Các đại biểu tham gia hội thảo. |
Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện Festival Nông – Ngư nghiệp 2017 do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức, diễn ra từ ngày 5-11/10, tại Quảng trường Trần Quang Khải, TP Rạch Giá, với quy mô 500 gian hàng của hơn 400 của các đơn vị, cá nhân và 23 Hội Nông dân các tỉnh, thành tham gia.
Trong tham luận đề dẫn, TS Nguyễn Xuân Niệm, Phó Giám đốc Sở KH-CN Kiên Giang đã khái quát lịch sử hình thành và phát triển hơn 200 năm của sản phẩm truyền thống nước mắm Phú Quốc. Trong đó, có những dấu mốc quan trọng như: Năm 2000, Hiệp hội nước mắm Phú Quốc được thành lập; năm 2006, nước mắm Phú Quốc chỉ dẫn địa lý đăng ký vào châu Âu (EU); 8 năm sau, cộng đồng EU chấp nhận và sản phẩm nước mắm Phú Quốc được bảo hộ về chỉ dẫn địa lý trên toàn bộ 28 nước thuộc liên minh; và mới đây nhất (năm 2017), UBND tỉnh Kiên Giang đã có quyết định công nhận Nghề truyền thống và Làng nghề truyền thống nước măm Phú Quốc.
Hiện nay, mỗi năm các nhà thùng ở Phú Quốc sản xuất và cung ứng ra thị trường khoảng 30 triệu lít nước mắm, với doanh thu khoảng 600 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo TS Niệm, làng nghề truyền thống nước mắm Phú Quốc đang đối mặt với nhiều khó khăn như: nguồn nguyên liệu cá cơm ngày càng cạn kiệt và bị cạnh tranh mua (làm cá cơm sấy khô, tẩm gia vị) đẩy giá lên cao, bị làm giả nhãn mác, thương hiệu chỉ dẫn địa lý... Đặc biệt là sự canh tranh khốc liệt trên thị trường tiêu thụ bởi nước mắm công nghiệp giá rẻ (hiện đang chiếm tới 75% thị phần).
Đại diện cho các nhà thùng, bà Hồ Kim Liên, Chủ tịch Hội nước mắm Phú Quốc cho biết, quy trình sản xuất nước mắm truyền thống được thực hiện theo chuỗi, được giám sát rất nghiêm ngặt. Theo đó, nguồn nuyên liệu cá cơm (cá cơm than, cơm sọc tiêu) tươi, ướp muối (mua từ Bà Rịa – Vũng Tàu), ủ chượp trong thùng gỗ từ 10 – 15 tháng, cho ra nước mắm thành phẩm. “Không phải cứ là nước mắm sản xuất tại Phú Quốc là được bảo hộ chỉ dẫn đại lý. Chỉ loại nước mắm được Ban kiểm soát nước mắm Phú Quốc giám sát quy trình sản xuất và đánh giá đạt chất lượng thì mới được cấp tem, nhãn chỉ dẫn địa lý nước mắm Phú Quốc để bán ra thị trường.
Theo bà Liên, hiện nay nước mắm truyền thống Phú Quốc đang chịu nhiều tác động trên thị trường cả trong nước và quốc tế. Trong nước thì bị canh tranh bởi nước mắm công nghiệp giá rẻ, làm thị phần teo tóp dần. Còn quốc tế thì bị làm giả về chỉ dẫn địa lý, cụ thể tại Mỹ từ lâu đã có doanh nghiệp mua nước mắm từ Thái Lan rồi đóng chai bán thị trường nhưgn vẫn ghi là nước mắm Phú Quốc.