Cả Ukraine và Nga đều là những nhà cung cấp lúa mì, lúa mạch, dầu hướng dương và các loại thực phẩm quan trọng khác cho thế giới, đặc biệt là các quốc gia ở Châu Phi, Trung Đông và một phần Châu Á. Ảnh: Reuters
Tuy nhiên việc Nga chỉ đồng ý gia hạn thỏa thuận này trong một nửa thời hạn 120 ngày so với đề xuất ban đầu đã khiến Ukraine chỉ trích là "mâu thuẫn" với giao ước ban đầu giữa các bên.
Cuộc tấn công tổng lực của Nga vào Ukraine hồi tháng 2 năm 2022 đã chứng kiến các cảng Biển Đen của Ukraine bị phong tỏa cho đến khi thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen được ký vào tháng 7 năm ngoái, cho phép hoạt động vận chuyển xuất khẩu các mặt hàng cấp ngũ cốc quan trọng được thông qua an toàn.
Ukraine là một trong những nhà sản xuất lương thực hàng đầu thế giới và Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen đã giúp xoa dịu cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu do cuộc xung đột gây ra.
Theo Liên Hợp quốc, hơn 24,1 triệu tấn lương thực các loại đã được xuất khẩu cho đến nay theo thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen.
Thỏa thuận 120 ngày đầu tiên được ký kết với sự giúp đỡ của Liên Hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã được gia hạn thêm 120 ngày nữa vào tháng 11 năm 2022 và sẽ hết hạn vào ngày 18 tháng 3 tới, nếu không bên nào phản đối.
Điện Kremlin đã nghi ngờ về việc liệu họ có đồng ý với bất kỳ phần mở rộng mới nào hay không, với lý do lo ngại rằng thỏa thuận kép về xuất khẩu của Nga không được tôn trọng.
Vào đầu tuần này, phía Nga lên tiếng chỉ đồng ý gia hạn thỏa thuận này một khi các lệnh hạn chế đối với hoạt động xuất khẩu phân bón và thực phẩm của nước này không bị cản trở do lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan đến cuộc chiến tại Ukraine.
“Phía Nga… không phản đối việc gia hạn thêm 'Sáng kiến Biển Đen' sau khi hết hạn lần thứ hai vào ngày 18 tháng 3, nhưng chỉ trong 60 ngày”, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Vershinin cho biết trong một tuyên bố hôm nay.
“Lập trường tiếp theo của chúng tôi sẽ được xác định dựa trên tiến trình rõ ràng trong việc bình thường hóa xuất khẩu nông sản của chúng tôi, không phải (bằng) lời nói, mà bằng hành động. Nó bao gồm các khoản thanh toán ngân hàng, hậu cần vận tải, bảo hiểm, không bị đóng băng các hoạt động tài chính và việc cung cấp amoniac thông qua đường ống Tolyatti-Odesa”, đại diện Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố.
Trong khi đó, Tổng thư ký Liên Hợp quốc Antonio Guterres “đã xác nhận rằng sẽ làm mọi thứ có thể để duy trì tính toàn vẹn của Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen và đảm bảo tính liên tục của nó”.
Theo dữ liệu của Liên Hợp quốc, gần một nửa số hàng xuất khẩu được vận chuyển theo thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen cho đến nay là ngô và hơn một phần tư là lúa mì. Khoảng 45 phần trăm lượng hàng hóa xuất khẩu theo thỏa thuận này được chuyển đến các nước phát triển, trong đó quốc gia tiếp nhận nhiều nhất là Trung Quốc, tiếp theo là Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Ý và Hà Lan.
