Thực trạng rác ở phố và quy định bỏ rác đúng giờ, đúng nơi quy định

Đường phố đã trở nên sạch đẹp hơn

Cùng với sự phát triển kinh tế, gia tăng dân số cộng với sự lãng phí tài nguyên trong thói quen sinh hoạt của con người, số lượng rác thải ngày một tăng, thành phần ngày càng phức tạp và tiềm ẩn ngày càng nhiều nguy cơ độc hại với môi trường và sức khoẻ con người. Để thành phố luôn xanh, sạch, đẹp, Hà Nội đã luôn quan tâm đầu tư và vận động người dân nâng cao ý thức trong bảo vệ môi trường, lên án những hành vi gây ô nhiễm.

Ông Nguyễn Văn Phiên (65 tuổi, ở Nhân Chính, Thanh Xuân) cho biết: “Hành vi hút thuốc lá nơi công cộng, nơi đông người hay tự ý khạc nhổ là những việc làm cực kỳ xấu. Tôi chứng kiến nhiều người trẻ mua vài que kem ra vỉa hè vừa ăn vừa tám chuyện, kem thì họ ăn, còn bao bì thì thản nhiên thả rơi ngay dưới chân”.

Tương tự, bà Nguyễn Minh Châu (54 tuổi, ở Hoàng Mai) bức xúc: “Cạnh hồ Đền Lừ có bãi rác tự phát lộ thiên ngập ngụa rác thải sinh hoạt. Lẽ ra, hồ Đền Lừ phải trở thành lá phổi xanh của khu vực để cư dân an tâm dưỡng sinh mỗi sáng nhưng đến người đi đường cũng không chịu nổi vì sự ô nhiễm thì huống hồ người dân chúng tôi? Cư dân khu vực cũng kiến nghị nhưng cứ sau mỗi lần được dọn sạch là rác lại từ đâu được tấp về”.

Bà Đinh Thị Lan (45 tuổi, ở tổ 56 phường Yên Hoà, Cầu Giấy) cho biết: “Gần Trường tiểu học Yên Hoà có bãi rác lộ thiên, sáng nào các cháu đến trường cũng phải hứng chịu ô nhiễm, mùi hôi thối kinh khủng. Ngay cả khu tập thể nơi tôi sống, nhiều người rất vô ý thức, xả rác vô tư như chốn không người. Sự vô ý thức này không những gây mất thẩm mỹ khu vực mà còn ảnh hưởng đến cả sức khoẻ cộng đồng. Để có sự thay đổi thì tôi nghĩ là hơi khó, vì những gì đã là “thâm căn cố đế”, là “cố hủ” thì rất khó thay đổi. Chỉ có phạt thật nặng, xử thật nghiêm thì may ra…”.

Theo quy định, thẩm quyền xử phạt là UBND các cấp, công an xã, phường, thị trấn và cán bộ trật tự công cộng đang thi hành nhiệm vụ, liên quan đến bảo vệ môi trường tại các khu vực. Quy định là vậy, nhưng thực tế, phần lớn người dân cho rằng hiếm khi thấy lực lượng chức năng kiểm tra, xử phạt về mảng môi trường này. Chính vì thế, rất nhiều người thiếu ý thức vẫn vô tư xả rác sinh hoạt ra lòng đường, vỉa hè.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Quỳnh Tiến, Phó Chủ tịch UBND phường Lý Thái Tổ (quận Hoàn Kiếm), cho rằng, mặc dù chính quyền địa phương rất tích cực trong công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường nhưng người dân vẫn... vi phạm. Nhiều tồn tại có xuất phát từ ý thức của người dân vẫn diễn ra hằng ngày ở mọi ngóc ngách như: Vứt rác không đúng nơi, đúng giờ quy định, đặc biệt vào thời điểm ngoài giờ hành chính hoặc khi không có lực lượng chức năng tuần tra, kiểm soát. Một số điểm xả rác gây bức xúc cho nhân dân tuy đã được giải quyết nhưng chưa có biện pháp để duy trì bền vững nên vẫn tái phạm.

