Họa sĩ Bùi Chát.
Thế giới sách luôn đem đến cho con người nhiều sự khám phá. Tuy nhiên, khi thế giới sách nằm ngoài sự quan tâm thường xuyên thì không gian chứa đầy sách lại gợi lên nhiều suy tư. Họa sĩ Bùi Chát đã chìm đắm vào thế giới sách và bày tỏ góc nhìn cá nhân qua triển lãm “Những hiện diện vô hình”
Họa sĩ Bùi Chát bày tỏ: “Sách vừa là vật liệu, vừa là chất liệu, vừa là nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ thuật của tôi. Là một người gắn bó với sách hơn 20 năm, ăn ngủ với sách, tôi hiểu những niềm vui và nỗi buồn của sách. Những lúc khó khăn tưởng như có thể buông xuôi, sách lại là nguồn động viên và thường có mặt kịp thời trước những ý định dại dột.
Sách bên tôi. Vô hình. Như những quý nhân không lộ diện. Tôi luôn trân trọng và biết ơn những hiện diện vô hình! Vì vậy, đây là một triển lãm nhằm ghi dấu kỉ niệm với sách”.
Không gian triển lãm "Những hiện diện vô hình".
Triển lãm “Những hiện diện vô hình” trưng bày tổng cộng 13 tác phẩm. Trong đó, gồm 12 bức tranh chất liệu tổng hợp (mixed media painting) với sách là thành phần chính, và một tác phẩm sắp đặt (installation art).
12 bức tranh chất liệu tổng hợp lấy sách làm chủ thể thẩm mỹ , họa sĩ Bùi Chát khơi gợi cho công chúng những ý nghĩ miên man về sách. Theo nhà phê bình mỹ thuật Nguyên Hưng, sách ở đây, vừa là vật liệu, vừa là chất liệu, vừa là nguồn cảm hứng. Vật liệu để tạo hình, chất liệu để thể hiện các cảm nhận về sách. Và tất cả nhằm biểu hiện các cảm xúc trữ tình thế sự và siêu hình nơi chính anh về văn hoá đọc, về môi trường văn hoá xã hội nói chung...
Sách ở đây, không quan trọng là sách gì, có nội dung ra làm sao. Đó đơn giản chỉ là sách. Những cuốn sách được họa sĩ Bùi Chát lấy ra từ kho sách nhà mình. Trong đó, có những cuốn sách còn mới tinh, có những cuốn sách cũ nát, có những cuốn sách bị xé rách, có những cuốn sách bị ngập nước cong vênh, có những cuốn sách bị mối mọt ăn lỗ chỗ...
Sự khác nhau này, trước hết, là sự khác nhau ở bề mặt vật liệu tạo thành những tình huống khác nhau trong hình thức tạo thành tác phẩm. Nhưng quan trọng hơn, đó còn là những chỉ hiệu khác nhau, biến sách thành chất liệu cấu thành một ‘trạng thái hiện hữu’ của tác phẩm, mở ra nhiều liên tưởng, suy tưởng khác nhau nơi người xem.
"Không đề".
Tác phẩm sắp đặt bao gồm một kệ sách bằng gỗ và hàng trăm cuốn sách. Sách được đặt ngay ngắn trên kệ, kệ thì được đặt ngay ngắn ở một góc tường. Toàn bộ tác phẩm sắp đặt (bao gồm tất cả sách và kệ gỗ) đều được sơn màu trắng. Tất cả sách trên kệ đều không còn tên, không ai có thể biết hàng trăm cuốn sách trên kệ là những sách gì, thậm chí có thể không biết đó là những cuốn sách...
Khi nhìn vào tác phẩm, mọi người chỉ nhìn thấy một cái kệ, một vật trang trí rất đẹp mắt nhưng nó dường như vô hình. Những cuốn sách màu trắng dường như bị chìm lẫn vào màu trắng của của kệ gỗ, cái kệ thì dường như bị chìm lẫn vào màu trắng của tường và không gian trắng của phòng triển lãm. Tất cả tạo nên một hiệu ứng mơ hồ và khó xác định
Họa sĩ Bùi Chát không nói gì về ý nghĩa của tác phẩm, nhưng người xem dù sao vẫn có thể nhận thấy rằng: Sách, nếu chỉ để trên kệ và chỉ để trưng bày như vật trang trí thì những cuốn sách này không còn là sách, không còn hiện hữu đúng như chính nó. Nói dễ hiểu là những cuốn sách đã không được sống một cuộc đời như nó muốn, và sự hiện diện của nó ở bất kì nơi nào cũng đều là vô hình, đều là không bản sắc và không bao giờ được người ta biết hoặc quan tâm đến.
Tác phẩm sắp đặt.
Giới chuyên môn đánh giá tác phẩm sắp đặt đáng chú ý nhất” trong triển lãm “Những hiện diện vô hình”, vì thể hiện cái nhìn thông minh với những suy tư sâu sắc của họa sĩ Bùi Chát về sách. Đó không còn là một thế giới sự vật, đồ vật mà người ta có thể trưng bày hay đốt bỏ. Đó là một thế giới ẩn dụ của những ý nghĩa và giá trị.
Cái kệ sách được phủ toàn bộ bằng màu trắng này, là một sự “hiện diện vô hình” buộc người xem phải nghiền ngẫm về cái nội hàm văn hoá và tư tưởng ẩn sâu trong thế giới sách.
