| Hotline: 0983.970.780

Nỗi niềm dân làng chài Hà Long, đêm đêm mơ tiếng cá lội

Thứ Ba 23/01/2018 , 14:30 (GMT+7)

Đã 4 ngày nay, ông Lai về tay không. Sông Lam ngày càng nghèo kiệt, dân làng chài Hà Long chỉ kiếm được 30-40 nghìn đồng mỗi đêm.

Đêm mơ tiếng cá lội

Trông thấy một số thuyền nan dàn hàng ngang trên mặt sông, anh Trần Văn Lai, xóm chài Hà Long, xã Thanh Hà, Thanh Chương (Nghệ An) ngao ngán thở dài: "Đó là những thuyền dùng kích điện đánh cá, tuyệt diệt cá sông. Đa phần họ đến từ các xã khác…Mỗi bộ kích như thế cũng 3-4 triệu đồng, chúng tôi làm gì có tiền và cũng không dám sắm, chỉ dùng lưới then 1, then 2 đi thật xa bắt con tôm, con tép, kiếm ăn qua ngày".

16-28-53_mot-goc-lng-chi-h-long
Một góc làng chài Hà Long

Chiếc thuyền rách nát được che bằng tôn mỏng đã hoen rỉ, rộng chưa đến 10 m2 được gác một phần lên bờ là nơi trú ngụ của 4 con người trong gia đình anh Lai. Mùi cá tép tanh tưởi bốc lên lờm lợm từ dưới mạn thuyền. Thuyền hẹp nhưng anh Lai cũng phải ngăn ba, một đầu nấu ăn, một đầu chỉ đủ để cái bàn nhỏ cho đứa con học bài. Ngăn ở giữa là "giường" ngủ của vợ chồng, con cái, cũng là nơi đứa con thứ hai chưa đến 1 tuổi ngồi chơi. Khoảng không chừng 4 m2 đó được phân biệt với hai phần còn lại của chiếc thuyền bởi lưới đánh cá hư hỏng được vá víu lại.

16-28-53_tre-con-lng-chi-h-long-doi-mt-voi-nguy-co-mu-chu
Trẻ em làng chài Hà Long đối mặt với nguy cơ mù chữ

"Ai cũng phải làm thế để giữ những đứa trẻ khỏi bị rơi xuống sông. Khi chúng lớn hơn một chút thì phải dùng dây thừng để buộc một chân, đầu kia của dây néo vào mạn thuyền. Ở đây từng có một gia đình do sơ suất nên cả hai đứa con nhỏ đều rơi xuống nước chết đuối" – anh Lai nói.

Là thế hệ 8X, anh Lai còn nhớ như in những đêm trăng cá lội, nhất là vào tiết lập xuân. Chừng mươi, mười lăm năm trước, cá nhiều vô kể, tiền bán không được là bao nhưng những người phụ nữ sáng sáng đem cá vào làng đổi lấy gạo, rau, khoai, sắn.

Nước lấy ở sông, thức ăn đã có tôm cá. Nay cá tôm vắng ngắt, đi cả đêm ròng cũng chỉ được mớ tôm, mớ tép. Không ai đổi gạo nữa, bán không hết phải dùng chiếc dao nhỏ, moi ruột, nướng than, sáng sáng đứng ở đường lớn bán kiếm tiền mưu sinh.

16-28-53_phu-nu-lng-chi-h-long-dem-c-len-bo-bn
Phụ nữ làng chài Hà Long đem cá lên bờ bán
Tại huyện Thanh Chương còn có nhiều làng chài sống trong cảnh chật vật lênh đênh trên sông nước. Nghệ An đã xây dựng hai khu tái định cư (TĐC) cho dân làng chài là Triều Dương và Khe Mừ với tổng mức đầu tư trên 100 tỷ đồng. Thế nhưng, vì nhiều lý do, hai khu TĐC này đến nay vẫn chưa được bàn giao đưa vào sử dụng, nhiều hạng mục dang dở và xuống cấp nghiêm trọng.

Cá ngày càng hiếm mới sinh ra chuyện người này chờ lúc người kia sơ hở liền trút hết cá tôm về nhà mình. Vì thế, chiếc thuyền nan lớn thường chỉ là nơi vợ con ngủ nghỉ còn anh Lai nằm ở chiếc thuyền nan bé tẹo để "canh cá".
 

Mơ tấc đất cắm dùi

Không có đất sản xuất đã đành, những doi đất ở bờ sông cũng đã được chia cho các hộ dân trên bờ sản xuất. Người dân làng chài Hà Long chỉ có thể phơi củi, trồng vài cây rau cải sát mép sông, hễ nước lên là mọi thứ trôi tuột.

