Trong đó, lĩnh vực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thủy lợi, đảm bảo nguồn nước phục vụ tưới tiêu cho cây trồng luôn ưu tiên hàng đầu.
Bắc Kạn được tái lập tỉnh năm 1997, là một tỉnh nghèo, cơ sở vật chất còn thiếu thốn, cơ sở hạ tầng nông thôn chưa được đầu tư. Cụ thể là hệ thống thuỷ lợi phục vụ sản xuất chủ yếu là các hồ chứa nước nhỏ, đập dâng, các công trình phai tạm, kênh mương đồng đất… không đáp ứng được yêu cầu sản xuất nông nghiệp. Với địa hình chủ yếu là đồi núi, người nông dân gặp rất nhiều khó khăn trong sản xuất do phụ thuộc vào nguồn nước mưa tự nhiên.
Nhìn nhận vấn đề hạn chế đó, ngay từ những ngày đầu mới tái lập tỉnh, các cấp lãnh của Bắc Kạn đã xác định công tác thuỷ lợi đóng vai trò quan trọng để mở rộng diện tích gieo trồng và nâng cao năng suất cây trồng. Tỉnh đã tập trung mọi người lực, với số tiền lên tới hàng nghìn tỷ đồng từ các nguồn vốn kiên cố hoá kênh mương của Chính phủ, vốn Chương trình 135, 30a, 3PAD, vốn vay từ ngân hàng ADB… để quy hoạch và xây dựng các công trình thuỷ lợi cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.
 |
| Hồ Bản Chang được xây dựng năm 2006, không chỉ phát huy cấp nước sản xuất cho huyện Ngân Sơn, mà còn trở thành điểm du lịch sinh thái hấp dẫn. |
Trải qua hơn 20 năm xây dựng và phát triển, nhiều công trình được đầu tư vốn lớn, năng lực tưới tiêu đạt vài trăm héc-ta trở lên được xây dựng như công trình hồ Đèo Bụt, hồ Thôm Trào (Chợ Mới), hồ Bản Chang (Ngân Sơn), đập Vằng Giang, cụm công trình thuỷ lợi Đông Nam, công trình thuỷ lợi Nam Cường (Chợ Đồn), công trình thuỷ lợi Cạm Báng, hồ Khuổi Khe (Na Rì), hồ Nặm Cắt (TP. Bắc Kạn)… Kết hợp là hàng ngàn công trình kênh mương nội đồng đã được xây dựng.
Theo báo cáo của ngành nông nghiệp Bắc Kạn, toàn tỉnh đã có hơn 2.400 công trình thuỷ lợi lớn nhỏ. Trong đó có khoảng 40 công trình hồ chứa nước, hơn 1.000 công trình đập, phai, kênh mương bê tông kiên cố, 30 công trình trạm bơm… Tổng năng lực tưới đảm bảo 2 vụ lên tới gần 20.000ha.
Ông Hà Kim Oanh – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Kạn cho biết, nhờ sự quan tâm và đầu tư đúng mức vào thuỷ lợi, nên diện tích, năng suất, sản lượng cây lương thực trên toàn tỉnh ngày càng tăng cao, góp phần xoá đói giảm nghèo, bảo đảm an ninh lương thực.
 |
| Kiên cố hóa kênh mương là nhiệm vụ trọng tâm trong việc xây dựng NTM ở Bắc Kạn. |
Để quản lý tốt và nâng cao hiệu quả tối đa của các công trình thủy lợi, tỉnh Bắc Kạn đã giao Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi của tỉnh quản lý gần 400 công trình, với diện tích tưới tiêu khoảng 5.300ha; giao cho trực tiếp địa phương các huyện, thành phố quản lý 2.000 công trình (có quy mô nhỏ hơn và phù hợp năng lực của các địa phương) với diện tích tưới hơn 7.000ha. Các công trình thuỷ lợi giao cho huyện, thành phố quản lý thông qua hơn 100 tổ dùng nước. Việc phân cấp quản lý khai thác công trình thuỷ lợi đã mang lại những kết quả tích cực.
Các đơn vị quản lý, khai thác công trình thủy lợi ngày càng được củng cố và hoạt động dần đi vào nề nếp, cơ bản đáp ứng được yêu cầu. Các tổ dùng nước dần hoàn thiện về mặt năng lực, công tác thanh quyết toán nguồn cấp bù thủy lợi phí nhiều nơi đã thực hiện tốt. Do vậy, khi giải quyết hiệu quả tình trạng hạn hán, diện tích trồng lúa được tưới bằng công trình thủy lợi đã đạt hơn 24.000ha/năm.
Bà Đỗ Thị Minh Hoa – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn nhấn mạnh, tỉnh tăng cường quản lý các công trình thủy lợi, nâng cao hiệu quả hoạt động, không để tình trạng buông lỏng quản lý khiến các công trình không phát huy hiệu quả sản xuất ở những vùng được hưởng lợi.
Để thấy rõ hơn về việc quan tâm thường xuyên tới công tác quản lý thủy lợi, nâng cao hiệu quả cung cấp nước sản xuất, văn bản mới nhất của UBND tỉnh Bắc Kạn ban hành ngày 29/10/2019 gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Sở, ngành, địa phương liên quan là một minh chứng cụ thể. Nội dung văn bản chỉ đạo các đơn vị tăng cường thực hiện các giải pháp thủy lợi phòng, chống hạn hán, thiếu nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô năm 2019-2020, bảo đảm đúng quy định.
 |
| Hệ thống kênh mương nội đồng ở tỉnh Bắc Kạn phát huy hiệu quả cung cấp nước sản xuất. |
Nhờ những nỗ lực trong việc đầu tư xây dựng các công trình hồ đập và kênh mương thủy lợi trong những năm qua của cả hệ thống chính trị các cấp, đã góp phần quan trọng để sản xuất nông nghiệp của tỉnh Bắc Kạn tăng trưởng mạnh, thậm chí là thay đổi cả tập quán canh tác của người dân. Bởi với địa hình vùng cao như Bắc Kạn, diện tích ruộng nhỏ lẻ, manh mún, bị chia cắt mạnh bởi đồi núi, độ dốc cao và rất thiếu nguồn nước nên trước đây chỉ canh tác được 1 vụ nhờ vào thời tiết, thì nay nhiều nơi người nông dân đã sản xuất được 2-3 vụ nhờ được đầu tư công trình thủy lợi.
Tuy nhiên hiện nay vẫn còn khoảng 40% diện tích đất nông nghiệp tại Bắc Kạn ở trong tình trạng thiếu nước sản xuất do chưa được đầu tư công trình thủy lợi. Trong khi Bắc Kạn là một tỉnh nghèo, ngân sách rất hạn hẹp cho việc đầu tư, rất cần sự hỗ trợ từ các nguồn lực của Trung ương.
