Thị trường vàng Việt Nam chưa bao giờ có nhiều bất thường như hiện nay. Thị trường vàng Việt Nam có những lúc giao dịch giá vàng cao hơn 20 triệu đồng mỗi lượng, so với giá vàng phổ biến thế giới. Giá vàng nhảy múa tạo ra nhiều bất an cho tâm lý người dân và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống xã hội.
Chính phủ đã tổ chức nhiều cuộc họp với Ngân hàng Nhà nước và đưa ra nhiều giải pháp, nhưng vẫn chưa bình ổn được thị trường vàng. Vì sao giá vàng ở ngưỡng rất cao như hiện nay, là câu hỏi phải được trả lời cấp bách.
Tại kỳ họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhiều ý kiến đề nghị xem xét lại công tác quản lý. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương bày tỏ: “Không lẽ cứ để giá vàng nhảy múa như thế. Thị trường gì thì thị trường nhưng không thể có thị trường nhảy múa kiểu ấy được. Tôi chưa bao giờ thấy một thị trường mà giá vàng tăng, giảm rất đột biến như vậy”. Tương tự, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn lo ngại tình trạng giá vàng tăng đột biến sẽ làm tăng chi phí hàng hóa, lãi vay nước ngoài của doanh nghiệp, ảnh hưởng mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát.
Dù các hoạt động mua bán trực tiếp bằng vàng đã bị nghiêm cấm trong quan hệ dân sự, nhưng người dân vẫn có thói quen tích trữ vàng. Vì vậy, khi thấy giá vàng quốc tế đang có xu hướng tăng lên, thì người dân cũng đổ xô đi mua vàng, khiến “cầu” vượt xa “cung”. Mặt khác, việc nhập khẩu vàng thô vẫn bị giới hạn và sản xuất vàng miếng vẫn được SJC giữ độc quyền. Giữa bối cảnh nhiều công cụ đầu tư như địa ốc, trái phiếu, cổ phiếu hơi ít hấp dẫn và nhiều rủi ro, thì người dân quan niệm vàng miếng vẫn là một nơi trú ẩn an toàn.
Thị trường vàng có sức tác động không nhỏ đến nhịp điệu phát triển chung của cộng đồng. Bởi lẽ, vàng được định giá bằng đô la Mỹ nên biến động giá vàng sẽ làm cho đồng Việt Nam suy yếu. Khi mỗi lượng vàng liên tục nhảy múa trên mức 90 triệu đồng, thì nhiều mặt hàng khác sẽ điều chỉnh “té nước theo mưa”. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng GDP quý 1/2024 dù cải thiện nhưng chưa có sự đột phá để quay lại quỹ đạo bền vững. Thống kê mới nhất cho thấy số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường (86.400 doanh nghiệp) cao hơn số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường (81.300 doanh nghiệp).
Vì vậy, trước mắt cần tăng “cung” cho thị trường vàng. Nếu tiếp tục tổ chức các phiên đấu thầu một cách thông suốt sẽ ổn định giá vàng và thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng SJC và giá vàng quốc tế. Về lâu dài, cũng phải cân nhắc sửa đổi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.
Bởi lẽ, Nghị định 24 ban hành từ ngày 3/4/2012, đến hôm nay có những điều khoản đã bộc lộ sự bất cập và không còn phù hợp với thị trường vàng.
