Danh cầm Thái Thị Liên (4/8/1918- 31/1/2023).
Danh cầm Thái Thị Liên sinh ngày 4/8/1918 trong một gia đình trí thức giàu có ở Chợ Lớn, Sài Gòn. Danh cầm Thái Thị Liên không chỉ là nữ nghệ sĩ piano chuyên nghiệp đầu tiên của Việt Nam, mà còn tham gia sáng lập Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam và đảm nhiệm vai trò trưởng khoa piano đầu tiên tại đơn vị đào tạo nghệ thuật uy tín này.
Cuộc đời kéo dài 105 năm của danh cầm Thái Thị Liên nhiều thăng trầm và nhiều thành tựu, rực rỡ như một huyền thoại. Danh cầm Thái Thị Liên được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân và Nghệ sĩ Nhân dân.
Danh cầm Thái Thị Liên là một trong bảy người con của kỹ sư điện Thái Văn Lân. Anh trai của bà là luật sư Thái Văn Lung hy sinh trong kháng chiến chống Pháp. Chị gái của bà là nghệ sĩ Thái Thị Lang cũng rất nổi tiếng trong lĩnh vực âm nhạc.
Danh cầm Thái Thị Liên trúng tuyển vào Nhạc viên Paris năm 1946, và nhanh chóng khẳng định được đẳng cấp một tài năng piano. Tại Pháp, danh cầm Thái Thị Liên kết hôn với nhà cách mạng Trần Ngọc Danh (Trưởng phái đoàn đại diện của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, em ruột của đồng chí Trần Phú).
Năm 1951, danh cầm Thái Thị Liên cùng chồng trở về nước và lên chiến khu Việt Bắc. Danh cầm Thái Thị Liên và nhà cách mạng Trần Ngọc Danh có hai người con là Trần Thu Hà và Trần Thanh Bình.
Danh cầm Thái Thị Liên với tiếng đàn piano ngân vang suốt một thế kỷ,
Sau khi nhà cách mạng Trần Ngọc Danh qua đời vào năm 1952, danh cầm Thái Thị Liên tái hôn với nhà thơ Đặng Đình Hưng (1924-1990). Người con chung của danh cầm Thái Thị Liên và nhà thơ Đặng Đình Hưng chính là Nghệ sĩ Nhân dân Đặng Thái Sơn, một tên tuổi âm nhạc tầm cỡ quốc tế.
Không chỉ nuôi dưỡng 3 đứa con của mình, danh cầm Thái Thị Liên còn nuôi dưỡng một đứa con riêng của chồng. Tiếng đàn bay bổng của danh cầm Thái Thị Liên không chỉ nâng đỡ tâm hồn cho công chúng, mà còn giúp bà đi qua nhiều năm tháng gieo neo và lận đận.
Danh cầm Thái Thị Liên đã có một buổi trình diễn đặc biệt vào năm 2018, kỷ niệm tuổi 100. Vào tháng 7/2022, danh cầm Thái Thị Liên bị mắc Covid-19 phải nằm viện một tháng, nhưng sau đó bà đã bình phục. Nghệ sĩ Nhân dân Đặng Thái Sơn chia sẻ: “Má tôi vẫn minh mẫn đến những ngày cuối cùng trên nhân gian. Má tôi vẫn ngồi vào piano với ngón đàn điêu luyện khi đã bước vào tuổi 105”.
Danh cầm Thái Thị Liên chụp ảnh với con trai Đặng Thái Sơn vào tháng 8/2022.
Trước Tết Quý Mão, sức khỏe của danh cầm Thái Thị Liên yếu dần. Và nữ nghệ sĩ piano lừng lẫy nhất Việt Nam suốt một thế kỷ qua, đã lặng lẽ giã biệt dương thế tại nhà riêng vào ngày 31/1, khép lại một hành trình đầy mơ mộng trên cõi người bận bịu âu lo.
