Chiều 10/9, Phó Cục trưởng Cục Lúa gạo Thái lan (thuộc Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan) chia sẻ về kinh nghiệm truy xuất nguồn gốc lúa gạo tại diễn đàn khu vực “Canh tác lúa giảm phát thải”.
Tại Thái Lan, diện tích trồng lúa chiếm một phần quan trọng trong tổng diện tích đất canh tác của quốc gia. Do đó, từ năm 1957, Chính phủ Thái Lan đã đề ra bộ tiêu chuẩn về lúa gạo nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, đồng thời nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Các bộ tiêu chuẩn này còn hỗ trợ nông dân thông qua đào tạo và khuyến khích các phương pháp canh tác bền vững.
Theo Phó Cục trưởng Cục Lúa gạo Thái lan Chitnucha Buddhaboon, vào năm 1957, Thái Lan đã thành lập Bộ Tiêu chuẩn Gạo Quốc gia (National Rice Standard) nhằm chuẩn hóa chất lượng gạo để bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao giá trị xuất khẩu. Đây là một trong những bước đầu tiên để thiết lập hệ thống tiêu chuẩn chính thức cho ngành sản xuất lúa gạo ở Thái Lan. Qua các năm, Thái Lan đã liên tục cập nhật và cải tiến các tiêu chuẩn này để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế, cho ra những sản phẩm gạo chất lượng cao, đồng thời tích hợp các yếu tố bền vững và thân thiện với môi trường.
Ông Chitnucha Buddhaboon nhấn mạnh, phải đảm bảo áp dụng tiêu chuẩn từ khi còn gieo cấy cho đến khi cho ra thành phẩm cuối cùng. Nông dân Thái Lan luôn tích cực áp dụng các phương pháp công nghệ và thực hiện các yêu cầu của Thực hành Nông nghiệp Tốt (GAP) cho sản xuất lúa gạo.
Hiên nay, diện tích trồng lúa có hệ thống thủy lợi chỉ chiếm 20%, cụ thể, theo số liệu 2023, diện tích trồng lúa gạo ở Thái Lan khoảng 10 triệu ha, trong đó 2 triệu ha là khu vực trồng lúa gạo có tưới tiêu và 8 triệu ha còn lại là lúa nước trời.
Vì vậy, cần quản lý đất và nước hiệu quả, lựa chọn giống lúa phù hợp và áp dụng kỹ thuật canh tác chính xác. Ngoài ra, kiểm soát sâu bệnh và cỏ dại bằng biện pháp hợp lý, sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật đúng cách để tránh ô nhiễm. Thái Lan đã cấm và hạn chế sử dụng một số loại thuốc bảo vệ thực vật có hại, thay vào đó khuyến khích nông dân sử dụng thuốc sinh hoặc và các biện pháp tự nhiên khác. Sau thu hoạch, gạo sẽ được xử lý cẩn thận để đảm bảo chất lượng. Yếu tố an toàn lao động và sức khỏe cho người lao động cũng được đảm bảo.
Theo kinh nghiệm về sản xuất gạo hữu cơ tại Thái Lan, Phó Cục trưởng Cục Lúa gạo Thái Lan Chitnucha Buddhaboon cho biết phải cho đất nghỉ ít nhất từ 1 đến 3 năm trước khi trồng lúa hữu cơ, để loại bỏ hoàn toàn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hóa học và phân bón hóa học. Trong thời gian này, đất cần được cải tạo bằng các biện pháp tự nhiên như bón phân hữu cơ và sử dụng phân xanh, đồng thời ngăn ngừa ô nhiễm từ các nguồn bên ngoài.
Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ tham gia với vai trò điều tiết. Hội đồng Tiêu chuẩn Nông sản Thái Lan (Thai Agricultural Standards Board - TASB) được thành lập dưới sự quản lý của Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan, có nhiệm vụ thiết lập và đánh giá các tiêu chuẩn chất lượng cho sản phẩm nông nghiệp.
Tại Thái Lan, hoạt động thanh tra lúa gạo đã được chuyển giao cho các bên thanh tra khu vực tư nhân nhằm nâng cao hiệu quả và độ chính xác trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Sự chuyển giao này cũng cho phép Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan tập trung vào việc xây dựng và cập nhật các chính sách, tiêu chuẩn và quy định, trong khi các bên tư nhân chịu trách nhiệm thực thi và giám sát chất lượng trong thực tế.
Phát biểu tại diễn đàn, ông Chitnucha Buddhaboon đã chỉ ra tầm quan trọng của dữ liệu và hệ thống truy xuất nguồn gốc. Ngay từ khi bắt đầu gieo cấy lúa đến thành phẩm cuối cùng, phải đảm bảo số liệu và hồ sơ ghi chép dữ liệu, đặc biệt cần trang bị hiểu biết và kiến thức nhất định để người nông dân hiểu sự cần thiết của việc ghi chép số liệu.
Vì vậy, Cục Lúa gạo Thái Lan đã sáng lập và phát triển ứng dụng ThaiRice Trace. Ứng dụng này cho phép người dùng truy xuất nguồn gốc của sản phẩm lúa gạo, cung cấp thông tin chi tiết về cơ sở sản xuất, vùng trồng trọt và quy trình canh tác. Ngoài việc xác minh chứng nhận chất lượng và an toàn thực phẩm, ThaiRice Trace còn theo dõi quy trình sản xuất từ gieo trồng đến thu hoạch, chế biến và đóng gói. Người dùng cũng có thể gửi phản hồi hoặc khiếu nại về chất lượng sản phẩm nếu phát hiện vấn đề, đồng thời cập nhật thông tin về giá cả và xu hướng thị trường.
Qua việc sử dụng ThaiRice Trace, ngành lúa gạo Thái Lan không chỉ đảm bảo chất lượng sản phẩm mà còn hỗ trợ các bên liên quan từ nông dân đến người tiêu dùng trong việc duy trì sự minh bạch và đáng tin cậy.
