Dọc theo Quốc lộ 6, hướng từ Hà Nội ngược lên Tây Bắc, đi qua cổng chào của huyện Mộc Châu (Sơn La) không xa, du khách ít nhiều sẽ bị gây chú ý bởi cảnh quan tươi đẹp của HTX Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5 (HTX 19/5) ở phía tay trái đường đi. Chiếc cối xay gió khổng lồ, điểm check-in "Mộc Châu 4 mùa view" sặc sỡ hay những cánh đồng xanh ngát là những đặc điểm nhận dạng nổi bật nhất của HTX này.

Đây là khu vực sản xuất chính của HTX 19/5, tập trung cho các sản phẩm trồng trọt, chế biến sâu và du lịch; khu vực chăn nuôi được đặt ở vị trí khác, cách xa khu dân cư. Với điều kiện thời tiết thuận lợi của Mộc Châu, khu vực nhà điều hành của HTX trồng một số loại cây phổ biến như mận, đào, bơ, lê, nho, chè, rau sạch... với nhiều giống khác nhau, vừa phục vụ kinh doanh sản phẩm, vừa phục vụ du khách đến tham quan, thưởng thức nông sản.

Ra đời năm 2000, mục tiêu chính của HTX 19/5 là phát triển nông nghiệp Tây Bắc bằng nhiều hướng như cải thiện trình độ canh tác, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, vận dụng đặc thù vùng, nghiên cứu các giải pháp sản xuất, chế biến sâu nhằm nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp trên đồng ruộng, đem lại thu nhập cao hơn cho thành viên.

Giai đoạn đầu, HTX tập trung vào phát triển sản xuất và tìm kiếm các nguốn cung ứng vật tư đầu vào có uy tín, chất lượng, giá cả ổn định, trách nhiệm lâu dài cho sản xuất nông nghiệp bao gồm phân bón, thuốc BVTV, cây giống và nhận chuyển giao các tiến bộ KHKT. Đặc biệt, HTX có mối quan hệ mật thiết với các cơ quan nghiên cứu của ngành nông nghiệp như Viện Nghiên cứu rau quả, Viện Bảo vệ thực vật, Viện Nghiên cứu ngô…

Khu vực trồng nho của HTX 19/5 là địa điểm được nhiều du khách lựa chọn tham quan vì khung cảnh đẹp. Quả sai trĩu cành, vừa có thể chụp ảnh, vừa có thể thưởng thức ngay tại chỗ. Hiện nay, HTX có 3 giống nho gồm nho rừng, nho sữa Hàn Quốc và nho Hạ Đen.

Trồng nho kết hợp với dịch vụ cho khách tham quan, trải nghiệm đã góp phần tạo hình thức du lịch sinh thái, phù hợp với xu hướng phát triển hiện nay. Qua đó, giới thiệu được những sản phẩm nông sản đặc trưng trên cao nguyên Mộc Châu đến với du khách trong và ngoài nước.

Anh Mai Đức Thịnh, Giám đốc HTX cho biết: "Phát triển du lịch nông nghiệp giúp người nông dân bán được sản phẩm mình sản xuất ra trên đồng ruộng, thông qua du lịch sẽ phát triển các ngành nghề truyền thống, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. HTX thiết kế các luống nho vừa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật vừa đẹp mắt để phục vụ du khách đến tham quan, trải nghiệm chăm sóc và thu hái khi nho chín, mang đến cho du khách những trải nghiệm khó quên".

Theo Giám đốc Thịnh (ảnh), để tối ưu hóa giá trị nông sản, từ lâu HTX 19/5 đã xác định mục tiêu sản xuất theo hướng hữu cơ và hoàn thiện chuỗi sản xuất khép kín. Những phụ phẩm của trồng trọt được anh Thịnh và thành viên HTX tái sử dụng cho chăn nuôi như gà, lợn, thỏ và làm ủ cùng chế phẩm vi sinh làm phân hữu cơ. Ngoài ra, chất thải trong chăn nuôi lại được sử dụng làm phân chuồng bón cây và khí biogas phục vụ công tác sản xuất, chế biến.

Sau hơn 20 năm, từ những ngày đầu còn nhiều khó khăn, đến nay, HTX 19/5 đã có trên 50 thành viên và liên kết với khoảng 200 nông hộ, sản xuất 110ha cây trồng các loại. HTX cũng là đơn vị đi đầu trong nghiên cứu các chủng loại cây ăn quả ôn đới, chọn tạo giống bằng phương pháp ghép mắt, ví dụ như lê, đào... HTX 19/5 cũng đầu tư hệ thống máy móc hiện đại vào phục vụ quá trình sản xuất như máy cày, máy phay đất, máy phun, máy cắt, máy gieo hạt giống, hệ thống tưới tiêu chìm, nhà lưới, kho lạnh...

Từ vùng nguyên liệu mận hậu địa phương, HTX đã đầu tư thiết bị, công nghệ chế biến ra các sản phẩm có thương hiệu, như: Rượu mận, mứt mận, mận sấy dẻo,... Cùng với đó, đầu tư nâng cấp thiết bị, nâng công suất sấy hơi từ 100kg lên 600kg thành phẩm/mẻ. Bình quân hằng năm, HTX thu mua khoảng 400 tấn mận hậu cho nông dân. Kết quả của quá trình cố gắng không ngừng nghỉ hàng chục năm qua là HTX đang sở hữu 6 sản phẩm OCOP cấp tỉnh, trong đó có 3 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao.

Với tình yêu, tâm huyết dành cho nông nghiệp, Giám đốc Mai Đức Thịnh cùng HTX 19/5 đang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao kết hợp du lịch trải nghiệm, du lịch canh nông, để cả du lịch và nông nghiệp cùng phát triển, góp phần nâng cao thu nhập cho các thành viên và người nông dân trong khu vực.

Tùng Đinh - Hoàng Anh - Quang Dũng