Thứ trưởng Phùng Đức Tiến: 'Xe buôn lậu lù lù như xe tăng, sao không thấy?'

Xót xa cho nông dân

“Người nông dân ít thông tin, gom góp được tý vốn mua con gà, con vịt về nuôi tăng gia. Mấy hôm sau lăn ra chết sạch. Biết đền ai. Ai đền cho? Xót xa lắm chứ. Tôi nói thế để các cán bộ ở địa phương đừng bàng quan, đừng thờ ơ, đừng cả nể mà để nông dân lâm cảnh khó khăn”, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến, cho biết.

Lãnh đạo Bộ NN-PTNT khẳng định cần làm nghiêm, làm triệt để, thậm chí xử lý hình sự các đối tượng tiếp tay buôn bán gia súc, gia cầm nhập lậu. Thông tin được Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đưa ra tại cuộc họp liên ngành Nông nghiệp và Công an, hôm 8/5.

Câu chuyện không chỉ dừng ở nông dân trực tiếp chăn nuôi, mà còn ảnh hưởng tới cả ngành chăn nuôi nói chung. “Mấy năm thua lỗ nghiêm trọng. Tôi rất buồn, rất xót xa khi thấy có không ít doanh nghiệp phải cho bay cả xe máy, ô tô đến sổ đỏ. Khi mà chúng ta vào cuộc quyết liệt, cả nông dân và doanh nghiệp đều phấn khởi, vì họ được bảo vệ khi kiếm đồng tiền chân chính từ mồ hôi, nước mắt của mình”.

Thứ trưởng Tiến khẳng định, thị trường có quy luật riêng, không thể điều hành theo kiểu “hành chính hóa”. Song cũng từ thực tế đó, nông dân và doanh nghiệp cần được bảo vệ theo đúng quy định pháp luật.

"Tập trung cho xuất khẩu trên cơ sở đàm phán thương mại, có đi có lại, theo hướng tích cực.

Đến giờ này, thành quả của việc chống buôn lậu gia súc, gia cầm là rất rõ. Hiệu quả của các công điện từ Chính phủ về phòng chống buôn lậu gia súc, gia cầm, là rất rõ”, ông Tiến cho biết.

Về việc có một số địa phương, một số cơ sở nhập con giống gia cầm như gà, vịt về rồi bán sang địa phương khác, Thứ trưởng Tiến khẳng định: “Thôn xã ai làm gì biết hết, ai có cỗ bàn biết hết. Làm gì có chuyện gia súc gia cầm nhập lậu mà không biết. Cứ sợ mất lòng, cả nể nên không chịu xử lý. Làm quản lý Nhà nước mà như thế là không chấp nhận được”.

Về tương lai, Thứ trưởng Tiến cho rằng cần tập trung xây dựng vùng an toàn dịch bệnh ở biên giới, phục vụ xuất nhập khẩu. Ông Tiến ví von “xe chở lợn nhập lậu to lù lù như cái xe tăng, sao cứ báo cáo là không có gì, không biết”.

Hiện tượng ngược, gia cầm từ miền xuôi lên miền ngược

Tại cuộc họp, đại diện Cục Chăn nuôi, Bộ NN-PTNT cho biết, sau khi tiếp nhận thông tin về hiện tượng gia cầm nhập lậu qua đường biển, sau đó từ miền xuôi lên miền ngược, Cục sẽ đẩy mạnh việc rà soát, kiểm tra.

Lý giải hiện tượng này, đại diện Cục Chăn nuôi cho rằng tùy thời điểm, con giống như gà, vịt ở Trung Quốc có giá thành thấp hơn ở Việt Nam. Một số đối tượng hám lợi, chỉ nhìn thấy lợi ích trước mắt, nhập về bán cho nông dân kiếm lời.

Cục Chăn nuôi dẫn ví dụ về việc giá lợn giống ở Việt Nam đang cao hơn ở Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia, chỉ thấp hơn Philippines và Indonesia. Do đó, có hiện tượng nhập lậu lợn từ Thái Lan vào Việt Nam, sau đó ‘tẩy trắng nguồn’ để kiếm lời. Theo Cục Chăn nuôi, đơn vị này đã nắm thông tin và đang hoàn thành quy trình kiểm tra về việc một đầu nậu ở Tây Ninh nhập lậu tới hơn 2.000 con lợn giống mỗi ngày.

Xử lý trách nhiệm từ địa phương

“Giải pháp hiện tại là quản lý tốt con giống, giảm giá thành. Cục Chăn nuôi và các địa phương sẽ phối hợp làm thật tốt việc này”, đại diện Cục chăn nuôi cho biết.

Trong khi đó, Cục Thú y đề nghị Cơ quan Công an vào cuộc xử lý nghiêm, thậm chí xử lý hình sự nếu đủ chứng cứ - với các trường hợp buôn lậu gia súc, gia cầm. “Cục sẽ tham mưu Bộ để gửi văn bản đến từng địa phương, đề nghị địa phương quản lý chặt. Nhất là các tỉnh biên giới, cần có sự vào cuộc của các lực lượng chức năng ở cửa khẩu và nội địa. Hầu như chỉ thấy các cơ quan Trung ương vào cuộc, chưa thấy địa phương chủ động có phát hiện, báo cáo.

