Diện tích tưới những hồ chứa nhỏ bị hạn đe dọa
Theo ông Hồ Đắc Chương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định, trong năm 2023, lượng mưa tại địa phương thấp hơn trung bình nhiều năm qua, nguy cơ thiếu nước tưới cho sản xuất nông nghiệp đã được dự báo từ trước đó. Dự kiến, cuối tháng 3/2024, vụ đông xuân ở Bình Định sẽ được thu hoạch, sau đó tiến hành ngay sản xuất vụ hè thu.
"Huyện Phù Mỹ (Bình Định) là địa phương lo ngay ngáy nguồn nước tưới cho sản xuất vụ hè thu, bởi trên địa bàn huyện này không có hồ chứa lớn, chỉ có hàng chục hồ chứa rất nhỏ nên không đảm nước tưới trong những mùa khô hạn. Trong khi, nếu muốn tiếp nước từ hồ Đồng Mít vào thông qua hệ thống sông Lại Giang (thị xã Hoài Nhơn) thì bị đèo Phủ Cũ chặn lại, còn tiếp nước từ hồ Định Bình ra thông qua hệ thống kênh tưới đập dâng Văn Phong thì bị đèo Nhông (huyện Phù Mỹ) ngáng trở", ông Hồ Đắc Chương cho hay.
Theo ông Trần Minh Tuấn, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Phù Mỹ, hiện tổng lượng nước tích trữ trong các hồ chứa trên địa bàn khoảng hơn 33 triệu m3, đạt 70% dung tích thiết kế, thấp hơn gần 8 triệu m3 so với cùng kỳ năm 2023, thấp hơn 2,25 triệu m3 so với trung bình 5 năm liền kề.
Huyện Tây Sơn cũng không nằm ngoài mối lo chung của tỉnh Bình Định. Hiện địa phương này đang tính toán phương án sử dụng nguồn nước để đảm bảo cho sản xuất nông nghiệp trong năm. “Chúng tôi đang tích cực rà soát lại diện tích, xem xét điều kiện sản xuất, lên kế hoạch chuyển đổi cây trồng phù hợp trong điều kiện cần tiết kiệm nước, nhằm đem lại hiệu quả cho sản xuất và bảo đảm thu nhập cho nông dân” ông Lê Hà An, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tây Sơn chia sẻ.
Theo ông Nguyễn Văn Phú, Chủ tịch Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Bình Định, do ít mưa nên hiện nay dòng chảy đến các hồ chứa thấp hơn nhiều so cùng kỳ năm 2022 và so với trung bình nhiều năm. Một số lưu vực hồ lưu lượng nước đến không đáng kể. Theo dự báo, hiện tượng El Nino tiếp tục kéo dài, nên trong vụ hè thu 2024 nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp có nguy cơ thiếu hụt, trong đó có 17 hồ chứa cầm chắc thiếu nước tưới, hiện đơn vị đang khoanh vùng diện tích tưới”.
Có 1.085ha phải dừng sản xuất
Vụ hè thu 2024, theo kế hoạch, riêng Công ty TNHH KTCTTL Bình Định đảm nhiệm tưới cho 35.720ha diện tích canh tác trong hệ thống tưới. Qua cân đối nguồn nước của các công trình, đơn vị này chỉ đảm bảo tưới chắc cho 34.662ha diện tích sản xuất, còn 1.085ha diện tích phải khoanh vùng không sản xuất do thiếu nước tưới, diện tích này chủ yếu nằm trong hệ thống tưới của những hồ chứa nhỏ.
“Đối với hệ thống tưới của 17 hồ chứa thiếu nước nói trên, trong vụ hè thu 2024, các địa phương đăng ký tưới 2.801ha, thế nhưng sau khi rà soát nguồn nước, chúng tôi khoanh vùng diện tích có thể tưới chắc là 1.742ha.
Trong số 1.058ha khoanh vùng không sản xuất do không thể cấp nước, huyện Hoài Ân có 29ha "ăn" nước hồ An Đôn; thị xã Hoài Nhơn có gần 150ha "ăn" nước các hồ Cây Khế, Văn Khánh Đức và Hố Giang; huyện Phù Mỹ có hơn 607ha "ăn" nước 10 hồ và huyện Phù Cát có gần 272ha "ăn" nước các hồ Tam Sơn, Cửa Khâu, Tân Thắng”, ông Nguyễn Văn Phú cho hay.
“Chúng tôi tiếp tục thực hiện tiết giảm 10% mức nước tưới so với bình thường; tận dụng mọi nguồn nước trong ao, đầm, sông, suối để bơm tưới, nhằm tiết kiệm nước trong các hồ để tưới cho các vùng tưới không có nguồn nước thay thế”, ông Nguyễn Văn Phú, Chủ tịch Công ty TNHH KTCTTL Bình Định.