Liên danh nhà thầu VINACO tiếp tục kêu cứu
Tháng 6/2023, Liên danh nhà thầu VINACO tiếp tục có văn bản gửi đến các cơ quan chức năng bày tỏ quan điểm: “Không thống nhất với giá trị quyết toán A-B (giá trị quyết toán theo văn bản 2238/SNN-XDCT-KHTC ngày 21/10/2022 của Sở NN-PTNT Hà Tĩnh trình Bộ NN-PTNT – PV) khi chưa được chủ đầu tư điều chỉnh cự ly chiều dài ống xả thải đất nạo vét phát sinh ngoài phạm vi thiết kế điều chỉnh giá hợp đồng mà nhà thầu đã thực hiện”.
Phía nhà thầu cho rằng, hồ sơ trình quyết toán chủ đầu tư chỉ thẩm định, phê duyệt điều chỉnh giảm giá nguyên liệu, vật liệu, nhân công, máy thi công (giá trị điều chỉnh giảm hơn 5,1 tỷ) mà không điều chỉnh khối lượng phát sinh tăng chiều dài cự ly ống xả thải đất nạo vét ngoài phạm vi hồ sơ thiết kế (giá trị điều chỉnh tăng hơn 8,7 tỷ đồng) là vi phạm hợp đồng, không đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhà thầu theo đúng quy định pháp luật.
Quan điểm này nhận được sự ủng hộ của Sở Xây dựng Hà Tĩnh, thông qua Văn bản ngày 27/7/2023: “Bản chất thay đổi chiều dài đường ống xả thải từ 1.000m lên 1.350m là thay đổi, bổ sung thêm công việc mà chưa có trong hồ sơ mời thầu, dự thầu. Do đó, việc nhà thầu đề nghị điều chỉnh hợp đồng để thanh toán nội dung công việc phát sinh là có cơ sở. Việc chủ đầu tư không thẩm định phê duyệt điều chỉnh nêu trên và chưa có phương án giải quyết dứt điểm, để tình trạng vướng mắc tồn đọng đến hôm nay cho thấy chủ đầu tư chưa làm tròn trách nhiệm và nghĩa vụ của mình theo quy định của Luật Xây dựng và các luật khác có liên quan”.
Phía BQL dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và PTNT Hà Tĩnh cũng nhấn mạnh: “Các tồn đọng chưa được xử lý dứt điểm theo ý kiến chỉ đạo của Bộ, UBND tỉnh nhưng Sở NN-PTNT đã trình thẩm tra, phê duyệt quyết toán tại Tờ trình số 01/SNN-XDCT-KHTC ngày 3/1/2023 là chưa đúng quy định và vi phạm hợp đồng đã ký. Do đó hiện nay để thực hiện các nội dung tại Điều 4 của Quyết định phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành theo hợp đồng ủy thác thì BQL dự án không thể thực hiện được do hồ sơ quyết toán chủ đầu tư thực hiện chưa đúng quy định”.
Để giải quyết dứt điểm tồn đọng, Ban này đề nghị Bộ NN-PTNT chỉ đạo việc kiểm tra chấp thuận công tác nghiệm thu công trình xây dựng tại văn bản 538/TCTS-KHTC ngày 13/4/2021 về hồ sơ thực hiện dự án, được thể hiện đầy đủ trong hồ sơ hiện trường gồm: nhật ký thi công, nghiệm thu hoàn thành công việc, nghiệm thu hoàn thành giai đoạn, nghiệm thu hoàn thành công trình, bản vẽ hoàn công; biên bản thống nhất hiện trường có sự thống nhất của các bên liên quan về xác định cự ly xả thải đất nạo vét 1.350m và các ý kiến tại văn bản 1572/TCTS-KHTC, ngày 22/9/2022 chưa được xử lý nhưng phê duyệt quyết toán hoàn thành với cự ly xả thải 1.000m, trong điều kiện nhà thầu đang kiến nghị không thống nhất giá trị đề nghị quyết toán.
Quýt làm cam chịu, tội vạ đổ đầu nhà thầu
Để rộng đường dư luận, mới đây phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam đã có buổi làm việc trực tiếp với đại diện của Sở NN-PTNT Hà Tĩnh - chủ đầu tư dự án Cửa Hội – Xuân Phổ.
Theo lý giải của chủ đầu tư, căn cứ văn bản 9629/BNN-TCTS ngày 17/11/2017 việc điều chỉnh chiều dài ống xả từ 1.000m lên 1.350m làm thay đổi khoản 1 Điều 1, quyết định 1482 ngày 22/6/2022, đồng thời làm tăng tổng mức đầu tư dự án.