Vợ chết cách đây mấy năm, nhà nuôi một bà chị tàn tật, không có người trông con để đi đánh cá, năm 2015, ông Nguyễn Đình Bình làm liều đi xin tôn cũ về lợp cái “nhà” ngay trên bến sông, cạnh tỉnh lộ 533 để ở tạm.

Biết làm như thế là sai nhưng không còn cách nào khác, ông vẫn phải sống và những đứa con vẫn phải được đến trường cho bằng bè bằng bạn.

Đã mấy đêm ròng, ông Bình dong thuyền hàng km để kiếm cá. Ông trở về tay không đồng nghĩa với việc những đứa con phải chịu cảnh đói rét.

16-28-53_nhieu-ho-dn-lm-lieu-dung-nh-tm-cnh-tinh-lo-533
Nhiều hộ dân làm liều dựng nhà tạm cạnh tỉnh lộ 533

"Ở xóm này, lũ trẻ được học đến nơi đến chốn hiếm hoi lắm. Ông bà, tổ tiên, cha mẹ, cô bác chúng mù chữ đã đành, những đứa trẻ thường cũng chỉ học hết lớp 2, lớp 3 là bỏ học đi đánh cá hoặc cửu vạn. Nhà tôi cũng thế, cả hai đứa con cũng sẽ phải bỏ học đi làm thôi. Tôi già rồi lại nuôi thêm bà chị bệnh tật nữa, tiền đâu mà lo cho chúng? Chúng tôi ước mơ có một ít đất để làm nhà tạm ở chứ cứ suốt ngày lo bị tháo dỡ thế này cũng khổ lắm" – ông Bình chua xót.

Cả làng chài có 63 hộ, 279 nhân khẩu. Trong đó có 11 hộ nghèo, 28 hộ cận nghèo. Nhưng theo bà Trần Thị Hồng, 85 tuổi, đáng lẽ tỷ lệ hộ nghèo còn phải cao hơn nữa mới đúng.

"Chúng tôi xin lắp điện lưới để con cháu được học hành đàng hoàng. Nhưng lắp điện rồi, hộ nào sử dụng điện hơi nhiều lại rơi vào diện phải ra khỏi hộ nghèo. Những lúc bão bùng, chẳng ai dám sử dụng điện vì sợ chập, cháy thuyền" – bà Hồng bộc bạch.

Nhưng đau xót nhất đối với bà Hồng có lẽ là việc không có nơi để treo tấm bằng khen do Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An trao tặng cả hai vợ chồng vì có thành tích tham gia kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Bà phải lột bỏ khung kính, cuốn chặt, cất kỹ lưỡng trong thuyền. Chúng đã nhăn nheo, cũ rích theo năm tháng.

16-28-53_b-hong-khong-co-noi-treo-bng-cu-chu-tich-ubnd-tinh-nghe-n-tro-tng
Bà Hồng không có nơi treo Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Nghê An tặng

Bà Hồng cũng không nhớ rõ bao nhiêu đời của gia đình bà và chồng bà đã sống nổi nênh trên nước. Bà và chồng gặp và thương nhau khi đang làm nhiệm vụ vận tải phục vụ kháng chiến. Khi chèo thuyền lên tận Tương Dương chở than; khi sang tận Hà Tĩnh chở dầu. Đứa con đầu lòng cũng phải theo ông bà đi trong bom đạn.

“Chúng tôi không có đất sản xuất, cuộc sống chỉ nhìn vào mớ tôm, con tép. Người nào lấy vợ, gả chồng lên bờ thì còn xin được đất làm ăn. Dân chài lấy nước sông Lam để sử dụng nhưng ngày càng ô nhiễm, vừa rồi nghe nói có dự án bể đựng nước mưa cấp cho các hộ dân làng chài này nhưng đến nay vẫn chưa thấy gì” – ông Nguyễn Đình Tiên, xóm trưởng làng chài Hà Long cho biết.

 

  • Rủ nhau đi hái lộc rừng
    Phóng sự 18/03/2024 - 06:00

    Quảng Bình Cứ vào tháng Ba hàng năm, nhiều người dân sống ở các xã Quảng Kim, Quảng Châu, Quảng Hợp (Quảng Trạch, Quảng Bình) rủ nhau lên rừng hái dâu và có nguồn thu đáng kể.

