1,2 ha quy hoạch quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục
Ngày 19/3, UBND quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội thông tin về việc Quy hoạch khu vực quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục và Khu vực không gian công cộng phía Đông Hồ Hoàn Kiếm.
Theo đó, tổng diện tích dự kiến khu vực Quảng trường Đông Kinh – Nghĩa Thục khoảng 1,2ha; phạm vi ranh giới phía Bắc giáp phố Hàng Gai và Cầu Gỗ; phía Nam giáp mép hồ Hoàn Kiếm và nhà Thủy tọa; phía Đông giáp phố Hồ Hoàn Kiếm; phía Tây giáp tòa nhà Hồng Vân - Long Vân.

Tòa nhà Hàm cá mập sẽ giải phóng mặt bằng trước 30/4/2025. Ảnh: Giang Huy.
Hiện trạng hiện tại, Quảng trường là hiện trạng đất giao thông; tòa nhà Trung tâm thương mại dịch vụ - ăn uống Hồ Gươm do Tổng công ty vận tải Hà Nội (Transerco) đang quản lý, vận hành, được xây dựng từ năm 1991-1993. Diện tích đất này khoảng 390 m2, diện tích sàn sử dụng khoảng 1.600 m2.
Tổng diện tích dự kiến khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm khoảng 2,14 ha, có phạm vi ranh giới phía Tây giáp hồ Hoàn Kiếm và đường Đinh Tiên Hoàng; phía Bắc giáp khu dân cư hiện có; phía Đông giáp phố Lý Thái Tổ; phía Nam giáp phố Trần Nguyên Hãn.
Hiện có khoảng 54 chủ sử dụng nhà đất, trong đó bao gồm 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị (Sở Văn hóa và Thể thao, Tổng công ty Điện lực Hà Nội, Viện Văn học, Chi cục Dân số Hà Nội, Hội Người mù Hà Nội, VPGD Kho bạc Nhà nước, Khách sạn Điện lực, Tổng công ty Điện lực Miền Bắc, Công ty truyền tải điện số 1, Trụ sở Ban tiếp công dân Thành phố; 2 Hợp tác xã hiện là nhà chuyên dùng và khoảng 42 hộ dân.
Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, khu vực Hồ Gươm và vùng phụ cận chức năng định hướng chung là đất phố cũ, trong đó định hướng chính về không gian: Bảo tồn hình ảnh đặc trưng của khu vực Hồ Gươm; Cải thiện các cảnh quan xung quanh hồ Gươm, bảo tồn tôn tạo, quản lý bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa, xung quanh các công trình di tích có giá trị, trên các tuyến phố Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ, Hàng Khay,... và xung quanh các quảng trường công cộng như quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, quảng trường khu vực tượng đài vua Lý Thái Tổ ...

Hà Nội Hà Nội cải tạo không gian xanh khu vực hồ Gươm. Ảnh: Thái Bình.
Bảo tồn, tôn tạo không gian kiến trúc cảnh quan các công trình có giá trị về lịch sử, văn hóa, cách mạng như: đền Ngọc Sơn, đền Bà Kiệu, Bưu điện Hà Nội, trung tâm thương mại Tràng Tiền, khu vực tượng đài Cảm tử để Tổ quốc quyết sinh...; Di dời một số đơn vị và cơ quan để quy hoạch, cải tạo nâng cấp mở rộng trụ sở các cơ quan của Thành phố như Thành ủy, UBND thành phố, HĐND thành phố…;
Bổ sung các công trình phục vụ tiện ích công cộng phục vụ du lịch, văn hóa chất lượng cao. Cải thiện điều kiện về hạ tầng đô thị và môi trường cho khu vực. Bảo tồn tôn tạo không gian mặt nước cây xanh, kết nối khu vực Hồ Gươm với khu vực phố cổ, phố cũ, khu Hoàng thành Thăng Long và sông Hồng. Phát triển thêm các vườn hoa, tiểu cảnh, lối đi bộ tại những không gian cải tạo xây dựng lại các công trình trong khu vực….
Thành phố Hà Nội đang triển khai di dời một số văn phòng, trụ sở cơ quan cấp Bộ, trụ sở cơ quan trực thuộc Chính phủ, các công ty, tổng công ty nhà nước. Quỹ đất sau khi di dời sẽ khai thác để xây dựng trụ sở của các cơ quan đầu não về chính trị - hành chính của UBND Thành phố Hà Nội, hệ thống các công trình công cộng như công viên, công trình văn hóa, hoặc các tiện ích đô thị như bãi đỗ xe, bến tàu điện, quảng trường, trục đi bộ…
Hà Nội cũng khuyến khích cải tạo các khu nhà ở cũ, tạm, không có giá trị nằm bên trong lõi các khu phố; chuyển đổi xây dựng các công trình văn hóa, dịch vụ và phục vụ cho tái định cư; cho phép có điều kiện chức năng sử dụng đất ở sang đất dịch vụ, phải đáp ứng được các yêu cầu về hạ tầng như: bãi đỗ xe, quảng trường xung quanh...
Quy hoạch 8,9 km đường sắt đô thị ngầm nội đô
Thời gian tới, Hà Nội sẽ xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2 (đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) đi ngầm dọc theo phố Đinh Tiên Hoàng ở phía Tây .
Tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đã được UBND Thành phố phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 2054 ngày 13/11/2008 với các thông số: chiều dài tuyến khoảng 11,5km (đi trên cao khoảng 2,6km, đi ngầm khoảng 8,9 km). Trên tuyến có 10 nhà ga với 03 ga trên cao và 07 ga ngầm (Trong đó có ga C9).
Đối với ga C9, theo phương án đã được Thường trực Chính phủ thống nhất tại Thông báo số 328 (ngày 14/10/2022), ga C9 xây dựng ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng, phía trước các khu đất của Tổng công ty Điện lực Hà Nội, Tổng Công ty Điện lực miền Bắc, UBND thành phố Hà Nội.
Ngày 16/12/2024, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị thành phố Hà Nội tuyến 2, đoạn Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo. Hiện nay, Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội đang triển khai lập hồ sơ phương án tuyến đoạn ga C8-C10 và tổng mặt bằng nhà ga C9 để trình cấp thẩm quyền phê duyệt.
Riêng khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm được nghiên cứu, thực hiện theo mô hình TOD trong việc triển khai tuyến đường sắt đô thị ngầm (tuyến số 2 - đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) gắn với nhà ga ngầm C9 tại phía Tây khu đất (bao gồm các hệ thống lối lên xuống nhà ga tại khu vực này), góp phần tăng cường hạ tầng kỹ thuật đô thị và không gian công cộng.