Năm nay, tổng diện tích nuôi tôm các loại của toàn huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) lên tới gần 1.100 ha, lớn nhất từ trước đến nay, trong đó có 725 ha nuôi thâm canh theo hướng công nghiệp.
Điều đáng nói là từ các mô hình thực tế trên địa bàn 3 năm gần đây người nuôi tôm ở Quỳnh Lưu đã chủ động đầu tư vốn để chuyển đổi diện tích nuôi tôm sú truyền thống sang nuôi tôm thẻ chân trắng (tôm he). Diện tích nuôi tôm he công nghiệp, mật độ cao hiện đã lên tới 390 ha. Nhờ đầu tư thâm canh cao và ít dịch bệnh nên hàng chục gia đình đã thu hoạch với năng suất từ 15 đến 20 tấn/ha/năm. Riêng tổng sản lượng tôm he trên địa bàn huyện đạt 3.200 tấn với giá bán trung bình hiện nay từ 65 đến 80 nghìn đồng/kg, đạt doanh thu từ 210 đến 240 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Xuân Dinh, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Quỳnh Lưu cho biết: Sở dĩ người nuôi tôm ở Quỳnh Lưu mạnh dạn chuyển đổi đối tượng nuôi từ tôm sú sang tôm he là vì con tôm he có rất nhiều lợi thế: Thứ nhất là tôm he chống chịu được với điều kiện thời tiết bất thuận ở địa phương. Nó chịu được cả điều kiện nóng, lạnh và không bị chết khi nguồn nước trong hồ ao có độ mặn vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Thứ 2 là thời vụ của con tôm he ngắn chỉ trong vòng 80 đến 90 ngày là có thể cho sản phẩm đạt tiêu chuẩn loại 1 (80 con/kg), trong khi nuôi tôm sú muốn có tôm bán đạt tiêu chuẩn loại 1 (30 con/kg) bắt buộc phải mất thời gian 4 tháng. Đây là yếu tố quan trọng để người nuôi có điều kiện tăng lên 3 vụ/năm.
Lợi thế thứ 3 là thị trường tiêu thụ lớn, nhu cầu tiêu thụ nội địa mạnh, giá rẻ nên phù hợp với túi tiền của nhiều đối tượng người tiêu dùng. Bằng chứng là cả 3.200 tấn tôm he của các xã trên địa bàn huyện đều bán 100% cho các địa phương trong nước. Lợi thế cuối cùng là con tôm he có thể nuôi được cả trên cát và cho năng suất cao. Tại Quỳnh Lưu, nhiều hộ nuôi tôm trên cát cho năng suất trên dưới 20 tấn/ha/năm như hộ gia đình ông Vũ Văn Đức ở xã Quỳnh Xuân nuôi 2 ha; hộ ông Hoàng Xuân Ty, hộ ông Hoàng Hường đều ở xã Quỳnh Bảng nuôi tổng cộng 10 ha... Năm nay huyện Quỳnh Lưu có 20 hộ đạt mức lợi nhuận trên 500 triệu đồng/ha...
Trước đây người dân Quỳnh Lưu nuôi 2 vụ tôm/năm, nay bà con nuôi tôm một cách khá linh hoạt. Có nhiều hộ chỉ nuôi 1 vụ với mật độ cao rồi tỉa dần và để lượng tôm còn lại thu hoạch rải vụ, có nhiều hộ lại mạnh dạn tổ chức nuôi tôm trái vụ (vụ đông) mặc dù phải đầu tư cao nhưng bù lại bán rất được giá. Giá tôm he chính vụ loại 120 con/kg chỉ bán được 45.000 đồng/kg, thì tôm trái vụ cùng loại có giá trên 100.000 đồng/kg, bán đắt hơn tôm chính vụ (loại 80 con/kg) khoảng trên 20.000 đồng/kg... nên vẫn cho thu nhập cao.
Tuy nhiên, do tỷ suất đầu tư cho 1 ha nuôi tôm he mật độ cao là khá lớn (100 triệu tiền ao đầm và 350 triệu tiền thức ăn) nên chỉ những hộ có vốn lớn mới dám chuyển đổi. Theo đó, hộ nào mạnh dạn đầu tư, nếu không bị dịch bệnh thì đều thu về ít nhất 800 triệu đồng/ha. Đây là lý do khiến nhiều hộ có “máu” làm giàu đã dùng vốn của mình xuống thuê ao hồ của các hộ dân ít vốn đầu tư để làm ăn.
Trường hợp bà Nguyễn Thị Lương, trú tại khối 5, thị trấn Cầu Giát là một ví dụ. Năm 2000, bà Lương xuống Quỳnh Phương thuê 7,2 ha đất làm hồ nuôi tôm he công nghiệp và ngay lập tức đã ăn nên làm ra từ đó đến nay. Bà Lương nói với chúng tôi: "Nói thật, con tôm he đã giúp tôi làm giàu. Nhờ nó tôi mua được 3 căn nhà cho 3 đứa con tại Hà Nội, có ô tô 4 chỗ, nhà cửa khang trang, cuộc sống dư giả...”. Bà Lương cho biết thêm: Tôi thuê 7,2 ha đất nhưng chỉ làm 3,5 ha hồ tôm, từ năm 2007 đến nay, nhờ nuôi tôm he công nghiệp, trừ hết các khoản chi phí, tôi thu lãi ròng bình quân khoảng trên dưới 1 tỷ đồng đồng/năm.
Nuôi tôm he với nuôi tôm sú khác nhau nhiều lắm. Nuôi tôm sú thì đầy rủi ro lại khó nhọc giống như nuôi tằm, phải bận rộn cả ngày, chú ý từng tý một, chỉ cần sơ sẩy một tý là cả mấy hồ tôm có thể đi tong, còn nuôi tôm he giống như nuôi lợn. Anh thấy đấy bây giờ mặc dù tôi nuôi tới 3,5 ha tôm he mà da dẻ trắng như người không ra nắng bao giờ. Trước đây, hồi nuôi tôm sú da tôi đen nhẻm giống như ngư dân chuyên đi biển ấy ...".
Ông Vũ Văn Đức, trú tại xã Quỳnh Liên, người coi là "vua tôm he" ở Quỳnh Lưu nói với chúng tôi: Trên 10 năm làm nghề nuôi tôm (7 năm nuôi tôm sú, 3 năm nuôi tôm he), giờ nhìn lại quãng thời gian dài còng lưng nuôi tôm sú mà thấy xót xa. Nuôi tôm sú, nếu không bị dịch bệnh, thời tiết thuận lợi, được mùa thì cuối vụ giỏi lắm chỉ dắt lưng được vài trăm triệu. Nhưng có thể mất trắng vào vụ sau nếu tôm bị dịch đốm trắng. Bản thân tôi 7 năm nuôi tôm sú vất vả là thế nhưng cũng chỉ "vừa húp, vừa thổi" chẳng dư dật được bao nhiêu. Từ năm 2007 đến nay, tôi mạnh dạn chuyển sang nuôi tôm he trên toàn bộ diện tích nuôi (2 ha) mỗi năm thu lãi ròng ít nhất cũng được 700 đến 900 triệu đồng, năm thắng lớn có thể kiếm được từ 1 đến 1,2 tỷ đồng.
