Theo nghiên cứu của Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải, Bộ Giao thông Vận tải, tổng diện tích giao thông tĩnh trên địa bàn Hà Nội là hơn 90ha, chỉ đáp ứng được 8-10% nhu cầu đỗ xe, dẫn đến bùng phát các điểm đỗ xe trái phép, sai quy hoạch và bố trí không hợp lý.
Một bãi đỗ xe thông minh trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
Trong khi đó, nhiều tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh, khai thác điểm đỗ xe dẫn đến tình trạng không kiểm soát, gây lộn xộn, mất an toàn, phá vỡ quy hoạch.
Các hình thức quản lý hiện nay vẫn theo truyền thống, thiếu trang thiết bị và chưa đồng bộ cũng khiến công tác kiểm soát gặp nhiều khó khăn, gây thất thu ngân sách...
Theo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, Thành phố Hà Nội dự kiến sẽ có 107 bãi đỗ xe trong khu vực trung tâm, tất cả đều được đầu tư theo hình thức xã hội hóa. Nhưng thực tế mới chỉ có 57 dự án hoàn thành với diện tích khoảng 45ha đã đi vào hoạt động.
50 dự án khác đang triển khai hầu hết đều phải ra hạn thời gian thực hiện và điều chỉnh chủ trương đầu tư. Tại quận Đống Đa, số lượng bãi đỗ mới chỉ đáp ứng được khoảng 9% nhu cầu thực tế.
Hà Nội hiện có hơn 7,6 triệu phương tiện, trong đó có gần 1 triệu ô tô, 6,5 triệu xe máy. Con số đó vẫn tiếp tục tăng mỗi ngày.
Năm 2012, Thành phố Hà Nội đã có quy hoạch giao thông tĩnh, trong đó có khoảng 1.480 vị trí bãi đỗ xe công cộng tập trung.
Tổng quy mô diện tích gần 1.200 ha, bao gồm cả bãi đỗ xe mặt đất, bãi đỗ xe ngầm và bãi đỗ xe cao tầng. 13 bãi đỗ xe trung chuyển ở các đầu mối giao thông.
Như vậy, diện tích đỗ xe hiện nay chưa bằng số lẻ của diện tích được tính toán theo quy hoạch.
Mặt khác, lãnh đạo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cho biết, Quy hoạch mạng lưới các điểm đỗ xe và bãi đỗ xe công cộng trên địa bàn Thành phố đến năm 2020 mới chỉ mang tính định hướng.
Thành phố cũng chưa có quy hoạch không gian ngầm đô thị và quy hoạch chi tiết từng vị trí bãi đỗ. Cơ chế chính sách khuyến khích thu hút đầu tư xã hội hóa bến, bãi đỗ xe cũng chưa đủ mạnh, kinh phí đầu tư ban đầu cho các dự án lớn, thời gian thu hồi vốn dài, chưa thu hút nhà đầu tư.
Theo ông Phạm Văn Đức, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội, trước tiên, Thành phố phải có quỹ đất sạch để bàn giao cho nhà đầu tư và có cơ chế miễn giảm tiền thuê đất hàng năm.
Cùng với đó, cần ưu tiên cho nhà đầu tư sử dụng các nguồn vay ưu đãi để đầu tư giống như đối với các công trình an sinh xã hội như xây dựng trường học, bệnh viện…
Phải có chính sách chuyển cơ chế thu phí trông giữ phương tiện hiện nay sang giá dịch vụ thì mới có thể hấp dẫn được các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Năm 2022, UBND Thành phố Hà Nội đã phê duyệt Quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận và trạm dừng nghỉ trên địa bàn thành phố đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là điều kiện quan trọng và thuận lợi cho việc triển khai đầu tư hệ thống bến và bãi đỗ xe theo quy hoạch.
Sở Quy hoạch Kiến trúc đã phối hợp với các sở, ngành Thành phố tham mưu đề xuất những cơ chế khuyến khích; UBND Thành phố cũng đã thống nhất, trình và được HĐND Thành phố ban hành Nghị quyết 07 ngày 10/7/2019: Hỗ trợ 100% tiền thuê đất trong 10 năm đầu, kể từ khi phát sinh nghĩa vụ nộp tiền thuê đất bãi đỗ xe;
Hỗ trợ 100% tiền thuế nhập khẩu phải nộp đối với các thiết bị, dây chuyền công nghệ nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho dự án xây dựng bãi đỗ xe; được phép sử dụng tối đa 30% tổng diện tích sàn xây dựng ngầm của dự án theo quy hoạch để đầu tư khai thác dịch vụ thương mại, dịch vụ khác hỗ trợ cho bãi đỗ xe ngầm...
Ngoài ra, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cũng tư vấn Thành phố Hà Nội ban hành một số cơ chế đặc thù như. Ví dụ, cho phép nhà đầu tư được bán một số chỗ đỗ xe ngầm sau khi đầu tư xong; trong phạm vi bán kính khoảng 500m xung quanh các bãi đỗ xe theo quy hoạch, không cho phép khai thác điểm đỗ xe tạm thời ở lòng đường, vỉa hè...
Xây dựng cơ chế riêng về giá trông giữ xe tại các bãi đỗ được xã hội hóa, nhằm tạo điều kiện cho nhà đầu tư sớm hoàn vốn.
Tới đây, Thành phố Hà Nội sẽ giao các sở, ngành rà soát, trường hợp nhà đầu tư, chủ đầu tư không triển khai dự án, tham mưu đề xuất ủy ban nhân dân thành phố thu hồi dự án.
Cùng đó, chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện, thị xã rà soát quy hoạch, quỹ đất trên địa bàn để tiếp tục đề xuất đầu tư các bến, bãi đỗ xe theo quy hoạch được duyệt.
