Việt Nam tiếp tục hỗ trợ Cuba đổi mới sản xuất nông sản, thủy sản

Thúc đẩy hợp tác nông lương

Bản ghi nhớ về hợp tác nông lương giữa Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp hai nước ngày 27/9/2022 đánh dấu bước chuyển mình trong quan hệ hợp tác song phương, trở thành là nền tảng cho các dự án của Việt Nam về hỗ trợ nông nghiệp tại Cuba.

Qua đó, các dự án hợp tác mà Bộ NN-PTNT thực hiện tại Cuba đều hiệu quả, đúng quy định và góp phần đảm bảo an ninh lương thực và thực phẩm. Kết quả các dự án lúa gạo, ngô đậu, cà phê đã cải thiện chất lượng giống và cây trồng, nâng cao năng suất, góp phần cung cấp ổn định lương thực, thực phẩm và tăng tỷ lệ protein.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT thông báo với Bộ Nông nghiệp Cuba về kết quả hợp tác phát triển lúa gạo ở nước bạn.

“Chính phủ hai nước đã thống nhất kéo dài dự án lúa gạo thêm hai năm, từ giai đoạn 2019-2023 sang giai đoạn 2019-2025. Điều này thể hiện sự quan tâm của Chính phủ hai nước đối với hợp tác lúa gạo và an ninh lương thực”, Thứ trưởng Hiệp nói.

Sau 5 năm triển khai thực hiện, dự án đã hoàn thiện Chiến lược sản xuất lúa gạo tại Cuba đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và Quy hoạch hệ thống thủy lợi trong vùng dự án để sử dụng hiệu quả nguồn nước phục vụ cho sản xuất lúa; thiết lập được hệ thống khuyến nông gồm Trung tâm quốc gia và 13 trạm vùng với đầy đủ trang thiết bị phục vụ đào tạo, huấn luyện, đào tạo nguồn lực cán bộ khuyến nông, cán bộ nghiên cứu lai tạo giống lúa, cán bộ kiểm dịch thực vật.

Qua hai vụ sản xuất ổn định trên diện tích 1.200ha, dự án đã thử nghiệm và tuyển chọn được 4 giống lúa mới năng suất, chất lượng để nhân rộng tại Cuba. Hơn nữa, dự án xây dựng các mô hình sản xuất lúa giống quy mô trên 2.000ha, mô hình sản xuất lúa thương phẩm quy mô xấp xỉ 75. 000ha. Năng suất các mô hình thâm canh 2 vụ lúa trên nền hệ thống thủy lợi đã được cải tạo đều tăng rõ rệt so với năng suất chung của toàn quốc từ 2,3 đến 2,8 lần.

Bộ Nông nghiệp Cuba cảm ơn Bộ NN-PTNT đã hỗ trợ Cuba những năm qua. “Hiện chúng tôi tập trung hoàn thiện nội dung cải tạo hệ thống thủy lợi; nội dung xây dựng mô hình sản xuất lúa giống và lúa thương phẩm. Với những thành công rõ rệt, cán bộ Cuba nỗ lực nhân nhanh các giống lúa ngắn ngày của Việt Nam vào sản xuất để tăng năng suất”.

Được biết Việt Nam đang chuyển đổi mô hình tổ chức sản xuất theo hướng xanh, bền vững, ứng dụng cơ giới hóa, Bộ Nông nghiệp Cuba cam kết sẽ chỉ đạo các nông trường phối hợp với chuyên gia Việt Nam đổi mới phương thức tổ chức sản xuất. Phía Cuba hiểu áp dụng các kỹ thuật sản xuất phù hợp trên quy mô lớn là xu hướng tất yếu, hướng tới tiết kiệm vật tư, nhiên liệu đầu vào, tăng hiệu quả sản xuất lúa gạo.

Về dự án hợp tác phát triển cà phê, Việt Nam đã chuyển giao cho Cuba một số cà phê vối có năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với điều kiện của Cuba.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh kinh nghiệp của Việt Nam: “Nhờ cải thiện bộ giống và áp dụng biện pháp tái canh vườn cà phê, năng suất cà phê của chúng tôi đã nhanh chóng tăng gấp 3 lần trong vòng 2 thập kỷ. Đến nay năng suất trung bình đã đạt 2,6 tấn/ ha, cao gấp 3 lần năng suất bình quân chung của thế giới; năng suất tối đa có thể đạt 5-6 tấn/ ha”.

