Những năm gần đây, quất mộc căn được nhiều người biết đến bởi hình dáng đẹp, độc lạ với bộ rễ trồi lên khỏi mặt đất mang theo đó nhiều ý nghĩa rất riêng.
Đến với làng quất Tứ Liên, ở quận Tây Hồ, Hà Nội có thể bắt gặp rất nhiều các loại như: quất bình, quất chum, quất mini, quất gỗ lũa... Nhưng, có một loại quất rất đặc biệt, đó là quất mộc căn. Theo nghĩa Hán - Việt, mộc là cây, căn là rễ. Quất mộc căn tức là cây quất có bộ rễ nhô lên khỏi mặt đất, tựa như những cây cổ thụ lâu năm, phô ra vẻ đẹp vừa khỏe mạnh vừa mềm mại.
Chị Ngô Thu Trang, Chủ vườn quất Xuân Lộc, một trong những nhà vườn thành công với loại cây cho biết, chị đã phải mất 3 năm để cho ra sản phẩm đầu tiên và thêm 3 năm có thể để chuẩn bị phôi, giống và chọn lựa những cây có bộ rễ khỏe cho những năm tiếp theo.
Thông thường, bộ rễ cây đượ bao bọc bởi đất thì sẽ hút được nhiều dinh dưỡng. Nhưng khi đã nhô lên rồi để mình lấy cái phần tinh hoa của bộ rễ thì cây sẽ yếu hơn. Lúc đó, ban đầu vẫn phải bọc đất lại để giữ được độ ẩm. Bộ rễ sẽ ăn lan xuống dưới và ở trên sẽ có thể cào bớt đất đi để lộ dần bộ rễ ra.
Mỗi tác phẩm quất mộc căn được tạo ra đều mang đủ “tứ quý” gồm: dáng đẹp, quả đẹp, lá lộc non xanh mơn mởn và cuối cùng cũng là đặc biệt phải có chút nụ hoa. Đồng thời, tùy vào bộ rễ mà các nghệ nhân sẽ tạo hình khác nhau. Có cây thì bộ rễ như đan lại vào nhau tạo cảm giác vững chãi nhưng cũng có những cây thì mềm mại, uốn lượn rất đẹp mắt.
Chị NGÔ THU TRANG
Chủ vườn quất Xuân Lộc
Bộ rễ là tiếng nói của cây và tâm hồn của người nghệ sỹ làm về cây mong mỏi phat triển một tác phẩm nghệ thuật lên. Như cây này bộ rễ rất to, khỏe, đẹp, được tạo hình giống như thân hình một người phụ nữ, mềm mại và vô cùng uyển chuyển. Những quả to, căng tròn cho khách thưởng thức thấy nội lực bên trong người phụ nữ đó rất mạnh mẽ. Còn một số cây khác thì mang hình hài mạnh mẽ của người đàn ông. Đó là nội tâm riêng biệt của từng cây quất mộc căn khi được tạo ra.
Bên cạnh bộ rễ, quất mộc căn cũng phải có tổng thể hài hòa, bố cục mạch lạc, cung đoạn mềm mại, nhịp nhàng phô trương vẻ đẹp của cả gốc và thân… Do đó, để tạo ra được một tác phẩm quất mộc căn đảm bảo tính thẩm mỹ cũng phải mất không ít thời gian.
Chị NGÔ THU TRANG
Chủ vườn quất Xuân Lộc
Có những tác phẩm nhanh thì 2 năm, nhưng cũng có tác phẩm phải mất từ 5 đến 7 năm mới cho thu hoạch. Vì phụ thuộc rất nhiều vào bọ rễ và sự tạo tác của nghệ nhân. Có những thời điểm, bộ rễ rất đẹp nhưng cây chưa đẹp thì cũng chưa thể đưa ra thị trường được.
Tuỳ theo kích thước, độ đẹp của cây mà quất mộc căn có giá từ hơn 1 triệu đồng cho tới hàng chục triệu đồng. Tuy có giá trị cao gấp nhiều lần quất cảnh thông thường nhưng loại quất mộc căn này vẫn thu hút nhiều người sành chơi cây cảnh săn lùng. Bởi số lượng cây đẹp chỉ có giới hạn nên không phải có tiền là có thể mua được.
Quang Dũng - Quỳnh Anh
