Tổng thống đắc cử Donald Trump và Thủ tướng Canada Justin Trudeau tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Quebec hồi năm 2018. Ảnh: NYT.
Ông Trump đã công bố kế hoạch đánh thuế đối với hàng hóa từ Canada, Mexico và Trung Quốc ngay sau khi nhậm chức, nhằm gây áp lực buộc các quốc gia này ngăn chặn tình trạng nhập cư bất hợp pháp và buôn bán ma túy. Cụ thể, ông đã tuyên bố sẽ áp mức thuế lên đến 25% đối với tất cả các sản phẩm từ Canada vào Mỹ.
Các mặt hàng bị đánh thuế được cho là gồm có nước cam, thép và các sản phẩm khác của Mỹ, động thái này được cho là sẽ gây ảnh hưởng đến kinh tế Mỹ trong khi giảm thiểu thiệt hại cho Canada. Danh sách có thể mở rộng nếu tranh chấp thương mại leo thang hơn nữa.
Các nhà lãnh đạo các tỉnh bang và vùng lãnh thổ của Canada đã nhóm họp tại Ottawa hôm 15/1 để đưa ra một chiến lược thống nhất trước lời đe dọa của ông Trump. Mặc dù đa số đã nhất trí về sự cần thiết phải có một phản ứng mạnh mẽ, các lãnh đạo đã có một số mâu thuẫn về các biện pháp đối phó cụ thể.
"Bạn không thể để ai đó tấn công mà không đáp trả lại gấp đôi", Thủ hiến Ontario Doug Ford nói, kêu gọi chính phủ một phản ứng mạnh mẽ hơn nữa.
Tuy nhiên, Thủ hiến Alberta Danielle Smith bày tỏ sự phản đối đối với bất kỳ hạn chế nào đối với xuất khẩu năng lượng sang Mỹ, do lo ngại những hậu quả kinh tế tiềm ẩn đối với địa phương của bà.
"Alberta sẽ không đồng ý với mức thuế xuất khẩu đối với năng lượng hoặc các sản phẩm khác của chúng tôi, chúng tôi cũng không ủng hộ lệnh cấm xuất khẩu các sản phẩm tương tự", bà Smith nói, cảnh báo rằng các biện pháp như vậy có thể gây ra "cuộc khủng hoảng đoàn kết quốc gia".
Cuối cùng, các nhà lãnh đạo của tất cả các tỉnh bang và vùng lãnh thổ của Canada, ngoại trừ bà Smith của Alberta, đã đồng ý với một tuyên bố chung cam kết "hợp tác xây dựng hàng loạt các biện pháp để đảm bảo phản ứng mạnh mẽ đối với nguy cơ bị Mỹ đánh thuế".
Chính phủ Canada tiếp tục tham gia vào các nỗ lực ngoại giao để ngăn cản chính quyền Mỹ sắp tới thực hiện các biện pháp đánh thuế, nhấn mạnh lợi ích chung của mối quan hệ thương mại lâu dài giữa hai nước. Để giải quyết những lo ngại của ông Trump về di cư bất hợp pháp và buôn bán ma túy, Canada cũng có kế hoạch đầu tư hơn 900 triệu USD vào việc tăng cường an ninh biên giới, bao gồm việc triển khai máy bay không người lái và trực thăng.