Theo đó, lãnh đạo Bộ NN-PTNT đề nghị phía Cuba tiếp tục phát huy kết quả tự dự án giai đoạn I, sớm hoàn thiện báo cáo và phân tích nhu cầu, tiềm năng để Bộ NN-PTNT kiến nghị Chính phủ xem xét, hỗ trợ tiếp tục cho Dự án này. Trong khi chờ đợi Dự án mở rộng, Bộ NN-PTNT sẵn sàng tư vấn kỹ thuật, trao đổi nguồn vật liệu di truyền để Cuba cải tạo các vườn cà phê đã già cỗi và trồng mới cà phê vối ở các vùng thấp.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp kỳ vọng phía Cuba sớm cung cấp các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, thu hút đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp, trồng trọt, chế biến thực phẩm tại Cuba. Đồng thời, sớm xây dựng cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào nước này có thể xuất khẩu sản phẩm từ Cuba đến các nước khác. Đây chính là tiền đề cho Cuba phát triển thương mại nông sản.

Hỗ trợ Cuba phát triển nuôi trồng thủy sản

Cùng ngày, đoàn công tác Bộ NN-PTNT gặp mặt song phương với Bộ Công nghiệp và Thực phẩm Cuba, cơ quan chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về thực phẩm, phụ trách mảng thức ăn chăn nuôi thủy sản. 

Phía bạn thể hiện sự cảm kích vì dự án hỗ trợ Cuba nuôi trồng thủy sản giai đoạn 3 đang triển khai. “Hy vọng trong thời gian tới dự án sẽ triển khai thuận lợi và có thêm các dự án đầu tư mới, phát triển rộng thêm các đối tượng nuôi thủy sản”, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Liliana Mengana Orozco nói.

Dự án hỗ trợ Cuba nuôi trồng thủy sản bắt đầu triển khai từ 4/2023, đến nay đã thực hiện các chuyến khảo sát, tập huấn cho 3 đoàn cán bộ kỹ thuật Cuba tại Việt Nam, đưa 10 chuyên gia giỏi của Việt Nam sang Cuba để triển khai theo kế hoạch.

Để dự án có thể triển khai đúng mục tiêu, tiến độ và mong đợi của hai Chính phủ, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị Cuba hỗ trợ tạo điều kiện các thủ tục hải quan để thông quan nhanh nhất vật tư thiết bị đã và sẽ chuyển sang, đảm bảo dự án triển khai đúng tiến độ. Cùng với đó, sắp xếp đảm bảo nhân lực tham gia vào các hoạt động sản xuất cũng như tiếp nhận, vận hành máy móc, thiết bị.

Phản hồi đề xuất của Bộ NN-PTNT, ông Ariel Padrón Valdéz, Giám đốc Kinh doanh, Tập đoàn Công nghiệp Thủy sản đại diện phía Cuba cam kết sẽ thực hiện những nội dung Thứ trưởng vừa nêu, đặc biệt chịu trách nhiệm về vốn đối ứng và công việc chuẩn bị hạ tầng tại cơ sở nuôi. Phía Cuba cũng bày tỏ mong muốn sự thành công về khoa học công nghệ của dự án này sê là cơ sở để hai bên tiến thêm một bước nữa là các dự án đầu tư.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói thêm: “Hai nước cần nhân rộng những thành công của dự án về nuôi trồng thủy sản, chuyển sang hình thức hợp tác kinh tế chữ không phải dự án hỗ trợ. Chính phủ Việt Nam cũng như Bộ NN-PTNT rất quan tâm hợp tác khai thác thủy hải sản với các nước, nhằm phát huy thế mạnh của Việt Nam, trên cơ sở hai bên quan tâm và cùng có lợi”.

Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã ra Quyết định số 1047/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Phát triển nghề khai thác viễn dương và tổ chức đưa ngư dân đi khai thác hải sản ở vùng biển một số nước. Đây là lĩnh vực Việt Nam rất có thế mạnh, với đội ngũ ngư dân giỏi, tàu thuyền nhiều, có khả năng giúp Cuba hình thành chuỗi khai thác, chế biến và xuất khẩu hải sản. Đặc biệt là khai thác và chế biến bột cá tại Cuba sau đó có thể xuất khẩu cho Việt Nam sử dụng làm thức ăn chăn nuôi.

Các đại diện phía Cuba trả lời, theo luật khai thác thủy sản Cuba thì trong phần thềm lục địa không thể khai thác thêm, tuy nhiên họ rất mong đợi sẽ có doanh nghiệp Việt Nam đến hợp tác đầu tư. Phía Cuba đồng ý nếu triển khai sẽ là hợp tác kinh tế giữa các doanh nghiệp chứ không phải dự án hỗ trợ từ Chính phủ Việt Nam.