Một tiết mục trong đêm nhạc "Khúc ru trầm".
Điệu nhạc tình quê là âm hưởng chính của đêm nhạc “Khúc ru trầm” với những bài hát phổ thơ Nguyễn Ngọc Hạnh. Điệu nhạc tình quê được thể hiện qua những giọng ca xứ Quảng như Đình Thậm, Thanh Trà, Thu Hương, Công Trứ, Thanh Yên, Mỹ Phượng, Hữu Đức… Điệu nhạc tình quê vang lên trong sự đồng cảm giữa thi ca và âm nhạc.
“Khúc ru trầm, 77 ca khúc phổ thơ Nguyễn Ngọc Hạnh” là một tập sách đã được tác giả nung nấu hơn một năm nay. Đây là tác phẩm mà theo nhiều người nhận xét là một kỷ lục về ca khúc phổ thơ, xưa nay hiếm thấy. Chính vì những yếu tố đó mà “người thơ xứ Quảng” tâm huyết đầu tư, để xuất bản và giới thiệu với độc giả yêu thơ nhạc. “Khúc ru trầm” như một món quà ý nghĩa thay lời cảm ơn đến các nhạc sĩ, ca sĩ và bạn bè yêu ca khúc phổ thơ của Nguyễn Ngọc Hạnh.
Tập sách là cuộc hội ngộ đầy duyên nợ của gần 50 nhạc sĩ ở mọi miền đất nước và hải ngoại, neo đậu trong lòng độc giả bởi sự giao thoa kỳ diệu giữa thi ca và âm nhạc. Theo nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, thì tuyển tập ca khúc phổ thơ này “là một đánh giá đích thực về phẩm chất thơ của Nguyễn Ngọc Hạnh mà có thể trước đó có nhiều bài viết về thơ anh vẫn chưa nói hết. Nó khẳng định một chặng đường thơ mà Hạnh đã khiêm nhường dâng hiến cho đời”.
Được biết, Nguyễn Ngọc Hạnh đã có cả trăm bài thơ được phổ nhạc, nhưng chỉ chọn lọc 77 bài để làm nên “Khúc ru trầm”. Trong số ấy có trên 50% ca khúc đã được phổ biến rộng rãi trên các trang mạng xã hội. Chủ để là viết về làng quê, về mẹ và những hoài niệm tuổi thơ… và một nửa là viết về tình yêu muôn thuở của con người. Điều mà Nguyễn Ngọc Hạnh nung nấu từ lâu nay là “các nhạc sĩ đã chắp cánh cho thơ mình bay cao, bay xa… tại sao mình lại không mang thơ về một nơi thật gần, đó là chính nơi quê mẹ của mình làng Bảo An, Gò Nổi, Điện Bàn”; mặt khác nơi đây cũng là mảnh đất gắn với ngày tháng anh dạy học rồi công tác tại Phòng văn hóa những năm 80, 90 đầy khó khăn. Từ ý tưởng đó, Nguyễn Ngọc Hạnh đã xây dựng một kịch bản thật hoàn hảo nhằm giới thiệu 14 ca khúc trong Đêm nhạc “Khúc ru trầm” tổ chức tại nhà văn hóa Điện Bàn.
Ấn tượng nhất đối với khán giả là chùm ca khúc đậm đà tình quê, tình mẹ; bởi quê hương và mẹ luôn là cảm thức trong trái tim của bao người. Lắng nghe các ca khúc, khán giả nhận ra ngay miền đất Điện Bàn trù phú nghĩa tình “dâu xanh tốt như tình xanh trái” (“Quê tôi”, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha), với dòng sông Thu Bồn: “Sông lặng lờ trôi mà em đâu rồi. Đường làng quê một thời chung bóng, nay chỉ còn anh với dòng sông” (“Dòng sông còn lại”, nhạc sĩ Thái Nghĩa) cùng người dân quê tần tảo: “Ai hiểu được dưới vành nón lá, mặt trời mọc giữa ruộng sâu” (“Nỗi lòng nông dân”, nhạc sĩ Huỳnh Ngọc Hải). Tôi tâm đắc cách ví von của nhà thơ Nguyễn Ngọc Hạnh khi tôn vinh người nông dân với bao nỗi nhọc nhằn khi làm ra hạt lúa. Họ là “mặt trời mọc giữa ruộng sâu” bởi những dâng hiến thầm lặng cho cuộc đời này.
Nhà thơ Nguyễn Ngoc Hạnh bày tỏ sự xúc động trong đêm nhạc "Khúc ru trầm".
Hình ảnh người mẹ với đôi quang gánh giữa chợ quê gợi lên bao xúc cảm khi tiếng ca nồng ấm của Thanh Trà cất lên: “Cây đòn gánh cong đời mẹ/ Chiếc nón cong vành dâu bể/ Cho đời con được thẳng ngay/ Một mình ra chợ chiều nay/ Ngồi chỗ mẹ ngồi thuở ấy/ Mà sao đôi mắt cay cay” (“Gánh phố”, nhạc sĩ Nam An). Hình ảnh đối lập giữa nét cong của chiếc đòn gánh, chiếc nón sắp bung vành với “đời con thẳng ngay” gợi nhiều liên tưởng, hàm chứa nhân cách của nhà thơ giữa cuộc đời này. Ý thơ nét nhạc kết đúc niềm tri ân và cả những suy ngẫm về đời, về mình. Mẹ hi sinh cả cuộc đời, gạn đục khơi trong để con “ngay thẳng” làm người, giữ cái Tâm không hề vẩn đục. Bóng dáng người mẹ luôn thấp thoáng đâu đây trong cái “ngõ hẹp” đầy ký ức của nhà thơ: “ngõ hẹp dần/ lối mòn cũng nhỏ dần/ mòn con đường làng/ mỗi ngày mẹ tôi ra sông giặt áo” (“Ngõ hẹp”, nhạc sĩ Võ Hoài Phúc).
Hình ảnh Mẹ của nhà thơ không hề xa lạ đối với chúng ta; là người mang đậm hồn quê, ở ngôi làng nhỏ bên dòng sông Vu Gia đầy ắp kỷ niệm tuổi thơ. Có phải vì thế mà những vần thơ đầy cảm xúc, giàu sáng tạo đã ra đời trên bến sông này: “Bóng mẹ gầy/ lặn lội bờ sông/ Đêm giá lạnh/ ẵm bồng ru tiếng khóc/ Nỗi niềm trôi xuôi/ theo con đò dọc/ Trôi cả thời thiếu nữ mẹ tôi”. (“Qua đò nhớ mẹ”, nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Tiến). Ca sĩ Thu Hương để lại nhiều thiện cảm trong lòng khán giả ở ca khúc này bởi giọng hát đậm đà chất dân ca cùng tà áo dài xanh thùy mị, hút hồn.
Đêm nhạc lắng lại khi “Khúc ru trầm” do nhạc sĩ Huỳnh Văn Tấn phổ nhạc qua giọng hát của Trương Đình Đức, vang lên. Một khúc ca về tình mẫu tử, về nỗi buồn không thể nào quên khi người mẹ đã mất đi đứa con gái đang thời xuân sắc…
