Hồ cạn nước, vườn cà phê cũng héo rũ

Cây trồng khát nước

Những ngày này, Đắk Nông bước vào cao điểm nắng nóng khiến hàng chục hồ nước tại địa phương trơ đáy hoặc không còn khả năng tưới. Nhiều diện tích cà phê của người dân mới tưới được 2 - 3 đợt bắt đầu héo úa, xơ xác.

Công trình thủy lợi Nông trường Thuận An (thôn Thuận Bắc, xã Thuận An, huyện Đắk Mil) mới tu sửa, nâng cấp, có lượng chứa nước lớn. Tuy nhiên, hàng chục hộ dân chưa kịp tưới xong đợt 2 cho cà phê thì hồ đã cạn trơ đáy.

Ông Đặng Ngọc Luân (ngụ thôn Thuận Sơn, xã Thuận An) cho biết, gia đình có 1,7ha cà phê. Năm nay mùa mưa kết thúc sớm, nên mới vào đầu tháng 3, mực nước hồ đã cạn kiệt.

Theo ông Luân, gia đình chưa kịp tưới xong đợt 2 cho cà phê thì đã xảy ra thiếu nước. Hiện nay hồ trơ đáy, gia đình cố gắng kéo ống đi xa nhiều km để bơm nước về nhưng cũng không đủ. “Tôi chỉ biết trông vào trời mưa để hy vọng cứu vãn diện tích cà phê đang khô héo", ông Luân than vãn.

Còn tại xã Long Sơn, nơi có thời tiết khắc nhiệt nhất của huyện Đắk Mil, nhiều diện tích cà phê cũng đang nằm trong tình trạng thiếu nước tưới trầm trọng.

Do thiếu nước, diện tích hơn 1ha cà phê của gia đình bà Hứa Thị Hồng (ngụ thôn Tây Sơn, xã Long Sơn) đã bị héo lá, khô cành. Đứng nhìn vườn cà phê đang thiếu nước, bà Hồng không khỏi xót xa, lo lắng. Theo bà Hồng, vườn cà phê là tất cả gia tài, đây là nguồn thu chính.

“Gia đình không có điều kiện kéo nước từ nơi khác về để tưới cho rẫy. Bây giờ chỉ còn trông chờ vào trời mưa, nếu tiếp tục nắng nóng kéo dài thì coi như vụ cà phê năm nay bỏ. Không khéo vườn cà phê cũng chết khô theo”, bà Hồng xót xa.

Những ngày qua, hồ chứa nước 40, xã Đắk Lao, huyện Đắk Mil mỗi ngày có khoảng 20 máy bơm của bà con hoạt động hết công suất để lấy nước tưới cho cà phê.

Hồ thuỷ lợi này cung cấp nước tưới cho hơn 150ha cây trồng. Tuy nhiên, nắng nóng kéo dài những tháng qua, đồng thời nhiều hộ dân bơm tưới đồng loạt, nên hồ đã cạn kiệt nước. Nhiều chủ vườn đành chấp nhận hút nước bùn để cứu diện tích cà phê.

Theo các hộ dân có rẫy tại khu vực hồ chứa nước 40, nhiều diện tích cà phê đã vàng lá, khô cành. Họ chỉ biết trông chờ ngành chức năng, địa phương hỗ trợ bơm nước trung chuyển từ hồ Tây, thị trấn Đắk Mil sang để có thêm nguồn nước phục vụ sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Đắk Mil cho biết, một số xã của huyện có mưa. Tuy nhiên, những địa phương đang hạn hán như Đắk Lao, Thuận An… không có mưa, tiếp tục nắng nóng.

“Cơn mưa chiều ngày 28/3 giúp cho người dân những khu vực trên đỡ một đợt tưới. Tuy nhiên trong thời gian tới nếu trời không có mưa thì hơn 1.600 ha cây trồng của người dân sẽ chịu thiệt hại. Hiện nay nhiều diện tích cà phê đã bắt đầu vàng lá”, ông Tuấn nói.

Hồ đập trơ đáy

Theo báo cáo của Sở NN-PTNT Đắk Nông, hiện trên địa bàn tỉnh có 307 công trình thủy lợi. Tổng dung tích thiết kế cho 255 công trình hồ chứa khoảng 172 triệu m3 nước. Đến nay, tổng dung tích nước tại các hồ, đập còn 80,67 triệu/m3, ước đạt khoảng 50,96% dung tích thiết kế. Đến thời điểm hiện tại, có 27 công trình thủy lợi đã hết nước hoặc sắp cạn kiệt nguồn nước.

Trong đó, huyện Đắk Mil có 12 công trình; huyện Krông Nô 4 công trình; huyện Đắk Song 2 công trình; huyện Đắk R’lấp 3 công trình và huyện Tuy Đức 5 công trình.

Theo Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Đắk Nông, từ nay đến nửa đầu tháng 5/2024, mực nước trên các sông, suối tại địa phương này tiếp tục dao động theo xu thế giảm; tình trạng cạn kiệt, thiếu hụt nguồn nước cục bộ trên một số sông, suối nhỏ tiếp tục diễn ra.

Trong thời gian tới nếu thời tiết không thuận lợi, tiếp tục nắng nóng kéo dài, không xuất hiện mưa nhiều, Đắk Nông sẽ xảy ra hạn hán, thiếu nước cục bộ tại một số khu vực, đặc biệt tại khu vực phía Bắc (các huyện Đắk Mil, Cư Jút và Krông Nô).

Theo đó, huyện Đắk Mil có khoảng 1.670ha cây trồng các loại có khả năng thiếu nước; huyện Krông Nô có khoảng 4.510ha diện tích cây công nghiệp dài ngày như: cà phê, tiêu và cây ăn quả có nguy cơ thiếu nguồn nước tưới và huyện Cư Jút có khoảng 2.000 ha cây trồng có nguy cơ thiếu nguồn nước tưới.

Để ứng phó với hạn hán, Sở NN-PTNT đề nghị các địa phương tuyên truyền đến người dân về tình hình, diễn biến thời tiết, có nguy cơ thiếu nước phục vụ sản xuất, chủ động cùng thực hiện các biện pháp tiết kiệm nước; đồng thời hướng dẫn nhân dân sử dụng nước tiết kiệm trong sinh hoạt và sản xuất, nâng cao nhận thức và thực hiện nghiêm túc phương án chống hạn.

Tổ chức kiểm tra hiện trạng các công trình thuỷ lợi, triển khai sửa chữa, bảo dưỡng, thay thế máy móc và các thiết bị hư hỏng, nạo vét khơi thông dòng chảy kênh mương, khắc phục kịp thời các vị trí hư hỏng kênh, công trình trên kênh đảm bảo không để thất thoát, lãng phí nguồn nước.

Chủ động lắp đặt các trạm bơm dã chiến, bơm tận dụng dung tích nước chết tại các hồ chứa, tiến hành bơm truyền nước từ các hồ có dung tích lớn điều tiết nước về các hồ chứa có dung tích nhỏ không đảm bảo nguồn nước.