Nghị quyết 128 của Chính phủ về hướng dẫn tạm thời thích ứng an toàn với dịch Covid-19, đã ban hành ngày 11/10, tiếp tục được Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo phải thực hiện thống nhất trên toàn quốc. Nghĩa là, lộ trình bình thường mới được mở ra cho người lao động đang tránh dịch ở các địa phương.
Theo số liệu thống kê mới nhất, các khu công nghệ ở TP. HCM đang thiếu 60 nghìn lao động, còn các khu công nghiệp ở Đồng Nai và ở Bình Dương chỉ có khoảng 55% lao động quay lại nhà máy. Nguồn lực sản xuất cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đang trông chờ đội ngũ lao động để nhanh chóng tái phục hồi sản xuất.
Bảng phân loại vùng dịch của ngành y tế đã chia 4 cấp độ rất rõ ràng cho các địa phương. Nếu như đồng bằng sông Cửu Long có nhiều tỉnh thuộc vùng cam và vùng vàng, thì miền Trung và Tây Nguyên đã có nhiều tỉnh thuộc vùng xanh. Do vậy, hàng vạn lao động ở miền Trung và Tây Nguyên cần được tạo điều kiện thuận lợi để di chuyển đến nơi làm việc cũ của họ.
Có một sự thật là các địa phương vẫn chưa có đủ số lượng vacxin để tiêm chủng rộng khắp cho lực lượng lao động vừa tản cư về quê nhà. Rất nhiều lao động sau khi hồi hương đã không còn thu nhập để sinh sống, rất sốt ruột với khát vọng mưu sinh. Không ai dám chắc chắn khi nào các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên có khả năng tiêm đủ 2 mũi vacxin cho đối tượng lao động mang thân phận tạm thời lánh nạn nơi chôn nhau cắt rốn. Không thể để nguồn lực sản xuất quan trọng lại mòn mỏi chờ đợi được có “thẻ xanh” nơi góc nhà thương khó của họ.
Khuyến khích lao động quay lại vùng kinh tế trọng điểm phía Nam bằng cách nào? Nhiều địa phương sẵn sàng hợp tác với doanh nghiệp để đưa đón công nhân, nhưng việc rà soát và tập hợp không đơn giản. Nghị quyết 128 cho phép công dân linh hoạt di chuyển giữa vùng xanh và vùng vàng, chỉ cần đảm bảo các nguyên tắc cơ bản phòng chống Covid-19. Địa phương và doanh nghiệp nên chủ động hỗ trợ kinh phí cho lao động đang tránh dịch ở các tỉnh được thực hiện xét nghiệp nhanh, và hướng dẫn những người có kết quả âm tính di chuyển về đơn vị cũ một cách hợp lý.
Câu hỏi cốt lõi: Làm sao để người lao động yên tâm quay lại góp sức phục hồi sản xuất? Đó là cam kết tiêm vacxin ngay lập tức cho tất cả công nhân trong khu công nghiệp và khu chế xuất. Hiện tại, nỗ lực tiêm vacxin ở TP.HCM, Bình Dương và Đồng Nai đều đã đạt tỷ lệ khá cao. Do đó, cần ưu tiên vacxin cho người lao động quay lại làm việc. Hãy hình dung, một xí nghiệp hoặc một công ty khi tái vận hành sau giãn cách, thì hai hoạt động phải triển khai song song là khử khuẩn trang thiết bị và tiêm vacxin cho công nhân.
Những lô vacxin được viện trợ hoặc được đặt mua, đang lần lượt có mặt tại Việt Nam. Thay vì phân phối dàn trải, thì nên tập trung mở điểm tiêm vacxin cho người lao động tại các khu công nghiệp và khu chế xuất. Khi và chỉ khi, 100% lực lượng lao động chủ chốt được tiêm vacxin, thì bức tranh bình thường mới sẽ hiện diện tươi sáng.
