Đứng trước vành vòng ngựa phiên tòa xét xử vụ án sập mỏ đá Lèn Cờ hôm qua (21-5) chỉ có lẻ loi ông chủ Cty Chín Mến, người phải chịu trách nhiệm chính về cái chết của 18 người và thương tật của 7 người, vốn là những phụ nữ ông thuê khoét đá.
Dĩ nhiên ông chủ Chín Mến không thể nào chạy tội, bởi cái lỗi khai thác sai thiết kế, thiếu an toàn gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nhường ấy ắt phải có người gánh vác và không ai xứng đáng hơn ông. Song những người dự khán không khỏi không băn khoăn khi thấy hàng loạt quan chức liên quan được tha.
Bị cáo Phan Công Chín
Chẳng hạn, khi xác nhận cho đơn xin gia hạn khai thác mỏ đá Lèn Cờ của Chín Mến, ông Phan Văn Tuyên, Phó chủ tịch UBND huyện Yên Thành, hồn nhiên báo cáo với Sở Tài nguyên - Môi trường và UBND tỉnh Nghệ An rằng: “Qua kiểm tra thực tế, hơn hai năm công ty đã được thực hiện khai thác tài nguyên đúng theo báo cáo khả thi thiết kế mỏ được phân định. Các quy định của Luật Khoáng sản và các luật khác có liên quan. Thực hiện đúng báo cáo định kỳ theo quy định hiện hành. Thực hiện việc mở mỏ và phục hồi môi trường, đất đai theo quy định của pháp luật”; đồng thời ông này đề nghị gia hạn cấp giấy phép khai thác khoáng sản cho Chín Mến.
Thêm nữa, trong quá trình Chín Mến khoét hàm ếch lấy đá, ông Hoàng Thanh Long, Phó phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Yên Thành được phân công làm trưởng đoàn kiểm tra nhưng không phát hiện ra sai phạm nào cả!
Ngoài ra một số cán bộ khác gồm Nguyễn Trọng Lương, Chánh thanh tra Sở Công thương; Lê Quang Huy, Trần Văn Toản, Nguyễn Duy Nhật - cán bộ Sở Tài nguyên Môi trường và ông Phan Thế Trung, Chủ tịch UBND xã Nam Thành được cơ quan công tố của tỉnh xác định đã có sai phạm trong công tác thanh tra, kiểm tra việc khai thác đá của Chín Mến và tham mưu sai cho UBND tỉnh Nghệ An ra quyết định gia hạn giấy phép khoáng sản cho đơn vị này.
Thế nhưng tất cả bọn họ dù được nhắc tên nhưng đều được miễn truy tố vì “sai phạm chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự”! Ông trưởng đoàn kiểm tra Hoàng Thanh Long dù đã bị cơ quan điều tra khởi tố về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” nhưng cuối tháng 4 vừa qua lại được đình chỉ điều tra vì “không có chuyên môn, kỹ thuật về khai thác mỏ, thân nhân tốt”.
Lẽ dĩ nhiên cuối cùng sẽ có một hình phạt dành cho bị cáo Chín Mến, song rõ ràng với sự thật được làm rõ tại phiên tòa rằng học lực, bằng cấp và sự hiểu biết về các quy trình khai thác mỏ đá của ông này “có vấn đề” thì dư luận lại giật mình!
Giật mình vì những người được dân trao trách nhiệm “gác cổng” nếu “tuýt còi” đúng chức phận thì hàng chục đứa trẻ đã không phải mồ côi, song họ lại bỏ lơ nhiệm vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng mà không bị trừng phạt thì tương lai có còn những Mười Mến, Mười Một Mến nữa không?