  • Mùa hoa mộc miên
    Phóng sự 15/03/2024 - 06:00

    Mộc miên, loài cây chung thủy với tháng Ba, cứ độ sau xuân lại rạo rực tự đốt cháy mình thắp lửa những góc trời, từ vùng đồng rừng đến những miền quê yên ả…

  • Hang Táu - miền cổ tích còn phong kín
    Phóng sự 12/03/2024 - 06:05

    Hang Táu là một thung lũng được giấu kín giữa bốn bề núi. Trời đất như chừa ra một khoảng đất tương đối bằng phẳng chỉ để cỏ cây khoe sắc...

  • Chuyện giữ rừng giữa biển
    Phóng sự 11/03/2024 - 06:15

    Qua Tết Nguyên đán, vùng đảo Tây Nam Tổ quốc bước vào cao điểm mùa khô, lực lượng chức năng bắt đầu ‘mướt mồ hôi’ với công tác giữ rừng trên các hòn đảo…

  • Bà Xuân 'hủi'
    Phóng sự 08/03/2024 - 08:45

    Từng là giáo viên mầm non nhưng đến nay nữ y tá Nguyễn Thị Xuân đã có gần 40 năm đồng hành cùng những bệnh nhân tại trại phong Quả Cảm - Bắc Ninh.

  • Những 'bông hồng' trên mâm pháo
    Phóng sự 08/03/2024 - 06:30

    Đó là những nữ dân quân trẻ tuổi thuộc Đại đội pháo phòng không 37 ly ở Đồng Hới, Quảng Bình. Bất kể trong điều kiện thời tiết nào, họ vẫn hăng say luyện tập…

  • Thu hoạch tiêu, nghề nguy hiểm
    Phóng sự 06/03/2024 - 06:33

    Nghề hái tiêu nhìn bên ngoài có thể dễ dàng nhưng công việc luôn đứng trên thang cao, tai nạn có thể ập đến bất cứ lúc nào. Đây được xem là nghề nguy hiểm.

  • Gã họa sĩ lập dị móng tay dài cả mét
    Phóng sự 05/03/2024 - 09:08

    Sau hơn 30 năm nuôi móng tay, ông Huyền không thể tự chủ trong sinh hoạt hàng ngày nhưng lại là họa sỹ nổi tiếng vùng biển.

  • Độc đáo chuyện học trên đảo Hòn Chuối
    Phóng sự 04/03/2024 - 06:54

    Ngày mới tập làm quen với con chữ, học sinh của 'lớp học tình thương’ trên đảo Hòn Chuối được người thầy mặc áo lính tập trung dạy làm người, hình thành nhân cách…

  • Chuyện ông 'Thìn rồng' ở đền Đô
    Phóng sự 02/03/2024 - 06:00

    Về Từ Sơn, hỏi chuyện 'ông Thìn rồng', đứa trẻ lên 6 cũng tỏ tường bởi ông là người may mắn hai lần ghi được khoảnh khắc đám mây hình rồng trên đỉnh đền Đô.

  • Ngày hội của những chàng trai
    Phóng sự 01/03/2024 - 06:00

    Mới ngày nào, họ còn là những học sinh, sinh viên, hay lao động tự do, nay đã chỉnh tề trong bộ quân phục màu xanh, chuẩn bị lên đường làm nghĩa vụ quân nhân.

  • Nổi nênh nghề rọ tôm trên hồ Thác Bà
    Phóng sự 26/02/2024 - 10:05

    YÊN BÁI Nghề đan rọ tôm có lúc mai một bởi xuất hiện công nghệ đánh bắt hiện đại, nguồn tôm cá ít dần theo thời gian, nhưng bà con vẫn cần mẫn thủy chung với nghề.

Xem thêm
Uzbekistan mong muốn học hỏi kinh nghiệm Việt Nam trong sản xuất tơ tằm

Chiều 18/3, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến tiếp ông Kasimov Elzat, Thứ trưởng Bộ Đầu tư và Thương mại Uzbekistan. 

Đồng Tháp đặt mục tiêu thành tỉnh kiểu mẫu trong xây dựng nông nghiệp sinh thái

Mục tiêu là biến Đồng Tháp trở thành địa phương dẫn đầu cả nước trong lĩnh vực nông nghiệp và trở thành trung tâm nông nghiệp, du lịch sinh thái của vùng ĐBSCL.

Kia ưu đãi giá mới, giảm đến 75 triệu đồng trong tháng 9

Từ 11/9/2023, Kia áp dụng giá mới với mức điều chỉnh tương đương 50% lệ phí trước bạ. Chương trình được áp dụng tùy theo dòng xe và phiên bản.

149 dự án tham gia cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp Quốc gia học sinh trung học

Cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp Quốc gia học sinh trung học năm học 2023-2024 có sự tham gia của 74 đơn vị, 149 dự án thuộc 21 lĩnh vực.