Dù cách biển Đông khoảng 80km, tuy nhiên khoảng 15 năm trở lại đây, trên địa bàn TP Cần Thơ đã ghi nhận 2 đợt xâm nhập mặn theo sông Hậu vào đến cảng Cái Cui, phường Tân Phú, quận Cái Răng.
Để chủ động phòng chống và thích ứng với bối cảnh chung, Cần Thơ thường xuyên tổ chức vận hành các công trình thủy lợi hợp lý; xây dựng các kịch bản về ứng phó và thích ứng với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn phù hợp với tình hình thực tế của từng quận, huyện.
Đặc biệt, tiêu chí nước sạch là nội dung trọng tâm khi thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu, được Cần Thơ ưu tiên đầu tư. Thời gian qua, thành phố đã đầu tư nâng cấp, mở rộng nhiều hệ thống cấp nước sạch nông thôn. Qua đó, góp phần đảm bảo cung cấp nước sạch liên tục, ổn định cho người dân nông thôn vùng sâu, vùng xa.
Giai đoạn 2020 - 2023, UBND TP Cần Thơ đã cho chủ trương thực hiện Dự án Xây dựng và nâng cấp hệ thống cấp nước trên địa bàn các huyện Phong Điền, Thới Lai, Cờ Đỏ và Vĩnh Thạnh. 4 hệ thống cấp nước này khi đưa vào vận hành cùng với 500km đường ống được đấu nối, mở rộng đã đưa nguồn nước sạch đến 14.300 hộ dân, với khoảng 60.000 nhân khẩu ở vùng sâu, vùng xa.
Theo ông Nguyễn Quốc Khánh, Chủ tịch UBND xã Nhơn Ái (huyện Phong Điền) trước đây, địa phương được đầu tư nhà máy nước. Tuy nhiên, công suất thấp, khoảng 200 - 300 m3/ngày đêm, không đủ cung ứng nguồn nước sạch cho người dân của xã. Thời điểm đó, chỉ có khoảng 75% hộ dân trên địa bàn được tiếp cận nguồn nước sạch từ hệ thống này.
Cuối năm 2023, Hệ thống cấp nước xã Nhơn Ái thuộc Dự án Xây dựng và nâng cấp hệ thống cấp nước trên địa bàn huyện Phong Điền được khánh thành góp phần nâng tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch của xã tăng lên 98%. Công trình có công suất vận hành 28.000m3 nước/ngày đêm, cung cấp nguồn nước an toàn, liên tục và ổn định.
Ghi nhận thực tế, hai bên bờ rạch Rau Mui, ấp Trường Ninh, xã Trường Long (huyện Phong Điền), chiều dài khoảng 2,5 km/mỗi bên, có khoảng 20 hộ dân sinh sống. Thế nhưng do đường xá đi lại khó khăn, người dân chủ yếu di chuyển bằng đường sông. Do đó, suốt 20 năm qua những hộ dân nơi đây chỉ sử dụng nước mưa và nước sông để sinh hoạt hằng ngày.
3 tháng trở lại đây, gia đình bà Hồ Thị Mười đã được sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước xã Nhơn Ái dẫn về. Trong niềm phấn khởi, bà Mười bộc bạch, bà con nơi đây rất vui mừng dù ở vùng xa nhưng nước sạch luôn ổn định, an toàn, hợp vệ sinh.
Hiện Cần Thơ có 117 hệ thống cấp nước sạch nông thôn, công suất từ 288 - 28.000m3/ngày đêm. Thời gian qua, các công trình vận hành khá hiệu quả, cấp nước liên tục phục vụ cho trên 153.400 hộ dân khu vực nông thôn. Hệ thống nước sạch được bao phủ rộng khắp đã góp phần giúp 100% xã (36/36 xã) ở Cần Thơ đều đạt tiêu chí nước sạch theo tiêu chí xã NTM.
Để cấp nước ổn định, đảm bảo an ninh nguồn nước và chủ động ứng phó BĐKH, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn TP Cần Thơ đã đầu tư các tuyến ống truyền tải, phân phối nước sạch với đường kính ống cỡ lớn.
Tuyến ống này sẽ liên kết, kết nối liên huyện, liên xã nhằm nâng cao độ bao phủ vùng cấp nước và phát triển các tuyến ống cấp nước đến các vùng sâu, vùng xa nhất của thành phố. Từ đó, tạo trục truyền tải để kết nối, điều phối việc cấp nước giữa các địa phương.
Cần Thơ đặt mục tiêu 94% hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch đến cuối năm 2024. Ngành cấp nước thành phố sẽ tiếp tục đầu tư nâng cấp, cải tạo, mở rộng mạng lưới ở những vùng chưa có nước sạch sử dụng.