| Hotline: 0983.970.780

Đi tìm nguồn gốc chiếc ấn ở Đền Trần Thái Bình

Thứ Tư 24/03/2010 , 08:45 (GMT+7)

Để tìm hiểu kỹ hơn về nguồn gốc chiếc ấn trên, chúng tôi đã đến làng gốm Bát Tràng tìm gặp nghệ nhân gốm Trần Độ.

Trong bài báo “Ý kiến trái ngược về chiếc ấn ở Đền Trần Thái Bình” đăng trên NNVN (ngày 19/3/2010), chúng tôi đã nêu thông tin được cung cấp bởi ông Phó chủ tịch UBND huyện Hưng Hà (Thái Bình), người được giao tổ chức lễ khai ấn ở Đền Trần Thái Bình vào ngày 13 tháng Giêng năm Canh Dần, rằng một nữ doanh nhân quê gốc ở Thái Thụy (Thái Bình) đang sống và làm việc ở TP Hồ Chí Minh, đã thông qua nghệ nhân gốm Trần Độ ở Bát Tràng (Hà Nội), chuộc lại chiếc ấn đó từ tay một tư nhân rồi cúng cho Đền Trần Thái Bình.

>> Ý kiến trái ngược về chiếc ấn ở Đền Trần Thái Bình

Chiếc ấn ở Đền Trần Thái Bình.
Để tìm hiểu kỹ hơn về nguồn gốc chiếc ấn trên, chúng tôi đã đến làng gốm Bát Tràng tìm gặp nghệ nhân gốm Trần Độ. Nghe chúng tôi nói lại những thông tin trên, ông Trần Độ cho biết:

- Chính tôi là người đã cúng chiếc ấn đó chứ không phải ai khác.

Rồi nghệ nhân gốm Trần Độ kể, là người Bát Tràng, đã lăn lộn với gốm chẵn 40 năm (ông Trần Độ năm nay 54 tuổi, được phong danh hiệu nghệ nhân gốm năm 2003), vốn rất say mê gốm đời Lý, Trần, đã bỏ rất nhiều công sức để phục chế và làm chủ được men gốm Trần, gốm Lý, nên ông có mối quan hệ thân thiết với rất nhiều nhà nghiên cứu, sưu tầm cổ vật đang sở hữu những đồ gốm đời Lý, đời Trần.

Đầu năm 2009, ông Độ đến nhà ông Nguyễn Văn Thái, một nhà sưu tầm và nghiên cứu cổ vật ở Hà Nội chơi, thấy một món đồ được ông Thái để dưới gầm tủ. Hỏi cái gì, ông Thái trả lời rằng đó là chiếc ấn của vua Trần. Cả bà vợ ông Thái cũng nói như chồng. Chính lời nói ấy đã gây cho ông Độ một ấn tượng rất mạnh, vì ông họ Trần (ở Bát Tràng có một chi họ Trần), ông bê ra xem, thấy chiếc ấn được tạc từ đá nguyên khối, mặt ấn có khắc chữ triện, ông bèn đề nghị ông Thái nhượng lại chiếc ấn đó cho mình rồi mang về nhà đặt ở một vị trí rất trang trọng.

- Vì sao ông biết đó là ấn của vua Trần?

- Thì tôi nghe anh chị Thái nói vậy mà.

- Ông có đọc được 4 chữ triện khắc trong lòng ấn không?

- Không, tôi có nhờ mấy người bạn biết chữ Hán đọc giúp, nhưng cũng không ai đọc được.

- Và ông đã mang về Thái Bình cúng vào Đền Trần ở Tiến Đức, Hưng Hà?

- Vâng, nhân một lần chị Nở (tức là nữ doanh nhân người Thái Thụy mà chúng tôi đã nói ở trên, bà Nở còn có tên khác là Bẩy) ở TP Hồ Chí Minh ra chơi, tôi đã nói cho chị nghe về chiếc ấn ấy. Chị Bẩy khuyên: “Đã là ấn của vua thì mình không dùng được, hãy cúng tiến vào đình hay đền”. Tôi hỏi chị nên cúng vào đền nào, chị cho biết đền Trần ở Thái Bình mới được xây dựng ở Tiến Đức, Hưng Hà rất to, rất đẹp. Nghe lời chị, tôi đã cùng chị về Thái Bình, đặt vấn đề xin cúng ấn vào đền Trần. Được lãnh đạo huyện chấp nhận, tháng 8/2009 chị em tôi mang ấn về trình tại đền, nhưng sau một ngày trưng bày, chúng tôi lại phải mang ấn về Bát Tràng vì chưa có phương tiện bảo quản ấn, sợ để đó không an toàn. Về, tôi nghĩ rằng ấn đã cúng vào đền là của đền rồi, mình chỉ là người giữ hộ, nên tôi mua một cái két rồi đặt ấn vào đó. Trước Tết âm lịch Canh Dần, chúng tôi mới chính thức giao ấn cho đền Trần.

