Có một lần chính tôi, hay đúng hơn, là chiếc xe Mai Linh - Quảng Ngãi chở tôi đã vi phạm luật giao thông ở Đà Nẵng, khi xe chạy qua cầu sông Hàn trong giờ cao điểm. Đây là giờ mà Đà Nẵng cấm xe ô tô qua lại cầu sông Hàn để giảm ùn tắc. Tôi không biết điều này, vì từ nơi khác đến.
Khi qua bên kia cầu, thấy cảnh sát giao thông (CSGT), tôi đã hiểu ngay là có chuyện. Anh CSGT mời lái xe và tôi xuống xe, chào hỏi cẩn thận. Đã khá quen với tình huống giống như thế này, nhưng tôi rất ngạc nhiên khi thấy anh CSGT Đà Nẵng không tỏ ra vẻ gì là cứng rắn cả. Trái lại, gương mặt anh có vẻ “mềm”.
Anh nói đây là giờ cao điểm, Đà Nẵng cấm xe ô tô qua cầu sông Hàn. Tôi thưa lại là do ở Quảng Ngãi mới ra nên tôi chưa biết qui định này. Tôi đã nói thật, vì dù hay ra Đà Nẵng, nhưng chưa bao giờ tôi để ý tới qui định qua cầu sông Hàn, vả lại cũng chẳng mấy khi qua cầu, nên không biết cũng là phải.
Anh CSGT nói, do chúng tôi chưa biết, nên anh chỉ nhắc nhở để lần sau chúng tôi để ý chấp hành qui định, vậy thôi. Anh mời chúng tôi tiếp tục đi. Tôi cảm ơn.
Trong cuộc sống, ta không thể biết hết mọi điều, nhất là những qui định ở những địa phương không phải nơi ta thường xuyên cư trú. Những lỗi nhỏ như chúng tôi vừa vi phạm, vì thế, rất dễ xảy ra. Nếu nói đó là vi phạm, thì đúng là vi phạm. Nếu dựa vào qui định mà xử phạt, cũng khó ai phản bác.
Nhưng nếu biết thông cảm với người đi đường, nhất là khách từ nơi xa tới, lại ân cần nhắc nhở, lại… không phạt, mà cho đi, thì chắc chắn người khách xa ấy, tuy không “gặp lúc mùa xuân chín”, nhưng gặp một anh CSGT thân thiện, tốt bụng như thế, sẽ nhớ rất lâu. Và không bao giờ lặp lại sai phạm dù nhỏ của mình.
Ở nhiều địa phương trong nước, CSGT không phải lúc nào cũng được lòng dân, cũng khiến dân “tâm phục khẩu phục”. Tôi nghĩ, khởi đầu cho sự khó chịu đó, chính là thái độ của một số anh CSGT. Mà thái độ, nói cho cùng, được qui định bởi văn hóa ứng xử.
Nếu CSGT có văn hóa ứng xử tốt, biết tôn trọng dân, họ sẽ có thái độ thân thiện với dân, kể cả với những người dân chẳng may vi phạm luật giao thông. Bởi, đâu còn có đó. Nếu người CSGT vô tư, lấy việc bảo vệ tính mạng nhân dân và giữ nghiêm luật pháp làm chính, họ sẽ có những cách ứng xử mà người dân lỡ vi phạm cảm thấy mình có lỗi, nhưng đồng thời cũng cảm thấy mình không bị truy bức khi phạm lỗi.
Cách hành xử của CSGT Đà Nẵng, sở dĩ được người dân, nhất là khách từ nơi xa tới thành phố khen ngợi, là do các anh đã có được văn hóa ứng xử của người có quyền, dù đó là quyền trên đường phố.
Người có quyền, phải có văn hóa ứng xử tốt gấp đôi người không có quyền, thì mới “an dân” được.