Hệ thống quét hút hiện đại được Urenco đưa vào vận hành đạt hiệu quả cao

Nguyên nhân tiếp theo được ông Tiến chỉ ra là do địa bàn phường là lõi của phố cổ, các tuyến phố kinh doanh, dịch vụ ăn uống mọc lên dày đặc nên có căng quân ra nhắc nhở, xử lý cũng không xuể. Việc phát hiện, bắt quả tang các hành vi xả rác trộm cũng không dễ. Việc thu gom rác có lúc chưa kịp thời nên rác còn tồn trên hè, đường. Thêm vào đó, mức phạt theo Nghị định 155 của Chính phủ thuộc thẩm quyền của cấp quận, UBND phường thường xuyên phải lập biên bản, làm bản báo cáo đề xuất UBND quận ra quyết định xử phạt nên phát sinh nhiều thủ tục hành chính.

Để góp phần giải quyết tình trạng trên, Hà Nội đã thực hiện việc thu gom rác thải theo giờ. Thời gian đầu thí điểm thu gom rác thải sinh hoạt của người dân theo một khung giờ nhất định triển khai rất tốt do được sự ủng hộ của chính quyền địa phương các cấp. Nhưng đến nay, vẫn còn một số phường, công tác tuyên truyền chưa tích cực, người dân chưa thực sự nhận thức, cũng chưa thay đổi được thói quen bỏ rác bừa bãi đã hình thành từ nhiều năm qua.

Để xử lý triệt để những bất cập trên, nhằm đảm bảo TP sạch hơn, văn minh hơn, hiện Cty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) đang cho triển khai lắp đặt hàng loạt thùng rác mới tại 12 phường thuộc 4 quận trung tâm. Việc thực hiện lắp đặt thùng rác hiện nay để tăng cường thêm thiết bị thu chứa rác nhằm đảm bảo thu rác văn minh theo phương châm 4 kín “Bỏ rác vào túi kín – Thùng thu chứa kín – Xe vận chuyển kín – Điều độ phương tiện mạch vòng khép kín”, đồng thời tạo điều kiện để người dân có nơi bỏ rác đúng quy định.

Trong suốt quá trình lắp đặt, Urenco phối hợp với chính quyền địa phương, tổ dân phố thực hiện khảo sát vị trí, thống nhất và cam kết việc thực hiện nên nhiều tuyến phố đã thấy được hiệu quả rõ rệt. Điển hình là trên phố Thái Hà, quận Đống Đa, trước đây vào giờ tan tầm tại gốc cây, cột điện, chân cầu vượt, rác vứt tràn lan, nhưng khoảng hơn một tháng nay, tình trạng này đã không còn, dọc con phố đã ngăn nắp, sạch sẽ hơn.

Ngoài ra, Urenco còn chú trọng triển khai hạng mục thu rác văn minh với qui trình cơ giới hóa quét hút, thu gom, vận chuyển rác. Việc thu rác theo phương thức mới này ngay từ khi đưa ra dự án đã nhận được sự ủng hộ và đánh giá cao của lãnh đạo Thành phố, đến khi đưa vào triển khai thực tế cũng được đông đảo người dân ủng hộ. Lý do là vì qui trình quét hút, thu gom và vận chuyển rác được cơ giới hóa nên diễn ra nhanh chóng, thuận tiện, hầu như không còn các điểm cẩu rác tập trung, không gây tắc đường và mất mĩ quan đô thị như trước nữa. Đồng thời việc cơ giới hóa cũng giúp năng suất lao động tăng lên rõ rệt.

Bà Nguyễn Thu Trà (phường Hàng Trống, Hoàn Kiếm) cho biết: “Các thùng thu gom rác được đặt khá tiện lợi cho người dân bỏ rác, giảm hẳn tình trạng bỏ rác ra đường gây mất mĩ quan đô thị và vệ sinh môi trường. Đường phố sạch đẹp hơn, đặc biệt là giảm bụi rất nhiều trên các tuyến phố”. Trước đây người dân ra đường đa số đeo khẩu trang nhưng hiện nay ở khu vực các quận trung tâm, số người đeo khẩu trang giảm hẳn, có thể nhìn thấy bằng mắt thường là đường phố đã sạch hơn nhiều so với trước đây.