Liệt sĩ Võ Thành Trang (1915 - 1957)
Liệt sĩ Võ Thành Trang tên thật là Võ Văn Trắt, sinh năm 1915 tại vùng đất Tân Sơn Nhì, tỉnh Gia Định cũ (nay là phường Tân Sơn Nhì, quận Tân Phú, TPHCM).
Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình làm nông. Năm tròn 18 tuổi, ông đã sớm giác ngộ cách mạng và bắt đầu con đường hoạt động chính trị, đấu tranh cho công cuộc giải phóng dân tộc.
Năm 20 tuổi, khi vừa lập gia đình, ông chính thức tham gia vào Chi bộ Đảng xã Tân Sơn Nhì, huyện Gò Vấp, tỉnh Gia Định.
Tại đây, nhiều lần ông và đồng chí Nguyễn Văn Săng thực hiện chỉ thị của huyện ủy Gò Vấp cùng lãnh đạo nhân dân xã Tân Sơn Nhì tổ chức các cuộc biểu tình hô vang khẩu hiệu “giảm thuế cho cho nông đân, đả đảo thực dân Pháp”.
Đồng thời ông tham gia lập ra Uỷ ban Hành động, giúp vùng đất Tân Sơn Nhì đã trở thành cơ sở liên lạc từ Sài Gòn nối liền với Bà Quẹo - Bà Điểm - Hóc Môn.
Quân Pháp phát hiện những hành vì có sức ảnh hưởng của Võ Thành Trang đã quyết định truy lùng, bắt bớ liên tục, nhưng ông và các đồng chí của mình vẫn kiên cường bám trụ và đấu tranh chống trả những đợt càn quét của quân địch.
Năm 1940, dưới sự lãnh đạo của Bí thư Xã Tân Sơn Nhì -Nguyễn Văn Bâu, Võ Thành Trang cùng với hơn 1.000 quân dân với gậy gộc, tầm vông, giáo mác tiến đánh các đồn bót Bà Quẹo, Vườn Tiêu, Lăng Cha Cả và Tân Sơn Nhất… Cuộc nổi dậy chớp nhoáng này, đã tiêu diệt một số đồn bót, thu được nhiều súng đạn, quân trang và chiến lợi phẩm.
Tháng 8 năm 1945, Chi bộ xã Tân Sơn Nhì nhận lệnh cướp chính quyền, Võ Thành Trang cùng với các đồng chí của mình dẫn đầu 400 quân dân với vũ khí thô sơ, giáo mác, tầm vong kéo đến đánh chiếm các đồn bót trên địa bàn Tân Sơn Nhì và các vùng lân cận.
Quân Pháp và bọn Tề xã hoảng sợ bỏ chạy tán loạn. Sau đó, Ủy ban hành chánh Tân Sơn Nhì được thành lập, và Võ Thành Trang được bầu làm Bí thư kiêm chủ tịch.
Ngày 2/9/1945, ông dẫn đầu hơn 1.000 đồng bào tiến về khu vực trung tâm Sài Gòn để nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập qua đài phát thanh. Mọi người hân hoan trong khí độc lập và niềm vui lịch sử.
Sau 5 năm lãnh đạo quân dân xã Tân Sơn Nhì vừa đấu tranh bảo vệ làng xã, đảm bảo các hoạt động bí mật cơ sở, vừa tăng gia trồng trọt sản xuất, Võ Thành Trang được Tổ chức bổ nhiệm làm Uỷ viên thường vụ huyện ủy Gò Vấp vào năm 1955.
Đến đầu năm 1955, ông giữ chức vụ phó Bí thư huyện ủy Gò Vấp, trực tiếp phụ trách dân quân các xã: Tân Sơn Nhì, Tân Sơn Hòa, Bình Hưng Hòa, Phú Thọ Hòa (tức địa bàn quận Tân Phú và quận Bình Tân ngày nay).
Trong vai trò lãnh đạo, bằng sự thông minh, tính toán hợp lý và táo bạo, Võ Thành Trang luôn tổ chức các trận đánh du kích làm tiêu hao sinh lực địch, gây nhiều tiếng vang khiến cho chúng phải nhiều lần hoang mang, co cụm. Nhiều đêm ông trực tiếp dẫn quân đột kích các đồn bót trên địa bàn do ông phụ trách gây cho địch nhiều thương vong và tổn thất.
Tuy nhiên, do hoạt động và chiến đấu ngay trong vùng kiểm soát của quân Pháp, nhiều lần Võ Thành Trang bị địch tổ chức bao vây truy bắt. Có lần, ông bị bắn trọng thương nhưng bằng sự gan dạ, khéo léo và thông thạo địa bàn, ông vẫn thoát khỏi vòng vay của quân giặc.
Trong những năm 1952- 1954, tên tuổi Võ Thành Trang được chính quyền thực dân đặc biệt chú ý ghi vào “sổ đen”. Chúng nhiều lần tổ chức các đợt càn quét vào địa bàn xã Tân Sơn Nhì, nơi cứ địa của Võ Thành Trang hoạt động.
Tuy thế, Võ Thành Trang vẫn không nao núng, ban ngày ông bí mật hoạt động, vào ban đêm ông lãnh đạo quân dân đánh phá các đồn bốt làm cho quân Pháp ngày càng lo lắng. Vì thế quân địch ra lệnh truy nã Võ Thành Trang.
Ngày 19/1/1957, phía Việt Nam cộng hòa nhận được thông tin tình báo về việc Võ Thành Trang đang trú ẩn và hoạt động trong một căn hầm bí mật, cách phía sau đình Tân Sơn Nhì 300m. (Đây là nơi Võ Thành Trang và các đồng chí của mình làm cơ sở hội họp, là điểm tập kết quân dân chiến đấu).
Quân địch lập tức đưa hơn một trung đội trang bị vũ khí hiện đại băng ruộng (từ hướng đường Trần Văn Ơn ngày nay) tiến vào khu hầm bí mật, đồng loạt ném lựu đạn và nổ súng trấn áp. Quân địch phát loa kêu gọi đầu hàng nhưng Võ Thành Trang và các đồng đội vẫn cố thủ. Vài giờ sau quân địch đánh tung nắp hầm, bắt được ông và các đồng chí trong đơn vị.
Sau khi bắt được Võ Thành Trang và một số người trong tổ chức, quân địch tách riêng ông ra để truy xét.
Sau 2 ngày 2 đêm tra hỏi và đánh đập dã man bằng nhiều biện pháp, kể cả việc dùng kéo sắt cắt đứt lưỡi ông, để buộc ông phải khai ra địa điểm, cơ sở hoạt động của các đồng chí lãnh đạo và các tài liệu bí mật của tổ chức, nhưng kẻ thù đã thất vọng vì ông vẫn kiên cường im lặng.
Cuối cùng, không thể khuất phục Võ Thành Trang, quân địch đem ra ông ra miếu Ông Bổn bắn chết mà khồng hề có một bản án nào Nơi ông hy sinh, bây giờ là chợ Võ Thành Trang.
Sau năm 1975, liệt sĩ Võ Thành Trang được truy tặng nhiều Huân chương và Huy chương cao quý. Tên ông được đặt cho một ngôi trường ở phường Tân Quý, quận Tân Phú và một con đường ở phường 11, quận Tân Bình, TP.HCM.
