Cục Nghệ thuật Biểu diễn (Bộ VHTTDL) vừa gửi công văn đề nghị các Sở VHTTDL các tỉnh thành đề nghị thu thập các bài hát được sáng tác trước năm 1975 ở miền Nam và các bài hát do các nhạc sĩ VN tại hải ngoại sáng tác, để tiến hành xét duyệt và công bố rộng rãi.
Đại diện của Cục Nghệ thuật Biểu diễn cho rằng: “Mục đích đầu tiên của chúng tôi là thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước về hòa hợp dân tộc đối với cộng đồng người VN đang sống ở nước ngoài, đặc biệt là đối với các nhạc sĩ từng sống trong chế độ cũ. Bên cạnh đó, việc thẩm định chất lượng nghệ thuật của các bài hát trước năm 1975 cũng góp phần vào việc nâng cao nhu cầu thưởng thức của khán giả. Những bài hát ca ngợi quê hương, đất nước, tình yêu hay khát vọng của con người có chất lượng nghệ thuật thì phải cho phép phổ biến”.
Thực tế các ca khúc mà mọi người quen gọi dòng nhạc xưa đã hâm nóng đời sống nghệ thuật như một cơn sốt trong suốt mất năm qua. Hàng loạt ca sĩ chọn hát những ca khúc đã ra đời mấy chục năm trước, khiến công chúng và giới quan sát hốt hoảng chia ra làm hai thái cực: Một bên khẳng định giá trị của các bậc tiền bối, còn một bên lo âu cho sự thụt lùi của âm nhạc Việt Nam. Thực ra, hiện tượng này không có gì lấy làm vui mừng cũng như âu lo!
Trước đây, chỉ có vài ca sĩ say sưa hát nhạc xưa như Lan Ngọc, Ánh Tuyết, Cao Minh… thì giờ đây cả ca sĩ trẻ và ca sĩ nổi tiếng đều lấy nhạc xưa làm “vũ khí” chinh phục khán giả. Nghe Đàm Vĩnh Hưng hát “Thương hoài ngàn năm” hay nghe Thanh Thảo hát “Bức họa đồng quê” thì công chúng có một chút bất ngờ thú vị nhưng chưa hẳn đã hài lòng. Lý do, những bài nhạc xưa đã gắn với những giọng ca thành danh, cho nên cách thể hiện mới lắm lúc chỉ như cái bóng vật vờ!
Ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng từng tổ chức live show nhạc xưa “Thương hoài ngàn năm”
Khái niệm nhạc xưa được tính từ cột mốc 1975 đổ về trước, vì vậy những giai điệu từ Văn Cao, Phạm Duy, Doãn Mẫn cho đến Trần Thiện Thanh, Y Vân, Ngô Thụy Miên đều lần lượt xuất hiện trên sân khấu nhạc trẻ.
Và quả thật, điểm danh lại thì những nhạc sĩ đang được xếp vào dòng nhạc xưa là một đội ngũ hùng hậu, quy tụ tài hoa âm nhạc Việt Nam cả thế kỷ 20. Cho nên, nếu lấy dòng nhạc xưa này để đối chiếu hay so sánh với sáng tác của các nhạc sĩ trẻ hôm nay là không thỏa đáng.
Sự trở lại của nhạc xưa nên nhìn thiện chí hơn. Dòng nhạc xưa bao gồm cả hai thế hệ nhạc sĩ Việt Nam, là thế hệ nhạc sĩ tiền chiến và thế hệ nhạc sĩ ở miền Nam thập niên 50, 60 của thế kỷ 20. Trước thái độ ứng xử mới của Cục Nghệ thuật Biểu diễn, nhiều ca sĩ và nhiều nhà sản xuất băng đĩa tỏ ra hào hứng. Tuy nhiên, khuất sau bụi mời quá khứ, có bao nhiêu châu ngọc và bao nhiêu đá sỏi là điều chưa ai dám tiên liệu một cách chắc chắn!
Về mặt tâm lý, ca sĩ không thể neo giữ mãi hình ảnh của mình ở thể loại nhạc trẻ nhún nhảy nên muốn có sự thay đổi cần thiết bằng… nhạc xưa. Thế nhưng, những ca sĩ nổi tiếng thừa thông minh để nhận ra, muốn có thành tựu ở dòng nhạc xưa không phải đơn giản gì!
Khai quật lại kho tàng ca khúc cũ sẽ đem lại hy vọng mới cho sân khấu âm nhạc chăng? Chưa biết, nhưng ít ra cũng giảm thiểu cơ chế xin – cho phức tạp và nhiêu khê trong hoạt động biểu diễn hiện nay!
