Hoàn thiện cơ sở pháp lý, thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể
Theo Ủy ban Kinh tế, Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết sửa đổi Luật Hợp tác xã nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý thống nhất, đầy đủ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân với nhiều mô hình hợp tác, liên kết trên cơ sở tôn trọng bản chất, giá trị và nguyên tắc của kinh tế tập thể.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh.
Đồng thời thu hút ngày càng nhiều nông dân, hộ gia đình, cá nhân và tổ chức tham gia; góp phần nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống của các thành viên, hộ gia đình, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh...
Về cơ bản các nội dung của 8 chính sách tại Nghị quyết số 20-NQ/TW đã được thể chế hóa tại dự thảo Luật. Tuy nhiên, việc thể chế hóa một số chính sách còn chung chung, chưa cụ thể, vì vậy, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát, cụ thể hóa các chính sách bảo đảm quy định thống nhất với các luật có liên quan, phù hợp với quy định tại dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cũng đang được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.
Đối với các nội dung liên quan đến Tổ hợp tác, Ủy ban Kinh tế nhất trí về sự cần thiết bổ sung điều chỉnh Tổ hợp tác trong dự thảo Luật nhằm xác định địa vị pháp lý của Tổ hợp tác.
Tuy nhiên, nội dung quy định Tổ hợp tác trong dự thảo Luật còn khá mờ nhạt, chưa đủ cơ sở để Quốc hội xem xét, quyết định nhằm bảo đảm hiệu lực và tính khả thi thực hiện trên thực tế, do đó đề nghị bổ sung làm rõ hơn các điều kiện khác ngoài số lượng thành viên để chuyển đổi Tổ hợp tác thành HTX như các điều kiện về nguồn lực tài chính, tài sản, quy mô hoạt động…
Ủy ban Kinh tế đề nghị nghiên cứu bổ sung về điều kiện tham gia và rút khỏi hợp đồng hợp tác giữa các thành viên Tổ hợp tác. Về Liên đoàn Hợp tác xã, Ủy ban Kinh tế cho rằng việc thành lập Liên đoàn Hợp tác xã là chưa đủ căn cứ cả về mặt chính trị, pháp lý và thực tiễn. Do đó, đề nghị chưa luật hóa các nội dung liên quan đến Liên đoàn Hợp tác xã tại dự thảo Luật.
Việc luật hóa các nội dung liên quan đến Liên đoàn Hợp tác xã sẽ được xem xét, điều chỉnh sau khi thực hiện nghiên cứu, xây dựng thí điểm một số Liên đoàn Hợp tác xã theo đúng chủ trương của Nghị quyết số 20-NQ/TW.
Cần làm rõ cơ chế vận hành Quỹ hỗ trợ phát triển Hợp tác xã
Về tổ chức đại diện, Liên minh Hợp tác xã, Ủy ban Kinh tế nhận thấy tại Điều 58 của Luật Hợp tác xã năm 2012 cũng đã quy định về việc thành lập và hoạt động của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và Liên minh Hợp tác xã cấp tỉnh.
Uỷ ban Kinh tế đề nghị nghiên cứu bổ sung về điều kiện tham gia và rút khỏi hợp đồng hợp tác giữa các thành viên Tổ hợp tác.
Đề nghị cần đánh giá làm rõ quy định tại Luật Hợp tác xã năm 2012 về hệ thống Liên minh Hợp tác xã có vướng mắc gì trên thực tế hay không. Đồng thời, đề nghị cần nghiên cứu, xem xét bổ sung quy định giao hệ thống Liên minh Hợp tác xã thực hiện một số nội dung dịch vụ công trong việc hỗ trợ, thúc đẩy việc tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới theo chủ trương được nêu tại Nghị quyết số 20-NQ/TW.
Về Quỹ hỗ trợ phát triển Hợp tác xã, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần làm rõ hơn quy định tại Điều 21 của dự thảo Luật về nguồn hình thành Quỹ, cơ chế vận hành Quỹ và cơ quan chịu trách nhiệm quản lý Quỹ hỗ trợ phát triển HTX ở Trung ương và ở cấp tỉnh.
Đồng thời, phải làm rõ vai trò và chức năng của Quỹ tránh chồng chéo, trùng lặp với vai trò và chức năng của Ngân hàng Hợp tác xã và Quỹ tín dụng nhân dân.
Về tài sản, tài chính của hợp tác xã, Ủy ban Kinh tế nhận thấy việc quy định dự thảo Luật liên quan đến quỹ chung không chia chưa phản ánh rõ nét được việc trích lập quỹ chung không chia từ lợi nhuận do giao dịch bên ngoài; chưa cụ thể về cách thức quản lý và sử dụng quỹ chung không chia nhằm phát huy hiệu quả tài chính, chống thất thoát, tham nhũng, lãng phí để tạo sự yên tâm cho các thành viên HTX đồng thuận với việc để lại một phần thu nhập của mình đầu tư phát triển HTX trong khi thu nhập của các thành viên HTX so với mặt bằng thu nhập chung của các thành phần kinh tế khác là không cao.
Ngoài ra, đề nghị nghiên cứu bổ sung điều kiện, tiêu chuẩn cụ thể quy định tại điểm a khoản 3 Điều 71 về việc bàn giao tài sản chung không chia, quỹ chung không chia sau khi HTX giải thể, phá sản sang cho HTX khác bảo đảm quyền quyết định của chủ sở hữu đối với tài sản, bảo đảm nguyên tắc trong việc bảo hộ quyền sở hữu đã được quy định tại Điều 32 của Hiến pháp, Bộ Luật Dân sự và nguyên tắc đã được quy định tại khoản 1 Điều 5 của dự thảo Luật.
