Xí nghiệp thủy nông Nam Thạch Hãn (thuộc Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị) được giao quản lý, vận hành 5 trạm bơm, 67km kênh cấp I, trên 200km kênh cấp II, phục vụ gieo trồng 7,7 nghìn ha lúa, màu và nuôi trồng thủy sản vụ hè thu tại các huyện Triệu Phong, Hải Lăng và thị xã Quảng Trị.
Đến cuối tháng 4, khi nông dân đang tập trung thu hoạch vụ đông xuân, Xí nghiệp thủy nông Nam Thạch Hãn đã cắt nước, khẩn trương vệ sinh kênh mương, tu sửa bảo dưỡng máy móc thiết bị để chuẩn bị mở nước phục vụ sản xuất đúng kế hoạch.
Ngày 8/5, hầu hết các đầu mối, trạm bơm đã bắt đầu vận hành, mở nước để phục vụ nông dân gieo trồng vụ hè thu.
Đến thời điểm này, các diện tích trong phạm vi phục vụ nước tưới của xí nghiệp đã gieo cấy được 2 trà lúa.
Ông Nguyễn Tiếp, Giám đốc Xí nghiệp thủy nông Nam Thạch Hãn cho hay, mực nước tại các hồ đập và các đầu mối thủy lợi do đơn vị quản lý vận hành thấp hơn cùng kỳ năm 2022. Vì vậy, ngay sau khi kết thúc vụ đông xuân, xí nghiệp đã chủ động xây dựng phương án điều tiết nước và chống hạn theo từng cấp độ.
Đến giữa tháng 5, nông dân Quảng Trị đã cơ bản hoàn thành thu hoạch lúa đông xuân và đang tích cực gieo cấy gần 24 nghìn ha lúa hè thu, 1,3 nghìn ha ngô, 500 ha lạc, 1 nghìn ha rau màu các loại.
Dự kiến, đến 31/5, các địa phương sẽ cơ bản hoàn thành việc gieo cấy lúa theo đúng khung lịch thời vụ.
Theo báo cáo của Chi cục Thủy lợi Quảng Trị, hiện nay, mực nước trên các hồ đập và các đầu mối thủy lợi trên địa bàn tỉnh tuy cao hơn mức trung bình nhiều năm nhưng thấp hơn cùng kỳ năm 2022.
Lượng nước hiện nay đủ để phục vụ nhu cầu gieo trồng của nông dân nhưng với dự báo hiện tượng El Nino xuất hiện, nhiều khả năng hạn hán sẽ diễn ra khốc liệt, ảnh hưởng đến nguồn nước phục vụ sản xuất vụ đông xuân sắp tới.
Vì vậy, các đơn vị thủy nông và ngành nông nghiệp Quảng Trị đang tích cực tính toán điều tiết nước, sử dụng các biện pháp tưới tiết kiệm, thông minh và chuyển đổi cơ cấu cây trồng để sử dụng hiệu quả nguồn nước tưới.
Chi cục Thủy lợi Quảng Trị đã tập trung chỉ đạo để ngành và các địa phương có những giải pháp ứng phó, chống hạn ngay từ đầu vụ hè thu.
Ông Lê Quang Lam, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Quảng Trị cho hay: “Các đơn vị thủy nông đang tích cực tính toán điều tiết nước một cách tiết kiệm nhưng hiệu quả nhất. Các biện pháp chống hạn cũng được triển khai ngay từ đầu vụ.
Hiện nay, các trạm bơm đang vận hành để khai thác sử dụng tất cả các nguồn nước tại chỗ, các nguồn nước hồi quy. Các trạm bơm dã chiến cũng hoạt động ngày đêm sử dụng tất cả các nguồn nước, cố gắng giữ lại nguồn nước tại các hồ chứa phục vụ cho cuối vụ và dự phòng nước cho sản xuất đông xuân sắp tới”.
Bên cạnh việc sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả, ngành nông nghiệp Quảng Trị lên kế hoạch và chỉ đạo các địa phương chuyển đổi 316 ha đất lúa sang các cây trồng cạn có nhu cầu ít nước tưới như ngô sinh khối, dưa hấu, đậu xanh… Sở NN-PTNT Quảng Trị chỉ đạo ngành nông nghiệp các địa phương sử dụng các giống lúa ngắn ngày, cực ngắn ngày và xây dựng các phương án tưới tiết kiệm, khoa học.
Cơ bản đáp ứng nước sản xuất vụ hè thu
“Ngay sau khi kết thúc vụ đông xuân, các địa phương và các đơn vị thủy nông đã rà soát, xây dựng phương án ứng phó với nguy cơ nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Nhờ điều tiết tốt nguồn nước và công trình đập ngăn mặn giữ ngọt sông Hiếu đang hoạt động hiệu quả nên cơ bản đáp ứng sản xuất vụ hè thu nhưng sẽ gay go vào cuối vụ và có thể ảnh hưởng đến vụ đông xuân sắp tới. Vì vậy, ngoài việc chuyển đổi cây trồng thì các biện pháp tưới tiết kiệm, thông minh cũng cần được sử dụng nhiều hơn nữa trong thời gian sắp tới” - bà Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Trị.