Hải Phòng ‘chậm trễ’ thẩm định dự toán mua máy xét nghiệm Covid-19?

Liên quan đến việc ‘đi mượn’ máy xét nghiệm Covid-19 của doanh nghiệp, tối 26/4, thông tin cho hay: UBND thành phố Hải Phòng chưa phê duyệt kế hoạch đấu thầu, cũng như chưa chỉ định thầu đối với gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế phòng, chống dịch Covid-19 liên quan đến máy xét nghiệm Realtime PCR. Hiện, việc thẩm định dự toán gói thầu cũng chưa có kết quả.

Để đáp ứng kịp thời nhu cầu sử dụng thiết bị, Sở Y tế Hải Phòng đã có văn bản đề nghị Công ty TNHH Y tế Phương Đông hỗ trợ cho mượn 01 hệ thống thiết bị Realtime RT PCR trong thời gian chưa hoàn tất thủ tục mua sắm thiết bị. Hiện nay, Sở Y tế đang triển khai các thủ tục để thực hiện việc mua sắm hệ thống máy xét nghiệm tự động nói trên.

"Kể từ đầu mùa dịch đến nay, UBND thành phố đã tổ chức 5 cuộc họp liên quan đến việc mua sắm trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19, với tinh thần chỉ đạo là bảo đảm chất lượng, xuất xứ, giá thành của thiết bị, không để xảy ra tham nhũng, lãng phí, gây thất thoát ngân sách nhà nước" - thông tin dẫn lời ông Lê Khắc Nam, Phó chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng.

Trước đó, cũng từ thông tin đăng trên Cổng thông tin điện tử thành phố Hải Phòng (Haiphong.gov.vn), từ ngày 22/3, Hải Phòng chính thức triển khai vận hành máy sinh học phân tử Realtime PCR tự động phục vụ xét nghiệm xác định vi rút gây bệnh Covid-19. Đây là thiết bị của hãng Qiagen (thương hiệu của Đức), được sản xuất tại Malaysia. Mỗi ca máy chạy trong vòng 6 giờ, cho kết quả tối đa 93 mẫu, mỗi ngày chạy tối đa 3 ca cho kết quả gần 280 mẫu.... 

Đồng thời thông tin này dẫn lời Phó Giáo sư, Bác sĩ Đỗ Mạnh Cường - Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng thành phố Hải Phòng cho biết: "Được sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo thành phố, Sở Y tế, Trung tâm Y tế dự phòng đã được nhận máy cách đây 10 ngày, đây là thiết bị tương đối hiện đại và chuyên sâu, không phải tỉnh thành nào cũng có... Sau khi tiếp nhận thiết bị, Trung tâm đã mời chuyên gia về lắp đặt, vận hành thử, cử cán bộ đi tập huấn để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện thực hành xét nghiệm. Đến ngày 20/3, Trung tâm Y tế dự phòng thành phố đủ điều kiện để vận hành máy".

Những thông tin chính thức từ Cổng thông tin điện tử của UBND TP Hải Phòng ngày 22/3 không hề nhắc đến việc mượn hệ thống xét nghiệm Covid-19 hoặc thiết bị y tế nào phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19 từ Công ty TNHH thiết bị y tế phương Đông hay của bất cứ doanh nghiệp nào.

Tiếp đó, tại Văn bản số 896 của Sở Y tế gửi Công ty TNHH thiết bị y tế phương Đông cũng nói rõ: đề nghị hỗ trợ mượn 1 hệ thống thiết bị  Realtime RT PCR và mở ngoặc: Hiện tại Trung tâm Y tế dự phòng - Sở y tế Hải Phòng mới chỉ có 1 hệ thống. Nếu theo văn bản này dư luận hoàn toàn có thể hiểu, Trung tâm y tế dự phòng đã có 1 hệ thống và đề nghị doanh nghiệp cho mượn thêm 1 hệ thống.

Như vậy, câu hỏi đặt ra là có phải 2 lần Hải Phòng "đi mượn" hệ thống xét nghiệm Covid-19 của  Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông hay không? Trong tình thế dịch bệnh cấp bách, khi nguồn kinh phí đã được UBND TP Hải Phòng phân bổ nguồn (từ 6/3) nhưng đến 25/4 (gần 2 tháng) khi 15 ngày thực hiện các biện pháp cấp bách phòng chống dịch Covid-19 của Thủ tướng Chính phủ đã qua nhưng việc thẩm định dự toán gói thầu mua hệ thống xét nghiệm Covid-19 vẫn chưa xong? Thẩm định giá trong tình thế cấp bách mà kéo dài đến gần 2 tháng chưa có kết quả, có phải quá chậm trễ không? 

Mặt khác, để được Bộ Y tế cho phép xét nghiệm khẳng định mắc Covid-19 chắc chắn phải được thẩm định, Hải Phòng đã xét nghiệm và công bố kết quả âm tính cho hàng trăm người nghi nhiễm Covid-19 và hàng nghìn mẫu sàng lọc cho người cách ly, điều này đồng nghĩa với việc chất lượng thiết bị đã được kiểm định, cho phép hoạt động. Tuy nhiên, Hải Phòng không mua mà lại mượn của doanh nghiệp để sử dụng, như vậy, quá trình sử dụng (đã có kết quả xét nghiệm và công bố) có chi trả chi phí co doanh nghiệp không? Việc làm này có gây khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp, nhất là trong thời kỳ khó khăn, dịch bệnh hay không?

Trước những lùm xùm về việc mua bán thiết bị xét nghiệm Covid-19 tại Hà Nội và 1 số đơn vị liên quan, trong đó có Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông (đơn vị mà Hải Phòng khẳng định là đang mượn hệ thống xét nghiệm Covid-19) những vấn đề nói trên cần được cơ quan chức năng làm rõ. Đồng thời công khai toàn bộ những biên bản, giấy tờ liên quan đến việc 'đi mượn' nói trên và thông tin sớm cho dư luận được rõ.

Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông có địa chỉ tại Hà Nội, được thành lập năm 2000. Liên quan đến vụ án hình sự "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thành phố Hà Nội thuộc Sở Y tế Hà Nội và các đơn vị liên quan. Công ty này có 1 nhân viên tên là Nguyễn Thanh Tuyền cùng 6 bị can khác đã bị Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét và lệnh bắt tạm giam để điều tra theo quy định tại điều 222 bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.