Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình |
Phát biểu trước lãnh đạo các doanh nghiệp quốc tế tại hội thảo phát triển Trung Quốc ở Bắc Kinh hôm 25/3, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hàn Chính cho biết, chủ nghĩa bảo hộ (trong thương mại) là hướng đi ngược với xu thế, gây nên xung đột giữa các bên liên quan. Ông Hàn cảnh báo, một cuộc chiến thương mại, nếu xảy ra giữa Mỹ và Trung Quốc, sẽ khiến cả đôi bên cùng thiệt hại.
Tờ Nhân dân nhật báo dẫn lời ông Hàn nói tiếp, cách thức thích hợp hiện nay là Mỹ và Trung Quốc nên ngồi lại để đàm phán với nhau, mở ra cơ hội hợp tác cùng có lợi. “Chúng tôi tin rằng chủ nghĩa bảo hộ đi ngược với xu hướng và sẽ không dẫn tới đâu. Chiến tranh thương mại chỉ gây hại cho các bên, không đem lại lợi ích nào…” - ông Hàn tuyên bố.
Dù không đi vào chi tiết cụ thể, phát biểu của ông Hàn được cho là phản ứng lại đối với quyết định trước đó của Mỹ. Washington tuyên bố sẽ áp thuế lên hàng loạt mặt hàng nhập khẩu của Trung Quốc với trị giá 60 tỷ USD, đồng thời hạn chế các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Mỹ. Truyền thông Mỹ cho biết, bước đi cứng rắn trên diễn ra sau 8 tháng Mỹ tiến hành cuộc điều tra đối với các buộc Trung Quốc chiếm đoạt công nghệ, bí mật thương mại, việc làm và hàng tỷ USD doanh thu của doanh nghiệp Mỹ. Các loại thuế của Mỹ sẽ được công bố trong vòng 15 ngày, tính từ hôm 22/3, nhằm vào 1.300 dòng sản phẩm Trung Quốc, từ quần áo, giày dép cho tới sản phẩm điện tử.
Tin từ Nhà Trắng nói, Tổng thống Donald Trump đồng thời yêu cầu Bộ Tài chính thiết lập hạn chế đối với các khoản đầu tư của Trung Quốc vào các công ty công nghệ Mỹ. Đây là biện pháp nhằm ngăn chặn việc Trung Quốc thâu tóm các công nghệ tiên tiến. Trước đó, ông Donald Trump đã chính thức ký sắc lệnh áp đưa mức thuế suất 25% đối với thép và 10% đối với nhôm nhập khẩu vào Mỹ, nhưng bỏ qua Canada và Mexico. Sau đó, Washington tiếp tục thông báo miễn thuế tạm thời cho các nước đồng minh, bao gồm các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU), Hàn Quốc và Brazil. Động thái này được đánh giá là hướng mũi tên vào Trung Quốc, nước có sản lượng thép lớn nhất thế giới.
Đáp lại, Bắc Kinh đã công bố một danh sách các sản phẩm của Mỹ có thể chịu mức thuế lên đến 25%, bao gồm cả thịt lợn, trái cây tươi, hay rượu vang. Các mặt hàng này có tổng kim ngạch xuất khẩu tới 3 tỷ USD vào Trung Quốc mỗi năm. Theo tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), trong ngày 24/3, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đã có cuộc điện đàm với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin. Ông Lưu đã đề nghị đôi bên đàm phán để tìm tiếng nói chung, nhưng đồng thời cho biết, Trung Quốc sẵn sàng cho các biện pháp bảo vệ lợi ích của mình.
Cùng trong ngày trên, tờ Nhân dân nhật báo đã có bài viết cảnh báo, một loạt công ty lớn của Mỹ như Apple, Boeing, Intel hay Qualcomm có thể sẽ là những đối tượng chịu tác động bởi cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.
Thị trường chứng khoán thế giới lập tức đã có những phản ứng trước diễn biến căng thẳng giữa đôi bên. Chỉ số Dow Jones hồi cuối tuần qua giảm 700 điểm, chứng khoán Tokyo giảm 4,5% trong khi chỉ số chứng khoán Hong Kong cũng giảm 2,45%.
Theo giới phân tích tài chính Trung Quốc, nước này có nhiều công cụ để đáp trả Mỹ nếu chiến tranh thương mại thực sự xảy ra. Những mặt hàng Trung Quốc có thể “đánh” Mỹ là đậu nành, ô tô, máy bay… Đơn cử, Trung Quốc là nước nhập khẩu đậu nành lớn nhất thế giới, chủ yếu làm thức ăn vật nuôi. Năm 2017, Bắc Kinh cũng là bạn hàng các sản phẩm nông nghiệp lớn thứ 2 của Mỹ, với tổng trị giá 19,6 tỷ USD.