Thứ hai, điều chỉnh hướng tuyến ống vận chuyển đất là biện pháp thi công của nhà thầu, không phải điều chỉnh thiết kế. Điều chỉnh thiết kế chỉ thực hiện trong quá trình thi công những hạng mục công trình mà có sự khai khác giữa thực tế hiện trường và hồ sơ thiết kế, nếu không điều chỉnh thì không thi công được, nhưng ở đây công trình đã hoàn thành rồi thì không phải điều chỉnh thiết kế.
“Gần cuối 2017 nhà thầu mới xin điều chỉnh thì đã muộn, mà nếu xin điều chỉnh trước đó cũng không được vì không có tiền do kinh phí bị cắt giảm, điều chỉnh theo quy định. Hơn nữa đây là công trình đấu thầu, tiền thuộc ngân sách nhà nước…”, theo quan điểm của Sở NN-PTNT Hà Tĩnh, hiểu rằng Liên danh nhà thầu VINACO trước sau nằm ở thế tiến thoái lưỡng nan.
“Văn bản 9629 có 3 ý. Sau khi chủ đầu tư phân tích văn bản này thì Bộ chưa cho phép. Một số anh em cũng nói cái này (văn bản 9629) Bộ cho phép. Nhưng cuối cùng cân nhắc nhiều chiều, họp nhiều lần thì không thể làm được. Chủ đầu tư rất trách nhiệm việc này nhưng không thể làm được”, ông Lê Đức Nhân, Phó giám đốc Sở NN-PTNT cho biết.
Thiệt đơn thiệt kép, hiển nhiên đại diện liên danh VINACO phản đối kịch liệt quan điểm trên: “Ngay từ thời điểm phát hiện cự ly sai khác giữa hồ sơ thiết kế và hiện trường vào năm 2015 nhà thầu đã kịp thời báo cáo, chính chủ đầu tư đã thỏa thuận, thống nhất phương án đề nghị tiếp tục thi công, sau đó sẽ lập hồ sơ điều chỉnh. Nếu lúc đó chủ đầu tư không thống nhất thì chúng tôi đã dừng thi công.
Nói có sách mách có chứng, trong văn bản do ông Nguyễn Xuân Hành, Trưởng ban ký gửi cho chúng tôi cũng khẳng định “phần bổ sung khối lượng chiều dài ống xả thải tăng thêm 350m, BQL dự án sẽ được thanh toán khi được phê duyệt bổ sung”. Chủ đầu tư và BQL dự án không làm đúng trình tự thủ tục dẫn đến phát sinh khối lượng, trượt thời gian, các bên đổ lỗi cho nhau còn thiệt hại thì bắt nhà thầu gánh chịu.
Xoay quanh vấn đề này đang tồn tại 2 luồng quan điểm trái ngược, Tổ Công tác các ban ngành của UBND tỉnh Hà Tĩnh, BQL dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và PTNT Hà Tĩnh, nhà thầu khẳng định văn bản 9629 của Bộ NN-PTNT cho phép thực hiện các trình tự thủ tục điều chỉnh cự ly ống xả thải cho đơn vị thi công đúng với quy định pháp luật. Trong khi đó, phía chủ đầu tư khăng khăng “Bộ không cho phép nên không thể thực hiện được và cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật, cấp quyết định đầu tư về nội dung này”.
Nhân đây thấy rằng Sở NN-PTNT đã thiếu nhất quán và có dấu hiệu “vượt rào” trong quá trình thực hiện. Thông số khi mời thầu thể hiện chiều dài đường ống xả thải là 1.000m, khi thi công “nhảy” lên 1.350m là điều hết sức khôi hài. Phát sinh này là trách nhiệm của chủ đầu tư.
Ngày 7/6/2015, ông Nguyễn Xuân Hành, Trưởng Ban quản lý các dự án xây dựng cơ bản ngành NN-PTNT Hà Tĩnh (nay là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình NN-PTNT Hà Tĩnh) có Văn bản gửi đến Liên doanh nhà thầu VINACO cam kết: “Ban QLDA thống nhất tạm thời cho phép nhà thầu lập hồ sơ thanh toán khối lượng hoàn thành hạng mục nạo vét luồng và âu neo đậu theo hợp đồng đã ký. Phần bổ sung khối lượng chiều dài ống xả tăng thêm 350m, Ban QLDA sẽ thanh toán khi được phê duyệt bổ sung”.
Giấy trắng mực đen thể hiện rành rành nhưng Sở NN-PTNT lại bác bỏ quan điểm này, đồng thời chống chế “Ban là đơn vị sự nghiệp được UBND tỉnh thành lập thay mặt chủ đầu tư quản lý thực hiện dự án. Ban thay mặt chủ đầu tư toàn bộ nhưng Ban thống nhất sao được?!”.