Toàn tỉnh Gia Lai có trên 98.000ha cà phê. Hiện cà phê đang bước vào vụ thu hoạch, chính quyền và ngành nông nghiệp Gia Lai đang tăng cường khuyến cáo, tổ chức giám sát ngay từ khâu thu hái để đảm bảo cà phê đạt chất lượng tốt nhất hướng đến xuất khẩu.
Mặc dù năm nay giá cà phê tăng cao khoảng 12.000 đồng/kg tươi nhưng năng suất lại sụt giảm nghiêm trọng chỉ khoảng hơn 10 tấn tươi/ha. Chính điều này đã khiến lợi nhuận thu về của phần lớn hộ dân không được như kỳ vọng.
Cũng chính bởi cà phê bị mất mùa đã phần nào ảnh hưởng đến chất lượng trong quá trình thu hoạch. Để có sản phẩm chất lượng, ngành nông nghiệp tỉnh Gia Lai đang tăng cường khuyến cáo người dân trong quá trình thu hoạch phải đảm bảo quả chín đạt trên 80%.
Mặc dù vậy, hiện nay nhiều hộ dân vẫn thu hái cà phê xanh nhiều hơn chín, dẫn đến làm giảm chất lượng cà phê.
Thực tế, các doanh nghiệp cũng mua cà phê chín với giá không có nhiều chênh lệch so với cà phê xanh. Điều này, không đủ sức khuyến khích nông dân trồng cà phê thu hái quả chín để đảm bảo chất lượng.
Phỏng vấn ông Phạm Văn Duy (Thôn Ia Lôk, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh, Gia Lai):
Thực tế ở đây, dân hái cà phê bán cho thương lái bình thường thôi, cũng không để chín đâu. Vì để chín cây cà phê rất ảnh hưởng, giá cà phê để chín nó cũng ngang giá như cà phê xanh. Nên người ta hái để dưỡng cây cho sang năm. Như hiện nay để chín còn thấp hơn hái xanh hồi đầu mùa.
HTX Sản xuất, thương mại, dịch vụ, du lịch nông nghiệp Ia Mơ Nông (xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh) là một trong những đơn vị có diện tích liên kết trồng cà phê lớn của tỉnh Gia Lai với trên 500ha.
Ông Lê Văn Thanh, Giám đốc HTX Ia Mơ Nông cho biết, hiện phần lớn người dân trên địa bàn thu hoạch cà phê có tỷ lệ quả xanh rất nhiều. Nguyên nhân, do các doanh nghiệp đưa ra mức giá thu mua chung, quả xanh cũng như quả chín, điều này vô tình hưởng ứng cho người dân làm sai quy trình thu hoạch.
Phỏng vấn ông Lê Văn Thanh, Giám đốc HTX Sản xuất, thương mại, dịch vụ, du lịch nông nghiệp Ia Mơ Nông:
Riêng ngành hàng cà phê này, nhà nước cần phải có ban hành cơ chế chính sách. Thứ nhất là kiểm soát chất lượng, thứ hai các công ty doanh nghiệp phải có cam kết cà phê chín độ bao nhiêu thì anh mua giá bao nhiêu. Nói bao tiêu, cà chín cũng như cà xanh thì làm sao được. Nhà nước phải ban hành quy định chất lượng, kiểm soát thị trường tránh để hoảng loạn thị trường, tranh mua tranh bán.
Nếu như người dân chưa thực sự chú trọng đến chất lượng cà phê thì doanh nghiệp lại đưa ra những quy định rất rõ ràng từ khâu thu hoạch. Công ty TNHH một thành viên Cà phê Ia Châm đưa ra quy định cho các hộ dân nhận giao khoán phải áp dụng quá trình thu hoạch với tỷ lệ quả chín đạt trên 90%.
Phỏng vấn ông Trần Văn Trường, Đội trưởng sản xuất Đội 19/5, Công ty TNHH một thành viên Cà phê Ia Châm:
Trong những năm qua tôi quản lý đơn vị 19/5 Công ty cà phê Ia Châm. Đối với công ty vào mùa thu hái, thì thu hái đợt 1 quả chín phải đạt 90%, và đợt hai phải đạt 80% thì quả nó đã vào già. Nó có suy giảm về quả già, chín nhưng phải đạt 80% quả chín như cái vườn cây đây. Còn những lần sau thì tuỳ theo tình hình mà công ty sẽ mở cho những đợt cho thu hái.
Huyện Chư Păh là một trong những địa phương có diện tích trồng cà phê lớn với hơn 8.400ha. Để đảm bảo chất lượng cà phê từ khâu thu hoạch, huyện Chư Păh cũng đã đưa ra những khuyến cáo cho người dân phải thu hái quả chín 85% để hướng đến thị trường xuất khẩu.
Phỏng vấn ông Nguyễn Công Sơn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Chư Păh, Gia Lai:
Chất lượng cà phê năm 2023 này thì cũng tương đối, hiện nay bà con đang thu hoạch khoảng 60%. Phòng nông nghiệp cũng khuyến cáo bà con thu hái khi quả chín đạt 85% trở lên, mục đích để cà phê huyện Chư Păh cũng như tỉnh Gia Lai tốt đạt chất lượng xuất khẩu sang các nước trên thế giới.
Để cà phê đạt chất lượng từ khâu thu hoạch, người dân cần thu hái quả chín mới giữ được chất lượng sản phẩm của mình nếu muốn hướng đến xuất khẩu. Bên cạnh đó, người dân phải tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất cà phê theo các tiêu chuẩn về chất lượng thì giá thu mua sẽ tăng đáng kể. Trong khi đó, các doanh nghiệp cũng phải có chính sách hỗ trợ giúp người dân để thực hiện đúng về quy trình thu hoạch cà phê đảm bảo chất lượng.
Tuấn Anh - Phương Chi