- Tóm lại, là chiếc ấn đó chưa hề được một cơ quan có chức năng nào giám định, và kết luận nó chính là ấn của vua Trần, có từ thời nhà Trần?

- Vâng, khi cúng tiến ấn vào đền, là chúng tôi rất thành tâm, còn việc giám định, thì phải do nơi tiếp nhận ấn làm chứ!

Nghệ nhân gốm Trần Độ.
Nghệ nhân gốm Trần Độ đã rất nhiệt tình khi dẫn chúng tôi đến nhà ông Nguyễn Văn Thái ở số 60 đường Hoàng Hoa Thám để giới thiệu. Hiện tại, ông Thái là cán bộ của Chi cục Thuế quận Tây Hồ thuộc Cục Thuế Hà Nội. Là hội viên Hội Sưu tầm và Nghiên cứu cổ vật Thăng Long, ông Thái chuyên về gốm sứ. Trả lời câu hỏi của chúng tôi vì sao có được chiếc ấn đó, ông bảo:

- Tôi có nó đã hơn chục năm rồi. Lúc ấy nghe tin ở Hòa Bình đào được một cái chum cổ, tôi lên ngay, mua cả chum mang về. Đập chum ra, thấy bên trong có đất, một ít tiền cổ và chiếc ấn này. Xem kỹ, thấy chất liệu của ấn là đá ngọc (ngọc thạch - không phải ngọc). Vì tôi chỉ chuyên về gốm, không đủ khả năng xác định được giá trị của các cổ vật khác nên tôi xếp nó trong kho rồi cũng không quan tâm nhiều, cho đến khi anh Độ đến chơi, nhìn thấy.

- Nhưng chính ông và bà nhà đã nói với ông Độ rằng đó là ấn của vua Trần?

- Thì tôi suy đoán vậy. Lần khác, tôi cũng mua được ở Hòa Bình một cái chum cổ nữa, bên trong chứa rất nhiều ấn nhưng nhỏ hơn, cái bằng đồng, cái bằng gỗ, tôi nghĩ chỉ vua quan mới có ấn.

Nghệ nhân gốm Trần Độ cho biết, khi ông mang chiếc ấn từ nhà ông Thái về nhà mình cũng như khi mang ấn đến Đền Trần Thái Bình dâng cúng, ông không hề sửa sang gì. Nhưng hiện tại, ấn lại được bọc một lớp đồng bên ngoài. Phải chăng những người tiếp nhận ấn đã làm việc đó. Chúng tôi hỏi ông Thái:

- Trên lưng ấn có con rồng không?

- Có, có con rồng, đôi râu rồng vòng lên tạo thành tay cầm của ấn.

- Trong giới sưu tầm và nghiên cứu đồ cổ có những nguyên tắc riêng, luật chơi riêng mà chúng tôi không hiểu, nhưng, ông có thể cho biết ông đã mua được chiếc chum đó ở địa phương nào ở Hòa Bình, và người bán cho ông tên gì không?

- Thú thật là tôi không nhớ nữa. Tôi chỉ biết ở Hòa Bình, gốm Lý, gốm Trần rất nhiều…

Cuộc tìm hiểu về chiếc ấn ở Đền Trần Thái Bình của chúng tôi không thể tiến thêm được nữa, vì nhà sưu tầm và nghiên cứu cổ vật Nguyễn Văn Thái không nhớ (hay không muốn tiết lộ) địa danh mà ông đã mua được nó cũng như những người đã phát hiện ra nó từ trong lòng đất. Chỉ biết rằng cho đến nay, 4 chữ triện trong lòng chiếc ấn cũng như niên đại của nó vẫn còn là một điều bí ẩn.

Xem thêm
Diễn viên Midu sẽ tổ chức đám cưới vào tháng 6

Diễn viên Midu vừa thông báo sẽ tổ chức đám cưới vào tháng 6/2024. Cô cũng đã gửi thiệp đến những người bạn thân thiết về sự kiện trọng đại này.

Real Madrid tiến sát ngôi vô địch sau trận siêu kinh điển

Dù bị Barcelona 2 lần dẫn trước nhưng Real Madrid vẫn lội ngược dòng thành công để thắng 3-2 và tiến sát ngôi vô địch La Liga.

Nhận định U23 Việt Nam vs U23 Iraq: Vượt lên chính mình

Trận đấu giữa U23 Việt Nam vs U23 Iraq trong khuôn khổ vòng tứ kết giải U23 Châu Á 2024 sẽ diễn ra vào lúc 00h30 ngày 27/4/2024 trận sân vận động Al Janoub.

Cây phong lá đỏ 115 tuổi hút du khách ở Sa Pa

LÀO CAI Cây phong lá đỏ ở Sa Pa thu hút nườm nượp du khách đến chiêm ngưỡng, chụp ảnh.

Bình luận mới nhất