Lão ngư Nguyễn Buôi (xã Bảo Ninh- TP Đồng Hới- Quảng Bình) tha thiết: “Mong sao các cấp ở Trung ương cho kiểm tra làm rõ để có câu trả lời cho người dân an tâm. Chứ để kéo dài như vậy, chắc tui cũng kéo thuyền lên bờ chứ không dám ra biển nữa mô…”.
Hiện tượng cả trăm năm chưa thấy…
Khởi sự bắt đầu từ ngày 10/4, ngư dân ở xã Quảng Đông (huyện Quảng Trạch - Quảng Bình) nơi có vùng biển tiếp giáp với biển Vũng Áng (Hà Tĩnh) phát hiện thấy cá biển cứ nổi lờ đờ rồi chết, bị sóng đánh tấp vào bãi biển.
Bắt đầu từ Quảng Đông, vài ngày sau, cá chết lan nhanh vào các địa phương theo hướng phía Nam. Lần lượt biển Hòn La, Bố Trạch, Nhật Lệ (TP Đồng Hới) đến các xã Ngư Thủy và kéo nhanh đến biển Vĩnh Linh (Quảng Trị).
Ngư dân các xã Ngư Thủy Bắc, Ngư Thủy Trung, Ngư Thủy Nam (của huyện Lệ Thủy) cũng đang trong tâm trạng lo lắng vì hiện tượng cá chết bất thường kéo dài. Ông Nguyên Văn Lâm (ở xã Ngư Thủy Nam) cho hay: “Không chỉ cá ăn nổi ven bờ chết mà các dòng cá thường sinh sống ở tầng đáy, nơi có các rạn đá như cá mú, cá gáy, cá sơn, cá vòn… cũng chết bất thường...
Cá biển chết, cá nhà hàng nuôi trong bè cũng chết như bị chém. Ông Phạm Minh Công - chủ nhà hàng TP.Đồng Hới tiếc nuối: “Tôi nuôi dự trữ khoảng hơn bốn 4 tấn cá đặc sản như mú, cá hồng, cá ong…đang sống tốt. Khi nước triều lên tự dưng cá loạn xạ lên rồi chết sạch, mất trắng đến mấy trăm triệu đồng”...
Chợ cá vắng thưa…
Chợ cá TP Đồng Hới vốn nổi tiếng cá tươi ngon và rẻ. Khách du lịch đến đây đều ghé chợ. Cứ nhìn thấy cá bơi trong chậu bán tươi ai cũng mê. Từ sau ngày cá chết bất thường, chợ thưa khách hẳn đi.
Chị Nguyễn Thị Thảo (chủ một sạp cá biển) bộc bạch: “Dù chợ chiều hay chợ sáng thì chị em tôi cân cá không ngơi tay. Ngoài khách trong tỉnh, thì khách các tỉnh phía Bắc đến mua cũng nhiều lắm. Nay thì khó rồi, cả ngày chỉ có người đi qua đi lại xem chứ không mấy người mua vì họ sợ trúng phải cá chết”.
“Bình thường thì cá móm, cá liệt, cá vược…bán với giá 120.000-150.000 đồng/kg, mấy hôm nay, giá chỉ còn 40.000-50.000 đồng/kg mà không ai mua. Các loại cá phèn, cá kìm, cá nục chuối…giá từ 50.000-70.000 đồng/kg, nay chỉ còn khoảng 20.000 đồng/kg. Nhiều người không bán được hết phải mang về rồi ướp muối”- chị Thảo nói giọng ngấn nước mắt.
Bà Phạm Thị Lê, nội trợ ở TP Đồng Hới trước thông tin các chết bất thường thì lo lắng thực sự: “Không biết là có ảnh hưởng chi đến môi trường hay do nắng nóng mà cá chết. Mấy hôm nay đi chợ không dám mua cá biển về ăn. Chỉ mua mấy mớ cá sông nhỏ vụn ăn cho an lòng”.
Nhiều ngư dân cũng không còn mặn mà với biển. Đi đánh cá về bán không ai mua thì lỗ tiền dầu. Ông Ngô Văn Ngà ở xã Ngư Thủy Nam cho hay: “Xã tui có trên 200 thuyền ghe đánh cá ven bờ. Mấy hôm nay không ai dám nổ máy ra biển vì chuyến cá chết. Nếu kéo dài như vậy e phải kéo thuyển lên bờ rồi đi vô niềm Nam làm thuê kiếm tiền cho vợ mua gạo”.
Nghi ngờ nhiễm độc?
Theo lão ngư Nguyễn Buôi thì nhìn hiện tượng cá chết thì khả năng bị nhiễm độc là rất lớn. “Nếu cá bị bệnh hay môi trường bị ô nhiễm thì cá chết từ từ và trên mình cá có những biểu hiện khác. Còn cá chết ở đây không hề có bị lở loét gầy ốm gì cả mà thân cá cứ tươi rói vì chết nhanh”- lão ngư cho biết thêm.
Tình Quảng Bình đã khẩn trương chỉ đạo các cơ quan chức năng tìm nguyên nhân của việc cá chết hàng loạt. Theo Sở NN-PTNT Quảng Bình các cơ quan như Chi cục Thú y, Trung tâm quan trắc và kỹ thuật môi trường Quảng Bình…đã thực hiện xét nghiệm mẫu cá chết và nước tại cảng biển Hòn La. Tuy nhiên, các mẫu xét nghiệm cho thấy không phát hiện cá bị nhiễm bệnh và mẫu nước biển không vượt quá các chỉ số cho phép.
Tuy nhiên, theo ông Trần Đình Du - Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Bình thì năng lực các cơ quan chuyên môn trong tỉnh không thể đáp ứng được. “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước biển ven bờ có đến 28 tiêu chuẩn kỹ thuật. Trong khi đó, cơ quan trong tỉnh chỉ mới xét nghiệm được 8 tiêu chuẩn mà thôi. Có nhiều tiêu chuẩn quan trọng không thể làm được như mức độ xianua, chì, sắt, thủy ngân, tổng hoạt độ phóng xã α, β …”.
Cũng theo ông Du, tỉnh Quảng Bình đã có công văn đề nghị các Bộ NN-PTNT, Bộ KH- CN, Bộ TN-MT…vào cuộc để sớm có câu trả lời chính xác.
