Khách du lịch quốc tế tìm hiểu về các sản phẩm OCOP của Việt Nam tại cửa hàng Vietnam one stop (Phú Quốc). Ảnh: K.A.
Theo ông Nguyễn Văn Phượng, phụ trách chương trình khảo sát bình chọn Hàng Việt Nam chất lượng cao (Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao), qua cuộc khảo sát người tiêu dùng cho thấy, thói quen tiêu dùng đã thay đổi lớn sau đại dịch Covid-19.
Người tiêu dùng không chỉ coi trọng các yếu tố chất lượng cảm nhận, độ bền, giá cả mà ngày càng quan tâm đến sản phẩm tốt cho sức khỏe. Xu hướng lựa chọn sản phẩm “xanh” và “sạch” thân thiện môi trường hoặc đạt các chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng trở thành ưu tiên hàng đầu.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh thế giới với nguồn tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường gia tăng, biến đổi khí hậu đang ngày một xấu, tác động đến mọi mặt của xã hội. Do đó, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu trong thời gian tới. Thị trường hàng tiêu dùng Việt Nam đang phát triển thực sự về chiều sâu.
"Các xu hướng này sẽ chi phối, thúc đẩy việc phát triển kinh tế phải đảm bảo cho các nguồn lực tự nhiên được tiết kiệm, phát huy hiệu quả, đủ khả năng đáp ứng nhu cầu cả về số lượng và môi trường sống trong tương lai", ông Phượng nói và cho biết thêm, 69% người tiêu dùng được khảo sát chọn sản phẩm tốt cho sức khỏe hoặc đạt các chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng, 45% chọn sản phẩm truy xuất được nguồn gốc xuất xứ. Sản phẩm được sản xuất theo quy trình sản xuất hữu cơ có tỉ lệ người chọn mua là 25%.
Cuộc khảo sát cũng cho thấy, các kênh bán lẻ truyền thống vẫn chiếm ưu thế, đặc biệt là cửa hàng chuyên/cửa hàng tạp phẩm/đại lý trong việc cung ứng hầu hết các loại sản phẩm tiêu dùng do những hấp lực về chất lượng, giá cả, đặc biệt là sự thuận tiện hay sự thân thiện của người bán; sự linh hoạt các phương thức bán hàng mới như cho phép đặt hàng qua zalo, facebook, thanh toán (không dùng tiền mặt) qua ví điện tử...
"Thói quen mua sắm online được hình thành từ khi đại dịch Covid 19 bùng phát. Đến nay, mua sắm online không chỉ được duy trì mà tiếp tục gia tăng.
Các kênh bán hàng online đã thích ứng và khai thác tốt nhu cầu mua sắm kết hợp giải trí của người tiêu dùng với các hình thức livestream bán hàng, tiêu biểu như Tiktok shop, đây được xem là hình thức buy entertainment trên nền tảng kỹ thuật số. Xu hướng này sẽ tiếp tục nở rộ trong thời gian tới với sự đầu tư đa kênh, đa nội dung của những người bán hàng livestream", ông Phượng thông tin.
40% số người tiêu dùng khảo sát cho biết tiếp tục cắt giảm mua sắm. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Năm 2024, dự báo nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn. Kết quả khảo sát về mức độ mua sắm của người tiêu dùng năm 2024 so với năm 2023 cho thấy, có tín hiệu lạc quan hơn, nhưng mức gia tăng không đáng kể.
Chỉ khoảng gần 1/3 số người tiêu dùng được khảo sát (30%) cho biết, mức chi tiêu mua sắm năm 2024 sẽ tăng hơn chút ít so với năm 2023, còn trên 40% người tiêu dùng cho biết sẽ tiếp tục cắt giảm mua sắm, và 30% người tiêu dùng cho biết không thay đổi mức mua sắm so với năm 2023.
Theo bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, trong cuộc khảo sát người tiêu dùng bình chọn Hàng Việt Nam chất lượng cao 2024 cho thấy, nhóm doanh nghiệp mới đạt tỷ lệ bầu chọn lần đầu (mới nổi) là các doanh nghiệp có nỗ lực mang tính đột phá trong hoạt động phân phối với sự gia tăng độ phủ khá tốt tại các hệ thống phân phối.
Hầu hết các doanh nghiệp mới đạt lần đầu là các doanh nghiệp cung ứng sản phẩm thực phẩm tiêu biểu trong thực hành sản xuất, đạt các chứng nhận OCOP 4-5 sao. Trong đó, ngành hàng có số doanh nghiệp đạt đủ tỷ lệ bình chọn cao nhất là ngành thực phẩm khô, đồ ăn liền, kế đến là ngành nước chấm, gia vị, ngành đạt tỷ lệ bình chọn thấp nhất là ngành dụng cụ làm đẹp.
"Thời gian trước mắt, ít nhất là 6 tháng đầu năm 2024 vẫn là chặng đường khó khăn đối với doanh nghiệp về bài toán trong việc thâm nhập, chinh phục người tiêu dùng, mở rộng thị trường", bà Vũ Kim Hạnh nhận định.
Cũng theo bà Hạnh, trong khi sức mua thấp, doanh nghiệp bán hàng kém, các tổng kho lớn đã được xây dọc biên giới phía Bắc và hàng tiêu dùng Trung Quốc đã tăng lượng bán xuyên biên giới. Lợi thế của họ là chất lượng ổn, giá rẻ, vận chuyển nhanh, mẫu mã đa dạng sẽ tạo nên sức cạnh tranh đầy khốc liệt trong giai đoạn khó khăn này.
Hơn lúc nào hết, doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao bên cạnh việc phải luôn duy trì sản phẩm chất lượng tốt, tính toán lại về chiến lược và mô hình kinh doanh, cần quan tâm hơn việc tiếp thị và bán hàng bằng các công cụ và công nghệ mới hiệu quả hơn khi mà người tiêu dùng hiện nay sử dụng các nền tảng mạng xã hội ngày một nhiều.
Thay đổi cách tiếp cận trong việc bán hàng cũng là cơ hội để hàng Việt có thể xuất khẩu sang những thị trường lớn", bà Vũ Kim Hạnh khuyến nghị.
