Chân dung tự họa của Bùi Xuân Phái.
Họa sĩ Bùi Xuân Phái (1920-1988) được xếp vào danh sách những nhân vật nổi tiếng nhất của nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Họa sĩ Bùi Xuân Phái cùng với các họa sĩ Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên và Nguyễn Tư Nghiêm hợp thành bộ tứ “Sáng - Liên - Nghiêm - Phái” trong sự hâm mộ của đám đông.
Họa sĩ Bùi Xuân Phái lúc sinh thời chỉ có một triển lãm cá nhân duy nhất vào năm 1984. Sau khi họa sĩ qua đời, gia đình của ông phối hợp các nhà sưu tập tổ chức triển lãm dành riêng cho ông với tên gọi “Những tác phẩm chưa trưng bày”. Lần này, gia đình của ông và nhà sưu tập Trần Hậu Tuấn ra mắt công chúng TP.HCM cuộc triển lãm “Nhớ họa sĩ Bùi Xuân Phái” từ ngày 24/6 đến ngày 4/7 tại gallery 357/2 Nguyễn Trọng Tuyển, phường 1, quận Tân Bình, TP.HCM.
Họa sĩ Bùi Xuân Phái vẽ phố cổ Hà Nội.
Triển lãm “Nhớ họa sĩ Bùi Xuân Phái” trưng bày khoảng 35 tranh sơn dầu và 25 tranh bột màu, hầu hết được họa sĩ Bùi Xuân Phái vẽ những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ trước và công bố rộng rãi lần đầu tiên. Ngoài tác phẩm mang đậm dấu ấn sáng tạo Bùi Xuân Phái, triển lãm “Nhớ họa sĩ Bùi Xuân Phái” cũng trưng bày nhiều ghi chép, phác thảo, kỷ vật của Bùi Xuân Phái, góp phần giúp công chúng hiểu thêm cuộc sống và tâm tư một họa sĩ lừng lẫy.
Một trong những điểm nhấn ở không gian triển lãm “Nhớ họa sĩ Bùi Xuân Phái” là chiếc xe đạp mà họa sĩ Bùi Xuân Phái từng rong ruổi khắp phố phường Hà Nội để tìm kiếm cảm hứng vẽ tranh. Chiếc xe đạp được họa sĩ Bùi Xuân Phái tặng cho nhà phê bình mỹ thuật Thái Bá Vân vào năm 1985. Và thập niên sau, nhà phê bình mỹ thuật Thái Bá Vân tặng lại chiếc xe đạp ấy cho nhà sưu tập Trần Hậu Tuấn.
Chiếc xe đạp từng gắn bó với họa sĩ Bùi Xuân Phái.
Nhà phê bình mỹ thuật Thái Bá Vân (1934-1999) được ưu ái tặng chiếc xe đạp, là một tri kỷ trong sự nghiệp của họa sĩ Bùi Xuân Phái. Nhà phê bình mỹ thuật Thái Bá Vân nhận định: “Anh Phái mắc bệnh vẽ. Ngồi đâu vẽ đấy, bạ gì vẽ nấy. Nhìn theo mà vẽ, thuộc lòng mà vẽ. Vẽ thực, vẽ bịa, vẽ cho đến chết. Mảnh giấy cuối cùng không để lại của anh (anh đã vò xé đi) là hình vẽ mấy người bệnh nằm chung phòng ở nhà thương. Sự vẽ của anh chỉ có thể gọi bằng câu nói của chính anh, với tôi một lần, là "vẽ để mà không vẽ" là đúng hơn cả”.
Bùi Xuân Phái vẽ nghệ sĩ chèo.
Triển lãm “Nhớ họa sĩ Bùi Xuân Phái” dự kiến diễn ra năm 2020, đúng kỷ niệm 100 năm sinh nhật Bùi Xuân Phái. Thế nhưng, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, triển lãm “Nhớ họa sĩ Bùi Xuân Phái” phải dời đến hôm nay.
Nhân dịp “Nhớ họa sĩ Bùi Xuân Phái”, Nhà xuất bản Trẻ ấn hành cuốn sách “Bùi Xuân Phái - Con mắt của trái tim” gồm 25 bài viết của những nghiên cứu về hành trình thiết lập phong cách Bùi Xuân Phái.
Bùi Xuân Phái vẽ thiếu nữ khỏa thân.
Riêng nhà phê bình mỹ thuật Thái Bá Vân có những đánh giá khá độc đáo về sự gắn bó giữa họa sĩ Bùi Xuân Phái và vẻ đẹp nghìn năm Hà Nội: “Nghệ thuật và danh nhân phải có cái hạnh phúc được đầu thai, rồi nuôi cấy và dập vùi, ở những trung tâm và thời đại to tát. Anh Phái bé bỏng thôi. Nhưng là một bé bỏng riêng biệt, không thể nào thay thế. Cuộc rong chơi can đảm, lầm lì của người đó bằng cây bút vẽ và bằng bảng màu của mình là đẹp và có ý nghĩa cho Hà Nội. Cho chúng ta mãi mãi. Làm chứng cứ lịch sử cho một nền hội hoạ đi nữa, sao bằng làm chứng cứ nhân văn cho một ý thức nghệ thuật”.