Những tỉnh để xảy ra buôn lậu, Thủ tướng đã yêu cầu là Chủ tịch tỉnh phải chịu trách nhiệm”, ông Nguyễn Văn Long, Cục trưởng Cục Thú y, Bộ NN-PTNT, cho biết.

Phát biểu tại cuộc họp liên ngành, Chánh Thanh tra Bộ NN-PTNT, ông Nguyễn Trường Sơn, cho biết theo các văn bản pháp luật hiện hành, trách nhiệm phòng chống buôn lậu gà, vịt giống ở ngành Nông nghiệp, thuộc về Cục Chăn nuôi.

“Câu chuyện buôn lậu, gốc rễ nguyên nhân là do chênh lệch giá cả. Còn việc bày bán công khai, đây là trách nhiệm của Sở NN-PTNT từng địa phương”.

Đại diện Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) trực thuộc Bộ Công an, cho biết, đơn vị này đồng quan điểm về việc “buôn lậu chỉ xảy ra khi có lãi”.

Theo C03, việc buôn lậu gia súc, gia cầm diễn ra tùy thời điểm. Ví như trước và sau Tết, buôn lậu gà, vịt tăng mạnh do nhu cầu thị trường.

“Nếu như trước Tết, chúng tôi đi kiểm tra ở miền Trung và Tây Nguyên, thấy có nhiều vụ nhập lậu trâu bò từ Lào về, rồi xuất sang Trung Quốc. Thời gian gần đây lại rộ lên con giống gia cầm”, đại diện C03 nói.

Theo C03, khi các lực lượng chức năng "làm mạnh" ở cửa khẩu đường bộ, thì các đối tượng buôn lậu sẽ chuyển sang đường biển. “Chúng tôi đề nghị Bộ NN-PTNT có văn bản gửi các địa phương, để các địa phương giám sát chặt hơn nữa về xuất nhập lậu gia súc, gia cầm. Các doanh nghiệp kinh doanh liên quan gia súc, gia cầm cũng nên có tiếng nói với Bộ NN-PTNT và Bộ Công an. Ngoài công việc chúng tôi đang quyết liệt triển khai, cũng rất mong các doanh ngiệp chủ động thông báo tin tức”.

Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C05) trực thuộc Bộ Công an, nêu đề nghị với Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, về việc lập đoàn công tác liên ngành Nông nghiệp - Công an, để cùng triệt phá nạn buôn lậu gia súc, gia cầm.

Đại tá Lê Thơm, Phó Cục trưởng C05, cho biết đơn vị này đã nắm thông tin về việc nhập lậu cá tầm từ Trung Quốc về Việt Nam, cùng nhiều thông tin khác. “Qua công tác điều tra, chúng tôi nắm được việc khu vực biên giới phía Bắc giáp Trung Quốc, nhập gia súc gia cầm nhiều. Về thủy sản, có những nơi xây ao nuôi cá tầm cách biên giới có vài km, rộng hàng trăm m2. Còn về gia cầm, nhiều đối tượng lợi dụng kẽ hở đưa trứng gia cầm về Việt Nam. Gia súc cũng vậy, các đối tượng lợi dụng đường sắt từ Trung Quốc chạy vào tới Lào, Campuchia, cho nên hàng lậu từ Trung Quốc có thể vào tới miền Trung, Tây Nguyên. Cơ quan công an đã khởi tố vụ án với các trường hợp liên quan”, đại tá Lê Thơm, Phó Cục trưởng C05, nói.

Lãnh đạo C05 cũng cảnh báo về chuyện "lợi dụng kẽ hở ở biên giới". Cụ thể là trâu bò. “Một số người vì hám lợi trước mắt, sáng đưa chục con trâu bò từ Việt Nam sang bên kia biên giới chăn thả. Chiều về đàn thành ba bốn chục con. Rất khó kiểm soát”, đại tá Thơm nói.

Một hiện tượng khác được lãnh đạo C05 đề cập, đó là nội tạng nước khác đổ đi vì tốn tiền xử lý môi trường, trong khi về Việt Nam thành đặc sản. “Tôi từng đi xử lý những vụ việc ở Tân Sơn Nhất, Cát Lái... thì thấy tầm 2h đến 3h sáng là xe vào tận nơi lấy hàng, sáng sớm ra mấy món này đã xuất hiện trên các cửa hàng ăn uống”.

Thậm chí, có đối tượng còn tiêm thuốc mê vào tôm hùm giống, sau đó ký gửi mang từ nước ngoài về Cảng hàng không Tân Sơn Nhất. Lãnh đạo C05 đề nghị Bộ NN-PTNT cùng các cơ quan liên quan vào cuộc, chung tay xử lý hiện tượng này.