Nợ công đang được kiểm soát chặt và trong giới hạn an toàn

Ngày 29/10, tại Trụ sở Chính phủ, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 10/2014, thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2014; dự thảo Nghị định của Chính phủ về chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số gắn với bảo vệ rừng; dự thảo Nghị định của Chính phủ về dịch vụ sự nghiệp công và cơ chế hoạt động của sự nghiệp công lập...

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Chính phủ đánh giá, trong 10 tháng đầu năm, các bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai các Nghị quyết của Quốc hội, Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 02/01/2014 của Chính phủ, các Nghị quyết phiên họp thường kỳ của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và tiếp tục đạt được nhiều kết quả tích cực.

Nổi bật là nền kinh tế tiếp tục đà phục hồi trong tất cả các ngành, lĩnh vực, trong đó sản xuất công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo tăng trưởng cao hơn nhiều so cùng kỳ; sản xuất nông nghiệp đạt kết quả khá, năng suất và sản lượng lúa hè thu tăng cao so cùng kỳ; xuất khẩu duy trì đà tăng trưởng cao.

Lạm phát được kiểm soát, lãi suất, tỷ giá, thị trường ngoại hối ổn định, thu hút vốn FDI tiếp tục có những chuyển biến tích cực… Bên cạnh đó, an sinh xã hội tiếp tục được bảo đảm; an ninh chính trị, trật tự xã hội được giữ vững; công tác bảo đảm an toàn giao thông đạt nhiều kết quả tích cực.

Tuy nhiên , các thành viên Chính phủ cho rằng, hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, số doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động vẫn còn ở mức cao; tăng trưởng tín dụng tuy đã có những cải thiện nhưng vẫn ở mức thấp; tổng mức bán lẻ có chuyển biến nhưng chậm; ở một số địa phương, tình trạng cháy rừng vẫn còn diễn biến phức tạp...

Tại phiên họp, các thành viên Chính phủ đã dành phần lớn thời gian vào thảo luận hình kinh tế xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2014, làm rõ một số vấn đề lớn nổi lên liên quan đến nợ công, cơ cấu thu chi ngân sách, nợ xấu và giải pháp kiểm soát để đạt được mục tiêu đến năm 2015 nợ xấu chỉ còn 3%; các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh…

Lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định nợ công vẫn trong giới hạn an toàn. Theo Bộ Tài chính, thời gian qua, nợ công có xu hướng tăng là do gia tăng các khoản vay để đầu tư phát triển và chi trả nợ. Hiện nay, hơn 98% nợ công là để đầu tư, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, trong đó, nợ trong nước chiếm tỷ trọng lớn (51%) và có xu hướng tăng. Nợ nước ngoài chiếm khoảng 49%, đa phần là vốn vay ODA. Nợ trong nước thường có thời hạn ngắn và lãi suất cao hơn nên gây ra áp lực đối với cơ cấu thu chi ngân sách.

Bên cạnh đó, thời gian qua, bội chi tăng do huy động nguồn thu cho ngân sách giảm đi, có nguyên nhân do tăng trưởng chậm và giảm thuế, phí để hỗ trợ doanh nghiệp trong khi chi cho con người (như tiền lương, an sinh xã hội…) vẫn tăng.

Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ triển khai các biện pháp cơ cấu lại nợ công để nâng cao hơn nữa tính an toàn, hiệu quả của nợ công.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cho biết, việc xử lý nợ xấu thời gian qua đạt kết quả khả quan. Tính đến giữa tháng 9, nợ xấu của hệ thống tổ chức tín dụng là 5,43% và đến cuối năm 2015, có thể đạt được mục tiêu đưa nợ xấu về mức 3%. Tăng trưởng tín dụng tiếp tục có những cải thiện trong những tháng gần đây, cụ thể đến ngày 20/8 tăng 4,07%; đến ngày 22/9 tăng 6,62% và đến ngày 20/10 tăng 7,46% so với cuối năm 2013 (cùng kỳ tăng 6,43%).

Theo Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng chủ yếu vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, khoản đầu tư vào trái phiếu Chính phủ của các tổ chức tín dụng không tính vào số liệu tăng trưởng tín dụng.

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá, tình hình kinh tế-xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2014 trên các mặt đều tiếp tục có những bước chuyển biến tích cực; dự báo chỉ tiêu tổng hợp là tăng trưởng GDP sẽ tăng cao hơn 5,8%. Điểm sáng nổi lên của nền kinh tế là công nghiệp tăng trưởng cao nhất ở khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp khai khoáng; nông nghiệp phát triển ổn định, năng suất tăng, cơ cấu nông nghiệp chuyển dịch theo hướng tích cực; dịch vụ tiếp tục đà tăng trưởng; trong bối cảnh khó khăn chi cho an sinh xã hội không những giảm mà còn tăng thêm…

Trong những tháng cuối năm, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những hạn chế; tập trung chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, tăng cường phối hợp, thực hiện có kết quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra; phấn đấu đạt và vượt các mục tiêu đề ra cho năm 2014 cũng như chuẩn bị tiền đề, điều kiện cho tăng trưởng cao hơn, bền vững hơn trong năm 2015 và những năm tiếp theo.

Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục tập trung thực hiện các giải pháp pháp ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, kiểm soát nợ công, thu chi ngân sách và và quyết liệt xử lý nợ xấu.

Về nợ công, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ nợ công của quốc gia (bao gồm nợ Chính phủ vay, nợ Chính phủ bảo lãnh, nợ của chính quyền địa phương) hiện trong giới hạn cho phép theo quy định của Chiến lược nợ công quốc gia (không vượt quá 65% GDP).

Theo đánh giá đỉnh nợ công quốc gia sẽ đạt mức 64,9% vào năm 2016 và giảm dần, đến năm 2020 chỉ còn 60,2%.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh tuyệt đại đa số nợ công (chiếm 98%) là để chi cho đầu tư phát triển, hoàn toàn phù hợp với chủ trương, định hướng và cơ cấu trong Chiến lược nợ công. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đảm bảo nguồn ngân sách để trả nợ mà theo quy định là không quá 25% tổng chi ngân sách và đến năm 2020 tỷ lệ huy động ngân sách để trả nợ là khoảng 19,5% tổng chi ngân sách.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, Chính phủ sẽ tiếp tục tập trung và dứt khoát kiểm soát nợ công theo chiến lược đã đề ra, đảm bảo nợ công trong giới hạn cho phép; đảm bảo chi, sử dụng tiền vay có hiệu quả; đảm bảo cân đối ngân sách dành cho trả nợ; cơ cấu lại nợ theo hướng lành mạnh hơn, để có các khoản vay với thời hạn dài hơn, lãi suất thấp hơn, không làm thay đổi tổng nợ cũng như nghĩa vụ nợ; đồng thời Chính phủ sẽ kiểm soát chặt chẽ nợ nước ngoài, bảo đảm nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia so với tổng kim ngạch xuất khẩu trong giới hạn cho phép (bằng 25% GDP). Thủ tướng cũng cho biết sẽ ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về kiểm soát nợ công và nợ nước ngoài.

Về triển khai các biện pháp xử lý nợ xấu hiệu quả, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục lộ trình xử lý nợ xấu, giảm nợ xấu từ mức 5,43%, tính đến giữa tháng 9/2014 xuống còn dưới 3% vào cuối năm 2015 như mục tiêu đã đề ra.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng sẽ sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để tạo hành lang pháp lý và công cụ cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) để làm tốt hơn việc xử lý nợ xấu, không dùng ngân sách Nhà nước để xử lý nợ xấu.

Như vậy, từ khi triển khai Đề án xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng từ năm 2012 đến tháng 10/2014, cả nước đã giảm tỷ lệ nợ xấu từ 17% xuống còn 5,43%; giảm từ khoảng 460 ngàn tỷ xuống còn 252 ngàn tỷ (giảm 54,3%).

VAMC đến hết tháng 9 đã mua vào khoảng 125 ngàn tỷ nợ xấu và phấn đấu hết năm 2014 phấn đấu mua từ 130 đến 150 ngàn tỷ nợ xấu. Hiện VAMC cũng đã bán được 4.000 tỷ nợ xấu và tiếp tục bán khi thị trường đảm bảo việc bán nợ xấu có lợi nhất.

Về các nhiệm vụ khác từ nay đến cuối năm, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các đột phá chiến lược, trọng tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường . Đẩy mạnh thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Tăng cường quản lý giá cả, thị trường; tăng cường công tác đấu tranh chống gian lận thương mại, buôn lậu hàng giả, hàng kém chất lượng; giám sát chặt chẽ việc vận chuyển gia súc, gia cầm qua biên giới, giảm thiểu tình trạng thâm nhập, lây lan dịch bệnh.

Thủ tướng cũng chỉ đạo tiếp tục đẩy nhanh tiến độ sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước theo kế hoạch đã được phê duyệt cho từng bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế gắn với trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan chủ quản, doanh nghiệp. Thực hiện có hiệu quả các giải pháp tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, nhất là khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Theo dõi sát, chủ động các phương án phòng chống dịch bệnh, thiên tai.

Về các nhiệm vụ liên quan đến khối văn hóa-xã hội, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội,… Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, giải quyết việc làm cho người lao động, chăm lo cho sự nghiệp phát triển y tế, văn hóa, giáo dục, quyết liệt thực hiện các giải pháp đảm bảo an trật tự an toàn giao thông, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, không ngừng củng cố tiềm lực quốc phòng, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ quốc gia…

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục chủ động cung cấp thông tin cho báo chí, dư luận, nhân dân; thông tin một cách nhanh chóng, kịp thời, trung thực, khách quan về mọi mặt của tình hình kinh tế xã hội, những mặt được phải nói cho rõ, những mặt chưa được, những tồn tại, hạn chế, yếu kém cũng phải nói cho rõ, qua đó tạo đồng thuận xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.