Giá gạo trong nước tiếp tục tăng theo giá gạo xuất khẩu là một trong những yếu tố đưa CPI tháng 1/2024 tăng 3,4% so với cùng kỳ năm 2023. Ảnh: Phương Thảo.
Theo báo cáo kinh tế - xã hội tháng 1/2024 của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,3% so với tháng trước và tăng 3,4% so với cùng kỳ năm 2023.
Nguyên nhân được Tổng cục Thống kê lý giải do một số địa phương thực hiện tăng giá dịch vụ y tế theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT, Tập đoàn Điện lực Việt Nam điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân và giá gạo trong nước tiếp tục tăng theo giá gạo xuất khẩu. Mức lạm phát cơ bản tháng 1/2024 tăng 2,7%.
Trong mức tăng 0,3% của CPI tháng 1 so với tháng trước có 9 nhóm hàng hóa, dịch vụ tăng chỉ số giá và 2 nhóm hàng giảm chỉ số giá.
Cụ thể, 9 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, gồm: Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng cao nhất với hơn 1%. Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,6%, do giá điện sinh hoạt tháng 1 tăng 1,3% so với tháng trước và nhu cầu dùng điện để sưởi ấm tăng khi thời tiết chuyển lạnh.
Nhóm giao thông tăng 0,4% do chỉ số giá xăng, chỉ số giá dầu diezen, chỉ số giá dịch vụ giao thông công cộng, giá phụ tùng ô tô, lốp, săm xe máy, dịch vụ bảo dưỡng phương tiện đi lại tăng trong dịp cuối năm.
Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,4%, chủ yếu tăng ở nhóm đồ trang sức, dịch vụ cắt tóc, gội đầu, dịch vụ chăm sóc cá nhân tăng. Bên cạnh đó, tháng 1 vào mùa cưới nên giá các vật dụng, dịch vụ về cưới hỏi tăng theo.
Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,4% và nhóm may mặc, mũ nón, giày dép tăng 0,2% do chi phí nhân công, chi phí vật liệu, nhu cầu mua sắm quần áo mùa đông và dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn tăng.
Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,2%, trong đó, lương thực và thực phẩm chiếm tỷ lệ tăng phần lớn. Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình cũng tăng 0,1% do nhu cầu tăng để phục vụ Tết Nguyên đán sắp tới, tập trung ở các mặt hàng, như: máy xay sinh tố, máy ép hoa quả, trang thiết bị nhà bếp, hàng thủy tinh, sành sứ.
Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,1%, tập trung chủ yếu ở những mặt hàng du lịch trọn gói, sách, báo, tạp chí các loại, khách sạn, nhà khách.
Ngược lại, 2 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm, gồm: nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,05%, do các hãng thực hiện các chương trình khuyến mại giảm giá đối với một số loại điện thoại di động.
Nhóm giáo dục giảm 0,1%, do ngày 31/12/2023, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 97/2023/NĐ-CP yêu cầu giữ ổn định mức thu học phí từ năm học 2023 - 2024 bằng mức thu học phí của năm học 2021 - 2022 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập.
Tổng cục Thống kê ghi nhận lạm phát cơ bản tháng 1/2024 tăng 0,2% so với tháng trước và tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cơ bản có mức tăng thấp hơn mức CPI bình quân chung chủ yếu do giá dịch vụ y tế và giá dịch vụ giáo dục là yếu tố tác động tăng CPI, nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản.
Tháng 1 là tháng cận Tết Nguyên đán nên hoạt động thương mại và dịch vụ diễn ra khá sôi động phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân. Do đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong tháng ước tăng 8,1% so với cùng kỳ năm 2023, đạt 524 nghìn tỷ đồng, tăng 1,6% so với tháng trước.
Trong đó, doanh thu bán lẻ hàng hóa ước đạt gần 408 nghìn tỷ đồng, tăng 7,3% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống ước gần 59 nghìn tỷ đồng, tăng 10,2% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng của Đà Nẵng tăng 29,9%, TP. HCM và Hà Nội tăng lần lượt 14,7%, 10,8%.
Doanh thu du lịch lữ hành ước đạt 4,4 nghìn tỷ đồng, tăng 18,5% so với cùng kỳ năm trước. Mức tăng cao ghi nhận tại Hà Nội, TP.HCM, Đồng Nai và Quảng Ninh. Doanh thu các dịch vụ khác ước đạt 53,2 nghìn tỷ đồng, tăng 11,2% so với cùng kỳ năm trước.
