung Quốc đã trở thành đề tài tranh cãi sôi nổi nhiều tháng sau khi Olympic kết thúc.
Nhưng Ye Shiwen không trụ lại được trên đỉnh cao lâu dài. Tại ASIAD 17 năm 2014, cô vẫn bảo vệ thành công chiếc HCV ở nội dung này nhưng thành tích đã giảm sút khá nhiều. Thậm chí, nếu Ánh Viên thi đấu xuất thần hơn, chưa biết mèo nào sẽ cắn mỉu nào trên đất Incheon.
Cho đến Olympic Rio 2016, Ye Shiwen xuống dốc thực sự. Tại nội dung 400m hỗn hợp, Ye đứng thứ 27 chung cuộc và không được dự vòng chung kết. Nội dung 200m hỗn hợp, Ye khá hơn đôi chút nhưng cô cũng chỉ đứng cuối cùng ở vòng thi giành huy chương, với thành tích chậm hơn đến 17 giây so với mùa hè London 4 năm trước.
Ở tuổi 20, lẽ ra Ye Shiwen phải như Katie Ledecky, người đang trong kỳ huy hoàng nhất sự nghiệp với 4 HCV trên đất Brazil. Tuy nhiên, VĐV gốc Hàng Châu cho thấy, cô dường như đã ở đoạn cuối sự nghiệp. Tại giải VĐTG tại Kazan 2015, Ye bị chính Ánh Viên đánh bại, trước khi thua thảm ở Olympic Rio 2016 do “gãy xương trong” (lời VĐV này).
Shiwen là một trong số rất nhiều những VĐV Trung Quốc nhanh chóng vươn tới đỉnh cao lúc tuổi đời còn rất trẻ nhưng sự nghiệp lại quá đỗi ngắn ngủi. Chính kình ngư sinh năm 1996 từng ám chỉ rằng, mỗi VĐV Trung Quốc luôn thi đấu với một mục tiêu rõ ràng trong ngắn hạn. Họ cần thành công ngay lập tức nếu như không muốn bị thải loại. Chính bởi vậy, tâm lý “được ăn cả ngã về không” là điều không thể tránh khỏi và các VĐV nước này luôn cố gắng đạt thành tích bằng mọi giá.
Thực tế, ngay cả những người vươn tới đỉnh cao của Trung Quốc cũng không giữ được bản thân. Sun Yang là một ví dụ. Tay bơi này là niềm tự hào của đất nước 1,4 tỷ dân, từng giành 2 HCV ở nội dung 400m và 1500m tự do tại Olympic London 2012. Việc trở thành số một thế giới khi 20 tuổi khiến Sun nhanh chóng nổi loạn. Anh lái xe quá tốc độ, gây tai nạn trên đường giao thông, chỉ trích HLV riêng, chơi xấu nữ đồng nghiệp tại giải VĐTG năm 2015 và nặng nhất là dương tính với chất cấm.
Sun Yang ngơ ngác khi bị kình ngư người Australia đánh bại
“Đứa con hư” của thể thao Trung Quốc còn gây tranh cãi lớn tại Olympic Rio 2016 khi gây gổ với đối thủ người Australia Mack Horton, đồng thời lớn tiếng cho rằng “mình là vua” ở đường đua 1500m. Đáng tiếc, sự tự tin ấy không còn cho đến phút cuối bởi Sun chỉ về cuối trong bài thi của mình.
Ye Shiwen, Sun Yang là những tấm gương tiêu biểu cho bước nhảy vọt thần kỳ của thể thao Trung Quốc. Tuy vậy, ở họ không có tố chất vĩ đại như của Michael Phelps – người biết ngự trị trên đỉnh cao, sẵn sàng làm lại từ con số không và biết cách truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ như Katie Ledecky thổ lộ.
Thành tích ngắn trước mắt, họ có thể đạt được nhưng chẳng ai dám chắc, điều gì sẽ chờ Ye và Sun ở tương lai phía trước.